Συνέντευξη στην Κατερίνα Καντσού
Φωτογραφίες: Στράτος Προύσαλης
Συνάντησαμε τη θεατρική ομάδα Square, λίγη ώρα πριν την επίσημη πρεμιέρα της παράστασης Ο θεός της σφαγής, που ανεβάζει φέτος στο θέατρο 104 (Ευμολπιδών 41 Γκάζι). Οι Αργύρης Θανάσουλας, Γιάννης Λασπιάς, Δάφνη Μανούσου και Ιωάννα Σταυροπούλου μιλούν στο περιοδικό Vakxikon.gr για την εμπειρία του δημοφιλούς κειμένου της Γιασμίνα Ρεζά, που έχει μεταφερθεί στον κινηματογράφο από τον Ρομάν Πολάνσκι.
Πείτε μας λίγα λόγια για την ομάδα Square και τις παραστάσεις που έχει κάνει έως τώρα;
H ομάδα Square δοκιμάζει συνεχώς διαφορετικά πράγματα και συνεργασίες με διάφορους σκηνοθέτες και ηθοποιούς. Η ομάδα μας αποτελείται από τέσσερα άτομα, με αρκετά διαφορετική θεατρική εκπαίδευση και σπουδές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Όλοι μας όμως έχουμε μια κοινή αισθητική για το θέατρο βασισμένη στην αλήθεια, την απλότητα και την αμεσότητα. Αυτό μας έφερε κοντά και αποφασίσαμε να γίνουμε ομάδα ώστε να κάνουμε τις δικές μας παραγωγές, επιλέγοντας τα έργα και τους συνεργάτες μας. Στην ουσία ξεκινήσαμε το 2008 στο Απλό Θέατρο με την παράσταση Βερολίνο 1989, ιστορίες μιας πόλης του Δημήτρη Γκενεράλη, σε σκηνοθεσία Άρη Τρουπάκη. Συνεχίσαμε με το 1984 του Τζορτζ Όργουελ στο Βios, σε διασκευή και σκηνοθεσία του Αλέξανδρου Βούλγαρη, που μετά έγινε και ταινία από τον ίδιο με τον τίτλο Χιγκίτα. Και το 2011 παρουσιάσαμε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το έργο LUV του Thomas Seinsbury, στο Screening Room του Nixon, σε σκηνοθεσία Αντώνη Σπίνουλα. Φέτος, η ομάδα μας κάνει δυο παραγωγές, το Camille Claudel: MUDNESS στο Αγγέλων Βήμα, που έγραψε και σκηνοθέτησε ο Γιάννης Λασπιάς, και Ο θεός της Σφαγής της Γιασμίνα Ρεζά, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Γιαμλόγλου, στο θέατρο 104.
Πώς ήταν η εμπειρία της προετοιμασίας ενός τέτοιου θεατρικού έργου;
Ενδιαφέρουσα, μιας και το έργο είναι γραμμένο σε πραγματικό χρόνο και στην ουσία είχαμε να κάνουμε με μια τεράστια σκηνή, που διαρκεί μια ώρα και δέκα λεπτά και οι τέσσερις χαρακτήρες είναι σε αυτήν συνεχώς! Η διαδικασία της πρόβας λοιπόν ήταν κάπως κουραστική γιατί ήταν δύσκολο να "σπάσουμε" το έργο σε κομμάτια, με αποτέλεσμα να πρέπει να κάνουμε συνεχώς ολόκληρα περάσματα ώστε να υπάρχει η συνέχεια και η φόρα του συνολικού έργου κι έτσι να βγουν οι δράσεις και τα συναισθήματα με τη σωστή δόση ενέργειας. Αυτή ήταν μεγάλη πρόκληση για εμάς και αντίστοιχα μεγάλη επιβράβευση όταν καταφέραμε να την κατακτήσουμε.
Η απόφαση να του προσδώσετε μια πιο κωμική αύρα ήταν του σκηνοθέτη ή δική σας; Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να παίξεις κωμωδία;
Η κωμική προσέγγιση του έργου ήταν μια ιδέα του σκηνοθέτη, στην οποία συμφωνήσαμε κι εμείς. Κάποιες στιγμές είχαμε ενδοιασμούς, για το πόσο κωμικά μπορεί να ιδωθεί αυτό το έργο, ίσως επηρεασμένοι από την ταινία του Πολάνσκι, τελικά όμως θεωρήσαμε ότι η πιο κωμική ανάγνωσή του λειτούργησε καλύτερα και αυτό φαίνεται από τη θερμή ανταπόκριση του κοινού. Η κωμωδία είναι ταυτόχρονα εύκολο και δύσκολο πράγμα. Το δύσκολο είναι ότι απαιτεί τεράστια αποθέματα ενέργειας και καλή αίσθηση του ρυθμού. Κι όλα αυτά χωρίς να θυσιαστεί η αλήθεια. Το εύκολο είναι ότι κάνεις κάτι ευχάριστο που ναι μεν σε βγάζει knock out αλλά είναι πολύ διασκεδαστικό και για τον ίδιο τον ηθοποιό.
Έχετε δει την ταινία Carnage του Πολάνσκι κι αν ναι, κατά πόσο επηρρεαστήκατε από τους αντίστοιχους κεντρικούς ήρωες - ηθοποιούς;
Φυσικά και έχουμε δει την ταινία του Πολάνσκι η οποία σίγουρα μας επηρέασε σε ένα βαθμό... Ας μην ξεχνάμε ότι πρωταγωνιστούν μεγάλοι ηθοποιοί, την ερμηνεία των οποίων δεν μπορείς παρά να θαυμάσεις όσες αντιρρήσεις κι αν έχεις. Από κει και πέρα είναι θέμα διαφορετικών επιλογών που κάνει ο καθένας για το χαρακτήρα που πρέπει να υποδυθεί και φυσικά συνολικής προσέγγισης του έργου. Το θεατρικό έργο της Ρεζά είναι από μόνο του γραμμένο πολύ πιο κωμικά από το σενάριο της ταινίας κι αυτό σε συνδυασμό. Ως εκ τούτου η κωμική προσέγγιση που μας πρότεινε ο σκηνοθέτης μας οδήγησε σε τελείως διαφορετική πορεία από αυτήν της ταινίας. Ο ρυθμός του θεατρικού έργου είναι σφιχτός και γρήγορος, σε αντίθεση με αυτόν της ταινίας όπου οι ηθοποιοί παίζουν με μεγαλύτερη εσωστρέφεια και σε απόλυτα ρεαλιστικό ρυθμό. Σε εμάς η ένταση όλο και ανεβαίνει καθώς εξελίσσεται το έργο και η ενέργεια χτυπάει κόκκινο.
Ποια κοινά σημεία βρήκατε με τους ήρωες του θεατρικού έργου;
Είναι πάρα πολύ αστείο γιατί βρήκαμε αρκετά κοινά σημεία, εξωτερικά τουλάχιστον. Για παράδειγμα, η Δάφνη εκτός από ηθοποιός είναι και συγγραφέας, ίσως η πιο διανοούμενη στην ομάδα όπως και ο ρόλος της Βερονίκ που υποδύεται. Η Ιωάννα είναι ηθοποιός και δικηγόρος, πράγμα που δεν απέχει και πολύ από την αυστηρή οικονομολόγο Ανέτ. Ο Αργύρης έχει τη χαλαρότητα του Μισέλ που παίζει στο έργο, ενώ ο Γιάννης έχει όλο το δυναμισμό του Αλαίν. Πέραν τούτου όμως έχουμε και άπειρες διαφορές από τους ήρωες της Ρεζά, με κυριότερη ότι κανείς μας δεν είναι παντρεμένος και δεν έχει παιδιά, πράγμα πολύ ενδιαφέρον υποκριτικά.
Τι ήταν αυτό που σας δυσκόλεψε περισσότερο κατά τη διάρκεια των προβών;
Το γεγονός ότι το έργο αυτό δεν έχει πολλές σκηνές αλλά μια μεγάλη, με όλες τις δυσκολίες που προαναφέραμε.
Πόση εμπειρία διαθέτετε οι ίδιοι όσον αφορά τον έγγαμο βίο ή και τα παιδιά; Αν όχι, πόσο δύσκολο ήταν να προσεγγίσετε χαρακτήρες που είναι παντρεμένοι και γονείς;
Όπως είπαμε και παραπάνω, δεν είναι κανείς από εμάς γονιός, ούτε καν παντρεμένος. Ωστόσο η επαφή που έχουμε με παιδιά από τον κοινωνικό μας περίγυρο, ανίψια, φιλικά ζευγάρια κτλ., μας βοήθησε αρκετά να αντλήσουμε πληροφορίες και να καταλάβουμε πως είναι να είσαι γονιός. Κατά τα άλλα ανακαλέσαμε και μνήμες από τότε που ήμασταν κι εμείς παιδιά, τις οποίες μάλιστα έπρεπε να χρησιμοποιήσουμε δεόντως μιας και το έργο πραγματεύεται μεταξύ άλλων και την παιδικότητα των μεγάλων που ποτέ δεν χάνεται.
Τι είναι αυτό που έχει, κατά τη γνώμη σας, κάνει το έργο τόσο δημοφιλές;
Το γεγονός ότι με πανέξυπνους διαλόγους και μ' έναν πολύ διασκεδαστικό τρόπο καταπιάνεται με ζητήματα πολύ σημαντικά και πάντα διαχρονικά, όπως είναι ο γάμος, η οικογένεια, ο καθωσπρεπισμός, η κοινωνική καταπίεση, η παιδικότητα, το ξέσπασμα. Όλοι έχουν ανάγκη να ξεσπάσουν, να αφήσουν όλη τους την ένταση να εκτονωθεί και να βγάλουν το παιδί που έχουν μέσα τους. Το κοινό ταυτίζεται με αυτή την κατάσταση, στην οποία βρίσκονται οι τέσσερις ήρωες - στερεότυπα του έργου και κατά κάποιον τρόπο εκτονώνεται κι αυτό με την παράσταση.
Έχετε οι ίδιοι κάποια εμπειρία με τη γαλλική κουλτούρα - πολιτισμό;
Εκτός απ' ότι κάποιοι από εμάς μιλάνε γαλλικά όχι ιδιαίτερη. Πάντως μας έκανε εντύπωση πόσα κοινά στη συμπεριφορά έχουν οι ήρωες του έργου με τους Έλληνες. Το έργο άνετα θα μπορούσε να διαδραματίζεται στην Αθήνα αντί για το Παρίσι. Άλλωστε και στην ταινία του Πολάνσκι, οι ήρωες είναι στη Νέα Υόρκη! Είτε στο πάρκο Μονσουρί, είτε στο Μπρούκλιν Μπρίτζ Πάρκ, είτε στην Πλατεία Κολωνακίου Ο θεός της σφαγής είναι πανταχού παρών για να μας κάνει να βγάζουμε τον αληθινό μας εαυτό και να διασκεδάζει μαζί μας!
