Top menu

Περιεχόμενα Τεύχους 36

Η λογοτεχνία συναντά τη σύγχρονή μας πραγματικότητα -Άρθρο της Ασημίνας Ξηρογιάννη

photo © Στράτος Προύσαλης

photo © Στράτος Προύσαλης

Θέλω πολλά να εξομολογηθώ στον Καραγάτση, αλλά πού να τον βρω; Kαι τι δεν θα έδινα να  έκανα έναν περίπατο με τον Βιζυηνό και να μιλούσα για έρωτα με τον Καβάφη .Ακόμα, θα έβαζα τον Παπαδιαμάντη να μου γράψει ένα μονόλογο για τη "Φόνισσά" του για να το συμπερολάβω στην ανθολογία μου. Σήμερα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Οι αναγνώστες άνετα συναντούν τους συγγραφείς στα μέσα της κοινωνικής δικτύωσης, συνομιλούν μαζί τους, καμιά φορά αναπτύσσεται και φιλία μεταξύ τους. Ανταλλαγή  φιλοφρονήσεων, διάλογοι, κοινωνικότητες στο facebook και σε άλλα παρόμοια. Ακόμα και ποιητές μιας άλλης γενιάς, που παριστάνουν τους ''δύσκολους'' ή έχουν κάποια μεγάλη πορεία στο χώρο της ποίησης, καταξιωμένοι και αγαπητοί από το ευρύ κοινό, φαίνεται πως κι αυτοί έχουν πάθει την εξάρτησή τους. Ποστάρουν ποιήματα καθημερινά, μιλούν για τη δουλειά τους, δείχνουν πολλές φορές ένα εγωιστικό πρόσωπο και εκφράζονται περιφρονητικά για άλλους. Όμως γενονός είναι, ότι όσο κι αν θέλουν να προβάλουν έναν "ιδιαίτερο εαυτό", κάνουν κι αυτοί ό,τι ακριβώς κάνει και η μάζα, μόνο που όλοι το παραδέχονται, εκτός από τους ίδιους.

Και μια φορά έθεσα το εξής ερώτημα σε έναν από αυτούς: ''Aραγε ο Ελύτης και ο Σεφέρης και ο Καβάφης, αν είχαν αυτή τη δυνατότητα στην εποχή τους, θα χρησιμοποιούσαν ποτέ το facebook για να προβάλουν την "ποιότητά" τους;" Δεν νομίζω.

 Ακόμα, έτσι όπως έχουν γίνει τα πράγματα, από τη μία έχουμε την ποιότητα, από την άλλη την ποσότητα. Μπορεί κάποιος να είναι αρεστός στον κόσμο, να έχει δημοσιότητα, να είναι περσόνα της εποχής, αλλά το έργο του να μην αξίζει και πολλά. Ενώ κάποιος άλλος να στέκεται στη γωνία, επειδή δεν του αρέσουν τα φώτα της ράμπας, όμως να έχει ένα έργο αξιοπρόσεκτο, αρκεί να βρεθεί ένας κριτικός να τον ανακαλύψει και να τον βγάλει από την αφάνεια. Δυστυχώς έχουμε φτάσει στο σημείο οι πωλήσεις ενός βιβλίου να εξαρτώνται από τη δημοτικότητα του συγγραφέα στο facebook. Φαινόμενο της εποχής που πλήττει την καλή λογοτεχνία. Βέβαια όποιος πολύ την ποθεί και την αναζητεί, την βρίσκει.

Γιατί -ας μην τα ισοπεδώνουμε όλα- υπάρχει καλή λογοτεχνία. Είναι εκείνη που σιωπά ή έχει τον τρόπο να διατηρεί τη γοητεία ή το μυστήριό της. Που φτάνει μέχρι τα μύχια της ανθρώπινης ψυχής. Που εκφράζει την ανησυχία του ανθρώπου για τα μεγάλα, καίρια ζητήματα της ανθρώπινης ζωής, που είναι βαθιά υπαρξιακή. Η καλη λογοτεχνία είναι αυτή που προσπαθεί να ερμηνεύσει το φόβο, τη μοναξιά, το σκοτάδι, τον θάνατο, που αντιμετωπίζει τα μεγάλα αινίγματα καταπρόσωπο. Ο καλός συγγραφέας, με την αγωνία σφαλισμένη στο πετσί του, ξεκλειδώνει με τον τρόπο του τα μυστήρια του κόσμου, επιβάλει την αντίληψή του γι' αυτόν, παιδεύοντας πάντα τις λέξεις του χωρίς τύψεις. Και δεν ακολουθεί τον ασφαλή δρόμο, αυτόν που μία φορά του εξασφάλισε την εμπορική ή άλλη επιτυχία. Αντίθετα, είναι ανοιχτός σε πειραματισμούς, μισεί τις συνταγές, είναι έτοιμος να φεύγει συνεχώς για άγνωστο προορισμό, αλλά να μην φτάνει ποτέ.