Η λιτανεία, μυθιστόρημα, Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης, εκδόσεις Στοχαστής 2016
Είναι σύνηθες στην ιστορία της λογοτεχνίας, όσοι αγαπούν την Ιστορία ως επιστήμη αλλά και ως αφήγηση και γράφουν βιβλία Ιστορίας, να στρέφουν το ενδιαφέρον τους κυρίως στο Ιστορικό Μυθιστόρημα. Μέσα σ’ αυτό μπορούν αφενός να αναπαραστήσουν ιστορικά γεγονότα που τους ενδιαφέρουν και τους απασχολούν με πιστότητα, έχουν αφετέρου και τη δυνατότητα να προσθέτουν μυθοπλαστικά γεγονότα και πρόσωπα τα οποία καθιστούν την πλοκή πολύ πιο ενδιαφέρουσα και δίνουν, ορισμένες φορές, απροσδόκητη τροπή ή και ερμηνεία στα γεγονότα. Οι λογοτέχνες αυτοί, τις περισσότερες φορές, αποφεύγουν να ασχοληθούν με την εποχή τους, όχι μόνο διότι αισθάνονται πιο άνετα με την ενασχόληση με ήρωες του παρελθόντος (ιστορικά τοποθετημένους σε χρονικό πλαίσιο που δεν αφορά το παρόν και άρα δεν εγκυμονεί κινδύνους) όσο διότι το παρελθόν, με τη γνώση της ιστορίας που υπάρχει σήμερα, δεν έχει και πάρα πολλά να μας αποκαλύψει. Γενικότερα, για έναν λάτρη της Ιστορίας είναι ευκολότερο να βάζει τους ήρωές του στο παρελθόν, παρά στο παρόν.
Τον κανόνα, ή μάλλον την παραδοχή αυτή έρχεται να καταρρίψει ο Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης με το βιβλίο του «Η Λιτανεία» που εκδόθηκε το 2016 από τις εκδόσεις ΣΤΟΧΑΣΤΗΣ. Κι αυτό γιατί ο Ιντζέμπελης καταφέρνει με μοναδικό τρόπο να συνταιριάξει το παρόν με το παρελθόν, να τα αφήσει να συνυπάρξουν ώστε να μας διηγηθούν το καθένα και από μια ξεχωριστή ιστορία, κοινό στοιχείο των οποίων είναι ο χώρος στον οποίο εκτυλίσσονται, όσο και το συναίσθημα στο οποίο αναφέρονται, δηλαδή τον Έρωτα. Δύο παράλληλες ιστορίες, σε δύο διαφορετικές εποχές, δύο ζευγάρια που βιώνουν έναν έρωτα πρωτόγνωρο, στον ίδιο όμως τόπο, την Ήπειρο. Εκεί, όπου ο Δημήτρης, ένας μάχιμος δημοσιογράφος από την Αθήνα, θα κάνει ένα ολιγοήμερο ταξίδι στην Άρτα για ένα ρεπορτάζ και θα έρθει αντιμέτωπος με τα συγκρουόμενα συμφέροντα της τοπικής κοινωνίας, αλλά και με έναν μοιραίο έρωτα που θα γνωρίσει στο πρόσωπο της Ανθής. Στην Άρτα, πάλι, των αρχών του 20ού αιώνα, τότε που η τουρκική κατοχή έριχνε βαριά ακόμη τη σκιά της και το άστρο του Ελευθέριου Βενιζέλου είχε αρχίσει να μεσουρανεί, ξετυλίγεται μια άλλη ιστορία, μέσα από τα μάτια ενός αφανή ήρωα της αρτινής κοινωνίας, του παπα-Βαγγέλη. Πρόκειται για την ιστορία δύο παράνομων εραστών, του Πάνου και της Λένας, που το φλογισμένο πάθος τους θα έχει τραγικό τέλος. Και όλα αυτά κάτω από τη σκιά των εκλογών, της μεγάλης πολιτικής αλλαγής που έρχεται και μιας εξέγερσης που σιγοβράζει...
Ο συγγραφέας εκμεταλλεύεται άψογα και λειτουργικά τα στοιχεία που ο ίδιος με την έρευνά του ανέδειξε, μέσα από το βιβλίο του «Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και το κόμμα των Φιλελευθέρων στην Ήπειρο», για να δημιουργήσει τον καμβά της πρώτης ιστορίας που λαμβάνει χώρα στις αρχές του αιώνα στην Άρτα, μέσα σε ένα κλίμα πολιτικών παθών και έντονης διχογνωμίας που έφτανε στα όρια του μίσους. Η Άρτα ως πόλη και η σχέση της με τον κάμπο και τα περίχωρα, ξεπροβάλλουν με αφορμή την εξιστόρηση ενός απαγορευμένου έρωτα μεταξύ ενός νέου και μιας νέας που ανήκουν σε αντίπαλες μέχρι θανάτου πολιτικές μερίδες. Ταυτόχρονα, με την πορεία της ανάγνωσης, ο αναγνώστης θα μπορέσει να διακρίνει τα στοιχεία που συνθέτουν την κοινωνία, αλλά και την ψυχοσύνθεση των ανθρώπων της εποχής. Είναι το ιστορικό μυθιστόρημα που λέγαμε. Δεν αρκείται, όμως, μόνο σε αυτό ο συγγραφέας, καθώς παράλληλα με το παρελθόν, στην Άρτα της σύγχρονης εποχής και της κρίσης, παρουσιάζεται ο έρωτας δύο νέων με σύγχρονα προβλήματα και προβληματισμούς, σε μια νουβέλα που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη.
Η αφήγηση, σε τρίτο πρόσωπο, από τον αφηγητή, δίνει με τρόπο γλαφυρό και γεμάτο ενδιαφέρον την πορεία των γεγονότων και ξεδιπλώνει την πλοκή κρατώντας σε εγρήγορση τον αναγνώστη, χωρίς να αποστασιοποιείται από την αγαπημένη για τον Ιντζέμπελη απλότητα. Η γλώσσα διατηρεί τα ίχνη του παρόντος και στο παρελθόν, έτσι ώστε να γίνεται απόλυτα κατανοητή στον αναγνώστη. Πρόκειται για ένα λιτό αλλά συνάμα μεστό έργο που συναρπάζει και πληροφορεί ταυτόχρονα.
Κώστας Κωσταβασίλης
