Top menu

Περιεχόμενα Τεύχους 15

"Η εποχή της άδειας κατσαρόλας" - Γιώργος Σαμοΐλης

Η εποχή της άδειας κατσαρόλας, Μυθιστόρημα, Γιώργος Σαμοΐλης, Εκδόσεις IntroBooks, 2011
 
Ασυνεννοησία                                                                                                                           
Μιλάμε την ίδια γλώσσα και όμως δε συνεννοούμαστε.                                                                
Μιλάμε και οι δύο από μια ξένη γλώσσα (την ίδια την ευρωπαϊκή πάντα),
αλλά ούτε σε αυτήν κατορθώνουμε να συνεννοηθούμε.                                                                                             
Ποιο να είναι άραγε το πρόβλημα;                                                                                         
Μάλλον επικοινωνιακό.
 
Σημείωμα (του Νίκου Μπίνου)

Ομολογώ ότι διαβάζοντας τον τίτλο του βιβλίου συνειρμικά δυο εικόνες μου ήρθαν στο μυαλό. Αυτή της χρεοκοπημένης Αργεντινής του 2001 με τους "αγανακτισμένους" λατινοαμερικάνους πολίτες να χτυπούν διαμαρτυρόμενοι άδειες κατσαρόλες αλλά και ο εύστοχος στίχος "τώρα κρυώνεις και πεινάς μ' άστο μας, για σένα βράζει αυτή η άδεια κατσαρόλα", στίχος από το τραγούδι του Αγγελάκα "O χαμένος τα παίρνει όλα".
Δεν ξέρω εάν ο συγγραφέας επέλεξε τον τίτλο του πρώτου του μυθιστορηματικού εγχειρήματος εμπνεόμενος με κάποιο από τα παραπάνω (δεν είχε προλάβει να ξεκινήσει το αντίστοιχο κίνημα από τους Έλληνες πολίτες όταν γραφόταν το εν λόγω βιβλίο) ή αν ήταν μάντης στο τι θα επακολουθούσε στη χώρα μας και προσπάθησε να προλάβει τις εξελίξεις. Ας είναι όμως. Δεν έχει και κάποια ιδιαίτερη σημασία η πηγή έμπνευσης του τίτλου.
Σημασία έχουν όμως οι σκέψεις που αποτυπώνονται στις σελίδες του. Στην Ελλάδα της κρίσης, της αναζήτησης για το ποιος φταίει για τη σημερινή κατάσταση του τόπου μας, και για το ποιο μονοπάτι θα ακολουθήσει στο υπόλοιπο κομμάτι της ζωής του, ο δημιουργός μπαίνει στον "κόπο" να βάλει σε τάξη μια σειρά από αναπάντητα ερωτήματα που του στοιχειώνουν την καθημερινότητά του δημιουργώντας του φοβίες και έντονη ανησυχία.
Είναι ολοφάνερο και κρίνοντας και από το απροσδιόριστο αλλά νεαρό της ηλικίας –πάντα με βάση αναφορές που γίνονται στις σελίδες του βιβλίου- του βασικού πρωταγωνιστή του μυθιστορήματος να μπαίνει καταναγκαστικά σε αυτή τη διαδικασία σκέψης αφήνοντας σε δεύτερη μοίρα άλλες προτεραιότητες, ενδεχομένως πιο ουσιαστικές. Σου δίνει καθαρά την αίσθηση μιας όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένης καταγραφής συναισθημάτων και προβληματισμών.
Δεν αποκλείεται μάλιστα να έχεις κάνει και εσύ παρόμοιες σκέψεις με αυτές του αφηγητή αλλά και άλλες που δεν έχεις καταφέρει για αδιευκρίνιστους λόγους προφανώς να ολοκληρώσεις ή δεν ήξερες τον τρόπο να το κάνεις, στερούμενος σημαντικά κομμάτια απ΄το παζλ των σκέψεών σου τόσο χρήσιμα και απαραίτητα για να τις πραγματώσεις. Και αν ισχύσει το "η αρχή είναι το ήμισυ του παντός" –προσωπικά θα το επιθυμούσα κρίνοντας από την συγγραφική του πρεμιέρα- θα έχουμε και άλλες τέτοιου είδους εκπλήξεις να έπονται.
Στα συν του βιβλίου είναι αν μη τι άλλο το έξυπνο τέχνασμα του συγγραφέα να προσθέσει έναν ακόμα χαρακτήρα στους ήδη υπάρχοντες, αυτού της σκιάς που ακολουθεί τον πρωταγωνιστή (λειτουργώντας ενδεχομένως ως ο άλλος του εαυτός). Και μέσα από έναν στροβιλισμό με ατελείωτα ερωτήματα που έρχονται να γεμίσουν τις καθημερινές τους στιγμές, καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια να ισορροπήσουν μεταξύ των εσωτερικών τους αναγκών και των ερεθισμάτων που δέχονται από την ίδια την κοινωνία με ένα αποτέλεσμα που δεν είναι σε καμία περίπτωση προδιαγεγραμμένο.