Καφές χωρίς ζάχαρη
Μια δυό μετράω τις σταγόνες που
απ’ τον ουρανό πέφτουνε στην άκρη ενός αναιδούς
πλαστικού (1) που στο μπαλκόνι καθυστερεί
τρεις τέσσερις όλες οι σκέψεις καλές είναι
να τις κυνηγάς όταν τίποτε δεν έρχεται
ούτε επιθυμία ούτε ύπνος ένα τσιγάρο ψάχνω
στην άκρη του ματιού κι αυτό ακόμα ούτε που το καπνίζω
Οδός Ντιντούς Μουρά (2) δώδεκα και τριάνταπεντε
μετά τα μεσάνυχτα
oι δυο άντρες προχωρούν λένε
θα περπατήσουμε μέχρι τέλους
μέχρι να γίνουμε μικροί μέχρι τον εικοστό
τρίτο αιώνα λέω οι ποιητές είναι
τρελοί και ευτυχώς που αυτοί οι δυο
υπάρχουν ακόμα θ΄ ανέβουμε στην πλάτη
της καμήλας μέχρι τη μέση της ερήμου περιμένοντας
πρέπει να μεταφράσω να κάνω να υπάρξουν
οι καμπυλότητες που μου δόθηκαν. (3)
Δε χρειάζεται να μιλάμε στις γάτες
στο κοίλο του αυτιού τους δε γυρνάνε
γύρω από τις καραβάνες τους στέκονται
υπομονετικά έπειτα ερεθισμένες πάνω στο
ακατάστατο γραφείο στριφογυρνούν
στον άξονα της βαρύτητάς τους
σε τέλεια απόσταση απ’ το καλοριφέρ,
και πριν καλά καλά κουνηθείς
αυτές ξέρουν ήδη εάν
κινείσαι ή εάν βγαίνεις.
Ξανά αυτό το χέρι που τρέμει και πιέζει
με το ζόρι το πρόστυχο στυλό σ’ ένα πλέγμα επάνω
σταυρωμένων λέξεων το πιάνο μένει κλειστό
και σκονισμένο ο ποιητής είναι μια σκιά
φοβισμένη έκπτωτος στο θρόνο πάνω
απέναντι απ’ το επιδαπέδιο φωτιστικό
σ’ ένα τζαμί αποκοιμισμένο και ονειρεύεται τη μέρα
που θα ξυπνήσει χωρίς τον εαυτό του. (4)
Μιλάω για να γράψω για τα πράγματα τα πιο
συνηθισμένα πρέπει πρώτα να γράψω για
τη γέννησή της από τη μητέρα του πατέρα, την
αγάπη του σώματός των γυναικών
των ανδρών του βιαστή και των δολοφόνων
του ενστίκτου και της αμφιβολίας της νύχτας
καθώς και της πείνας της ερημιάς των βιβλίων της ζήλιας
της υποψίας του φύλου των ερειπίων της
θάλασσας, των δέντρων της αρχαιολογίας
των ελληνικών θεών και των παγανιστικών θεών καθώς
και των αστεριών τα λέω όλα αυτά
και σχεδόν βαρετά πριν να γράψω αλλά
και αφού γράψω.
Πρέπει να πολλαπλασιάσουμε τη λέξη βουνό
με κοφτές και αχόρταγες ανάσες διατηρώντας
ό, τι μπορεί να ομοιάζει με ασφυξία
εξαιτίας της έλλειψης οξυγόνου σαν ένα
επαληθεύσιμο σύνορο ανάμεσα στο πένθος
και την ανάσταση.
Να γλιστράς στα νεκρά φύλλά ενός
αργοπορημένου χειμώνα και ν’ αφήνεις
να κυλάνε εξαρθρωμένα γόνατα
και μύες σκουριασμένοι και κωφοί
σε κάθε κίνηση το μεταλλικό
ζώο αναρριχάται και ανατρέπεται
με μια συγκεκριμένη αίσθηση
του υπάρχειν έτσι ώστε να φιλήσει τον ορίζοντα.
Ενίοτε θεωρώ ότι πρέπει να λύνουμε τους
αρμούς να σηκώνουμε άγκυρα, γρήγορα να
παίρνουμε το πρώτο πλοίο το πρώτο αεροπλάνο
το πρώτο ό, τι να’ ναι, μόνο να φεύγουμε
με τα χέρια χαλαρά
την καρδιά μοναχή με το συναίσθημα
ότι ο κόσμος είναι τεράστιος
διασχίζω τη λεωφόρο του λιμανιού
περιμένω το πλοίο βρίζω προσπαθώ
να διασκεδάσω παραλίγο να χτυπήσω έναν περαστικό
και μονολογώ ότι το Αλγέρι είναι μια
άγια πόρνη.
Πολύ θα ήθελα να συναντήσω όπως ο Πρεβέρ
τα μυστήρια της Νέας Υόρκης και
έπειτα τα μυστήρια των Παρισίων και γιατί όχι
να θρηνήσω λιγάκι τους μικρούς μου δαίμονες
και τα μεγάλα μου καπρίτσια.
Δίνει το σύνθημα για το γράψιμο
λέει πες τι σε μια μέρα συμβαίνει
λέει διηγήσου το στο παρόν και με σύντομες φράσεις
λέω η μνήμη μου έχει ξεχειλίσει
γίνονται τόσα πράματα σε μια μέρα
πώς να ξεφλουδίσω το κρεμμύδι του Γκύντερ Γρας (5)
πώς να πατήσω του κουμπάκι του συναγερμού
να φτάσω στη μέρα που να βασίζεται σε λέξεις
που έχουν νόημα πώς ν’ αντικρίσω την αλήθεια
εκείνης της στιγμής που προκαλεί
τη γέννηση ή την αποβολή της γλώσσας.
Θέλω κι εγώ να μάθω τι
συνέβη μια μέρα στο παρόν
να τα νιώσω ξανά όλα τούτα
αλλά σήμερα είμαι πραγματικά
κουρασμένη
Όταν ο ύπνος μας αφήνει
υπάρχει κάτι σαν διαταγή
κάτι σαν αδικία ή κάτι σαν τρέλα
Αυτό που προϋπάρχει της συνάντησης
είναι συχνά αυτοί οι τέσσερις άνεμοι
που ενώνονται σε μια φωλιά αετού
και η στιγμή μιας λέξης αγάπης
που αναιρεί τις αντίθετες δυνάμεις.
Δεν ξέρω ποιος απ’ τους δυό μας
έφτασε πρώτος αρπάζοντας τον άλλον
απ’ την άκρη του πουκαμίσου να σε βλέπω να έρχεσαι
ή να με περιμένεις είναι η ίδια
του καθρέφτη αντανάκλαση.
Πάντοτε σιγοψιθυρίζεις αυτόν τον αέρα τον αθώο
όταν τα μάγουλά σου τη νύχτα βάφουνε ροδιά
στην υγρασία μέσα των χεριών σου που συναντιόνται
και αφήνω την παλίρροια το ρεφρέν να τραγουδήσει.
Να σε συνάντησα άραγε στην άκρη μιας σκάλας
δίχως ασανσέρ και μιας καρδιάς αμάθητης; Σε τι
θα μπορούσα να προπονηθώ ώστε να μην πέσω στα γόνατα
μπροστά στο κατώφλι της πόρτας σου;
Υπάρχει στο ποίημα ρήμα η ιδέα
να σου ξεφύγω και να χαθώ όταν
η μέρα ξημερώνει κι όταν η μέρα πέφτει
αυτή η ιδέα να συζητήσουμε πάνω στη μοναξιά των λέξεων
και την ελευθερία της σάρκας και μες το ίδιο ποίημα ρήμα
να κατεβάσουμε τα πανιά και δίχως περιορισμό να σ’ αγαπάω.
Μ’ αρέσει να φαντάζομαι οτι κατά μήκος της αποβάθρας
υπάρχει ένα τραίνο που φτάνει και σταματάει απαλά
στην κραυγή μιας γλώσσας που μιλιέται από δυο ανθρώπους
που αναμένονται έχοντας μεταξύ τους την ίδια απόσταση
και διασταυρώνονται την παραμονή μιας νέας αρχής
αφού έχουν προσεχτικά αγγιχτεί σε υποθετικά άπειρα.
Πριν από σένα ήθελα να πεθάνω με σένα
θέλω και πάλι να πεθάνω αλλά θα ήθελα
λίγο ακόμα να περιμένω.
Σημειώσεις
(1) Η ποιήτρια εδώ εννοεί οποιαδήποτε μορφή υλικού πολιτισμού, τη βίαιη εισβολή μέσα στην παράδοση. Και χρησιμοποιεί το πλαστικό επειδή προκαλεί μόνο κακό δίχως να ανακυκλώνεται.
(2) Ο μεγαλύτερος κεντρικός δρόμος στο Αλγέρι που φέρει το όνομα ενός πασίγνωστου αλγερινού επαναστάτη ο οποίος συνελήφθη και εσκοτώθη. Η χρήση του δρόμου αυτού προσλαμβάνει ποικίλες ερμηνείες όπως για παράδειγμα το ότι μολονότι βρισκόμαστε στο Αλγέρι χρησιμοποιούμε γαλλικά ονόματα δρόμων.
(3) Η λέξη καμπυλότητες θα μπορούσαν να μεταφραστούν και ως καμπύλες. Αφορούν όμως και τη δεύτερη ιδίοτητα της ποιήτριας ως γιατρού. Έτσι όταν μιλάμε για καμπυλότητες πρέπει να έχουμε και την εικόνα μιας γραμμής η οποία δε φτάνει ως εμάς ευθεία αλλά τεθλασμένη και έχει διασχίσει όχι μόνο την απόσταση του εξωτερικού χώρου αλλά έχει αφήσει το χνάρι της εσωτερικά σε μας.
(4) Ή και ονειρεύεται τη μέρα του θανάτου του.
(5) Πρόκειται για το τελευταίο αυτοβιογραφικό βιβλίο του Γκύντερ Γκρας, Ξεφλουδίζοντας το κρεμμύδι, Αθήνα, Οδυσσέας, 2007.
