Top menu

Περιεχόμενα Τεύχους 34

Βασίλης Ρίσβας: "Η τηλεόραση οφείλει να είναι καθρέφτης της κοινωνίας"

Ρισβάς

Συνέντευξη στην Χρυσάνθη Ιακώβου

Ηθοποιός. Θεατρικός συγγραφέας. Συν-σεναριογράφος τηλεοπτικών σειρών, όπως Μαύρα Μεσάνυχτα, 10η Εντολή, 50-50, 7 Θανάσιμες Πεθερές, πάντα μαζί με τη σύζυγο του, Δήμητρα Σακαλή. Και προσφάτως και σεναριογράφος δύο ταινιών.

Θα μπορούσαμε μήπως να πούμε ότι με την κρίση έγινε ένα ξεκαθάρισμα στην ελληνική τηλεόραση που έκανε εν μέρει και καλό;
Όχι, δε θα το έλεγα. Όταν αναγκάζεσαι να σκέφτεσαι, όχι στα όρια της οικονομίας, αλλά της ανέχειας και προσπαθείς να δημιουργήσεις ένα τηλεοπτικό προϊόν με ψίχουλα, δεν μπορείς να έχεις καλό αποτέλεσμα. Ό,τι κι αν σκεφτεί το μυαλό του δημιουργού, το προϊόν δε θα είναι τόσο φτηνό ώστε να ικανοποιήσει και την παραγωγή και το κανάλι -και θα πρέπει παράλληλα να ζήσουν και άνθρωποι από αυτό… Συνεπώς, όλοι καλούμαστε να κάνουμε εκπτώσεις, αλλά οι εκπτώσεις μόνο καλό δεν κάνουν στο αποτέλεσμα… Καταβάλλουμε μεγάλη προσπάθεια, τουλάχιστον όσοι είμαστε ακόμα ενεργοί στα πράγματα, γιατί πολλοί είναι και αυτοί που έχουν πάει στα σπίτια τους…

Δεν έχουν μειωθεί όμως με αυτόν τον τρόπο τουλάχιστον οι κακές δουλειές;
Καλές και κακές δουλειές είχαμε πάντα. Αυτό δεν έχει να κάνει με την κρίση. Δε γίνεται να κάνουμε μόνο ποιοτικά πράγματα λόγω κρίσης. Απλώς, έχουμε μπει σε άλλον τρόπο σκέψης, αξιολογούμε αλλιώς τα πράγματα και βάζουμε άλλες προτεραιότητες, και στη ζωή μας γενικά και στη δουλειά μας ειδικά. Όσοι είμαστε ακόμα ενεργοί προσπαθούμε τουλάχιστον οι εκπτώσεις που θα κάνουμε να μην επηρεάζουν την αισθητική, η οποία είναι για μένα το άλφα και το ωμέγα. Πέρα από την ιδέα, το concept, τους χαρακτήρες, αν η φτήνια επηρεάσει την αισθητική της σειράς, θεωρώ ότι το πλήγμα θα είναι μεγάλο. Εννοώ και τη σκηνοθεσία και την εικόνα -αν πρέπει σε μια μέρα να βγάλουμε επεισόδιο, δε θα γίνει καλή δουλειά. Πρέπει να αντισταθούμε σε αυτήν την τάση του να υπάρχει φτήνια σε όλα -δε μιλάω για οικονομία πια, αλλά για φτήνια.

Ποιος ευθύνεται για το τόσο κακό τηλεοπτικό τοπίο της χώρας μας;
Δε θεωρώ τον εαυτό μου άμοιρο ευθυνών για την κατάσταση της τηλεόρασης, αλλά δε θεωρώ και ότι φταίω που μια μεγάλη μερίδα κόσμου έχει φτάσει να κλείνει την τηλεόραση. Προσπαθούμε με τις παρούσες συνθήκες να κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε. Θεωρώ ότι το Ταμάμ που βγήκε μέσα στην κρίση είναι μια πολύ καλή σειρά, με υψηλή αισθητική, οικονομία -χωρίς να φαίνεται-, εικόνα σχεδόν κινηματογραφική, καλό ήχο, εξωτερικούς χώρους, καλό καστ… Κρατήσαμε την αισθητική στη σειρά, να μη φωνάζει τουλάχιστον η οικονομία.

Ποιο πιστεύεις ότι μπορεί να είναι το μέλλον της τηλεόρασης; Το διαδίκτυο ίσως, τα web κανάλια;
Δεν ξέρω… Νομίζω ότι, τουλάχιστον στην Ελλάδα, δε θα πάψει να υπάρχει η τηλεόραση από το σπίτι και την καρδιά του Έλληνα. Τα δείγματα δείχνουν ότι υπάρχουν νούμερα στο web tv, αλλά πρέπει να αλλάξουν πολλά πράγματα για να αλλάξει η σχέση μας με την τηλεόραση.

Το να κάνεις μια πολύ επιτυχημένη δουλειά προκαλεί φόβο; Φοβάσαι ότι η επιτυχία ίσως δεν επαναληφθεί;
Αυτό δεν είναι φόβος, είναι δημιουργικό άγχος. Είναι καλό, σε βάζει σε μια διαδικασία να το ψάξεις πολύ, να εξετάσεις ιδέες, να απορρίψεις. Εξάλλου, δεν ξεκινάς ποτέ με τη λογική "πάμε να κάνουμε επιτυχία". Όπως και δεν ξεκινάς με τη λογική "ας αποτύχει, δε με νοιάζει". Ξεκινάμε να γράψουμε κάτι που έχει τη δική μας ματιά, τη δική μας αισθητική, με την ελπίδα ότι θα υπάρχουν πολλοί που θα τους αρέσει.

Αισθάνθηκες ποτέ ότι έκανες έκπτωση στην ηθική σου, ότι έγραψες, για παράδειγμα, κάτι που δεν ήθελες, που δε σου ταίριαζε;
Όχι. Και είμαι περήφανος για αυτό.

Είναι εφικτό να το καταφέρει κάποιος αυτό;
Είναι ευχή και κατάρα, το να κατορθώσεις να μείνεις πιστός σε αυτό που πιστεύεις ότι είναι καλό. Και συγκρουστήκαμε και μάχες δώσαμε και δουλειές χάσαμε, πάντα υπάρχει κόστος σε τέτοιες αποφάσεις. Όμως θα πω αυτό που λέγανε και οι παλιότεροι, ότι τα έχω καλά με την ψυχούλα μου. Αυτό είναι και το πιο σημαντικό για μένα. Σε αυτόν το στίβο που λέγεται τηλεόραση, εγώ με την ψυχή μου τα έχω μια χαρά. Μέχρι τώρα έχω κάνει τα πράγματα που μου άρεσαν, δε θα κάνω κάτι που δε μου αρέσει. Και να πω πάνω σε αυτό ότι από το Μη με σκας, που κόπηκε στο τρίτο επεισόδιο, αποσυρθήκαμε εμείς, γιατί το αποτέλεσμα δεν ήταν αυτό που θέλαμε.

Μετανιώνεις για κάτι;
Όχι για αυτά που έκανα, αλλά για αυτά που δεν έκανα. Μετανιώνω που αργήσαμε να μπούμε δυναμικά στο χώρο του σινεμά. Φέτος το τολμάμε με δύο ταινίες: η μία βασίζεται σε βιβλίο, η άλλη σε θεατρικό. Μετανιώνω, επίσης, που δεν ασχολήθηκα νωρίτερα με τη θεατρική γραφή.

Είσαι ικανοποιημένος ωστόσο.
Ναι. Και αισθάνομαι τυχερός. Που εν μέσω κρίσης ανήκω στους ανθρώπους που έχουν ακόμα δουλειά.

Αισθάνεσαι ότι έχεις βάλει ένα λιθαράκι σε αυτό που λέγεται ελληνική τηλεόραση;
Δε νομίζω πως πρόκειται για ένα πεδίο που θα καταθέσει ο καθένας το λιθαράκι του, ότι θα βάλουμε όλοι από κάτι για να προκύψει ένα καλό αποτέλεσμα. Δεν εξαρτάται από εμάς. Εμείς είμαστε στην αρχή, στη βάση, είμαστε το θεμελιάκι -όχι για την τηλεόραση, αλλά για μια σειρά. Αυτό που μπορείς να κάνεις είναι να φροντίσεις για το οικοδόμημα της δικής σου σειράς. Δεν πρόκειται για κοινό στίβο. Είναι πολλοί οι επαγγελματίες, πολλοί άνθρωποι με διαφορετικές νοοτροπίες, συμπεριφορές… Άλλος θα κάνει μια φτηνιάρικη δουλειά, άλλος θα ρισκάρει πολλά λεφτά και θα κάνει κάτι μεγαλειώδες, ο καθένας λειτουργεί αλλιώς. Αυτό που λες εσύ είναι πολύ αισιόδοξο, το να βάλουμε από ένα λιθαράκι και να φτιάξουμε την τηλεόραση όλοι μαζί… Το μόνο που μπορώ να πω για τη δική μας δουλειά είναι ότι παλεύουμε να κρατάμε τα πράγματα σε ένα επίπεδο.

Τι ετοιμάζετε για το μέλλον;
Πέρα από τις δύο ταινίες, είχαμε κάνει μια πρόταση στον Αντένα για μαύρη κωμωδία που τους ενδιέφερε πολύ, αλλά έχω υποψίες ότι το κανάλι σκέφτεται να κάνει τρίτο κύκλο Ταμάμ, που θα είναι η συνέχεια των ηρώων, όπως τους αφήσαμε στο δεύτερο κύκλο.

Είναι η τηλεόραση καθρέφτης της κοινωνίας;
Οι κοινωνικές συνθήκες είναι σίγουρα πηγή άντλησης. Το θέατρο, για παράδειγμα, θεωρώ πώς δεν είναι -ίσα-ίσα νομίζω πως στόχος του είναι να τον σπάει αυτόν τον καθρέφτη, να τον κάνει κομματάκια και στο κάθε κομματάκι ο καθένας μας να μπορεί να βρει στοιχεία από τον εαυτό του για να συνθέσει ο ίδιος τον καθρέφτη που θέλει. Η τηλεόραση, όμως, οφείλει να είναι καθρέφτης και οι δημιουργοί οφείλουμε μέσα από τη δουλειά μας να περνάμε θέσεις και απόψεις, όχι πολιτική γραμμή, αλλά ως σκεπτόμενα όντα είμαστε αναγκαστικά και πολιτικά όντα, δε γίνεται αλλιώς. Ο πολιτικός λόγος, θες-δε θες, περνάει. Καταρχήν, περνάει μέσα από την ίδια σου τη θέση στη ζωή, είναι δυνατόν να μην περάσει στο δημιούργημα; Οπότε νομίζω πως οφείλει να είναι, χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει ότι πρέπει οπωσδήποτε να γράφεις σειρές που να ασχολούνται με την επικαιρότητα.

Θεωρείς ότι το καταφέρνετε αυτό, το να πιάνετε τον παλμό των γεγονότων;
Όταν θέλουμε το κάνουμε. Δεν έχουμε έμμονη όμως ότι πρέπει να γράψουμε μία σειρά και να αναφερθούμε οπωσδήποτε στην κρίση. Δεν είναι το μοναδικό θέμα η κρίση, ούτε υπάρχει μόνο το οικονομικό. Η κρίση στο θέμα των ανθρώπων με διαφορετική κουλτούρα σε μια χώρα που δεν τους δέχεται φιλόξενα, πού είναι αυτό; Τέτοια θέλουμε να περάσουμε -και κατηγορούμαστε για αυτό.