της Διονυσίας Ντάλιου
Ήμουν πολύ περίεργη να δω πως ένας αρχιτέκτονας παρουσιάζεται στην Εθνικη Πινακοθήκη και ενθουσιάστηκα από τον τρόπο που η επιμελήτρια της έκθεσης, Μαριλλένα Κασιμάτη, πέτυχε κάτι τέτοιο. Κάποιοι τοίχοι της πινακοθήκης έχουν κατόψεις έργων του Τσίλλερ με ένα πολύ υψηλό επίπεδο αισθητικής και δίνουν στον επισκέπτη εύστοχα το ύφος και την αισθητική των έργων του. Εκτίθενται, επίσης, πάρα πολλά σχέδια του, κυρίως υδατογραφίες, που όλα είναι αληθινά έργα τέχνης. Ένα άλλο μεγάλο και ενδιαφέρον κομμάτι είναι τα σχέδια του για εξωτερικούς χώρους και πέργκολες για πολλές επαύλεις και εξοχικές κατοικίες τόσο στην Αθήνα όσο και στην επαρχία. Εκτίθενται, επιπλέον, επιστολές του και σχέδια για τα έργα που είχε αναλάβει. Εκεί βρίσκει κανείς και πολύ ενδιαφέροντα σχόλια του Τσίλλερ για τα συμβαίνοντα στην Ελλάδα και τις απόψεις του για τους Έλληνες. Περιγράφει τις ανασκαφές του στο Παναθηναϊκό στάδιο, την ανακάλυψη ενός αρχαίου αγάλματος και το ενδιαφέρον που έδειξε για αυτές τις ανασκαφές ο τότε βασιλιάς Γεώργιος Α’.
Ο Ερνέστος Τσίλλερ (1837-1923) γεννήθηκε στη Γερμανία και είναι εκείνος που σφράγισε με το έργο του το αρχιτεκτονικό τοπίο στο νεοσύστατο Ελληνικό κράτος. Βασικά και πολύ γνωστά έργα του στον ελληνικό χώρο είναι το Εθνικό Θέατρο στην Αγίου Κωνσταντίνου, το Δημοτικό Θέατρο στην Πλατεία Κοτζιά που γκρεμίστηκε το 1940. Τα ξενοδοχεία Μπαγκειον και Αλέξανδρος στην Ομόνοια, το Προεδρικό μέγαρο, το Ζάππειο, το Νομισματικό Μουσείο, το Θέατρο Απόλλων στην Πάτρα, το Θέατρο Φώσκολος στη Ζάκυνθο που έπεσε από τους σεισμούς , δημόσια κτήρια στον Πύργο και την Ερμούπολη. Επίσης σχεδίασε και άλλα πολλά δημόσια κτίρια όπως δικαστήρια και νοσοκομείαμ που όμως δε υλοποιήθηκαν ποτέ. Μια ακόμα σημαντική προσφορά του ήταν το σχέδιο ανάπλασης του Λυκαβηττού, που μόνο μέρος του υλοποιήθηκε. Επίπλέον συνεργάστηκε για την οικοδόμηση της Ακαδημίας και των κτιρίων στην Πανεπιστημίου με την χορηγία του Σίνα. Όλο το έργο του φαίνεται να είναι δεμένο με την ελληνική παράδοση καθώς χρησιμοποιεί στοιχεία από τον αρχαίο κόσμο, του οποίου ήταν λάτρης, και έχει μια απλότητα και έναν ρομαντισμό. Ο Τσίλλερ παντρεύτηκε Ελληνίδα και ζούσε σ' ένα σπίτι που ο ίδιος σχεδίασε στα Εξάρχεια.
Η έκθεση που εγκαινιάστηκε τον Απρίλιο θα διαρκέσει μέχρι το τέλος Αυγούστου και είναι δικαίως αφιερωμένη στον Μαρίνο Καλλιγά ,που είχε την οξυδέρκεια και τη διόραση ν' αγοράσει το αρχείο το Τσίλλερ το 1961.
