Κοίτα,
Κάτω ἀπ’ τό δέρμα σου
Τό αἷμα καί ὁ πόθος ρέουν – κόκκινο σύννεφο.
Με τους στίχους της Λιθουανής ποιήτριας Janina Degutyté σε μετάφραση του Γ. Χαβουτσά η Κασκάλη μας καλωσορίζει στην πρώτη της ποιητική συλλογή που τιτλοφορείται Ανταλλακτήριο ηδονών από τις εκδόσεις Σαιξπηρικόν. Πεδίο συνάντησης της ποιήτριας και του αναγνώστη ορίζεται, από την πρώτη κιόλας οπτική επαφή του βιβλίου, η ηδονή σε πληθυντικό βαθμό. Η εξαιρετική αφαιρετική εικονική περίπτυξη απρόσωπων σωμάτων της Βίλλης Γούσιου, η οποία φιλοτέχνησε την παρούσα έκδοση, υπερθεματίζει την αρχική υποψία περί ανταλλαγής σαρκικών ηδονών στις σελίδες που έπονται.
Εὔχυμα σώματα κατοίκησαν τίς ρίμες μου,
στόματα δάγκωναν
μ’ ὅλη τους τήν ὀδύνη,
μέλη καίγονταν
στῆς λαγνείας τό καμίνι.
Με μαθηματική ακρίβεια ισόποσων πεδίων η συλλογή αποτελείται από τρεις ενότητες των δέκα ποιημάτων. i. Ό έρως έχει ύπαρξη ii. Silentium amoris iii. Λιβιδώ. Κάθε ενότητα συνοδεύεται από σχέδιο της εικαστικού. Η δεύτερη ενότητα θα διατηρήσει ωστόσο την ιδιαιτερότητά της, στη μορφή και στην διάταξη, καθώς θα υπερισχύσει των άλλων δύο, με μια επιπρόσθετη -Δίκην υστερόγραφου- ποιητική επιμονή. Το περιεχόμενο της μοιάζει να είναι ένα καλό κλεισμένο κουτάκι, σε παλιό ξύλινο μπαούλο, ανεπίδοτων επιστολών της ερωμένης προς τον εραστή της. Η αβεβαιότητα για την ύπαρξη κάποιου πραγματικού παραλήπτη ή κάποιου φανταστικού προσώπου (ή προσώπων) εισάγουν στη φαντασία του αναγνώστη την πληγή τόσο του ανομολόγητου όσου και του ανανταπόκριτου έρωτα. Ο παραλήπτης θα μπορούσε να είναι μέχρι και η μούσα της ποιήτριας που την ωθεί σε διττό αγώνα και αγωνία, αυτών του έρωτα και του βιωμένου πόνου.
Μήν μέ ταράζετε, τοῦ ἔγραφε, γιά νά ἐπαναβεβαιώσε-
τε τήν κυριαρχία σας πάνω μου. Εἶμαι ἕνα μετόχι πού
τό πάτησαν οἱ αὐθεντίες τοῦ πατέρα, τοῦ ἀδερφοῦ, τοῦ
ἐργοδότητοῦ κυβερνήτη. Σᾶς παρέδωσα τό πιό ἀτόφιο
κομμάτι μου, τό λίγο τό δικό μου κι ἐσεῖς ζωστήκατε
τά πυρομαχικά καί τό κάνατε πεδίο μάχης. Πηγαίνετε
τώρα μέ τή δίδυμη καραμπίνα σας γιά ἄλλα θηράματα,
τό αἷμα εἶναι πάντα τό ἴδιο ἀλλά ποτέ ἀρκετό. Ἐγώ θά
ζωστῶ τή σιωπή τῶν νεκρῶν· ἔτσι λένε αὐτοί πού δέν
ξέρουν. Ὅποιος ἔχει πεθάνει μιά φορά, ξέρει ὅτι στά
μνήματα μιλοῦν τήν ἄρρητη γλώσσα τῆς ἀλήθειας.
Η περιγραφική και αφηγηματική τεχνική της ποιήτριας προσδίδει στους στίχους την ζωντάνια μιας παλλόμενης ερωτικής ποίησης που έχει αρχή, μέση και τέλος. Εικονική με καθημερινές σκηνές που κάνουν focus στις λεπτομέρειες και δεν αφήνουν υπόνοιες για ημιτελείς πράξεις. Κάθε ποίημα ολοκληρώνει τη δυναμική του, αποκτώντας έτσι αβίαστα την αυθυπαρξία μιας ενιαίας ιστορίας.
Παιχνίδια μᾶς ἔπαιζε ὁ μικρός ἀχινός
ἐκεῖνο τό μακρόσυρτο καλοκαίρι.
Πρωτεϊκός, ἀμφίθυμος
πλήγωνε τήν πατούσα μου τά πρωινά
καί σοῦ ’κλεινε τό μάτι
ἄστοργα γιά νά μπήξεις
τό σίδερο στή σάρκα μου
καί νά ἐλευθερώσεις τόν μαῦρο ξενιστή.
Τά ἀπογεύματα ἀντλοῦσε
ἀπό τόν ἥλιο πού ὄργωνε
μέ νύχια φωτεινά τή ράχη τοῦ βουνοῦ
προτοῦ χυθεῖ ρευστός στόν Παγασητικό.
Ἄνθιζε τό κοράλλι στούς μηρούς
βουτοῦσες χλωρό νά τό κερδίσεις,
νά ἀγκυλώσεις μέ τήν ἁρμύρα του τή γλώσσα.
Τό βράδυ πάνω στό κρεβάτι μας
κάρφωνε τό στόμα μου, τή γυρισμένη πλάτη
σου τ’ ἀχάιδευτα χέρια μου πού ἤθελαν τόσο
νά γκρεμίσουν τά ὀχυρώματα,
γιά νά βρεθοῦν τά σώματά μας,
σ’ ἕνα σπασμό συντριπτικό
πού θά διέλυε τά καύκαλα τῶν λέξεων
καί θά ’δινε ἕνα ἄλλο νόημα στόν ἔρωτα.
Χωρίς γλωσσικούς και εννοιολογικούς ακροβατισμούς η ποιητική συλλογή, κάνοντας χρήση αγγλικών όρων “θά κλείσει τό πλάνο ἡ σιωπή σου/ θά πεῖ τό ἀποφασιστικό cut!/ Καί μετά/ fade out” αρτιμελώς ενσωματωμένα στο υπόλοιπο σώμα της περιγραφής, αναδεικνύει ως ερωτικό κάθε μέρος του ανθρώπινου σώματος και του φυσικού περιβάλλοντος, αποσπώντας τα από τη φυσική τους λειτουργία, προκειμένου να τα εντάξει στην αναπλαστική επιταγή του ερωτικού παιχνιδιού. “Οι λογισμοί της ηδονής είναι πουλιά/ που νύχτα μέρα διασχίζουν τον αέρα” είχε γράψει ο Α. Εμπειρίκος, εδρεύουν σ’όλα ανεξαιρέτως τα αισθητήρια της ανθρώπινης ύπαρξης κάνοντας την πολλές φορές να αισθάνεται πως δεν ενοικεί πραγματικά στον εαυτό της, παρά μόνο μέσα από την αγάπη της προς το ερωτικό αντικείμενο του πόθο της. Δια χειρός Δώρας Κασκάλη η φράση
Πουθενά δέν μέ ἐνοικῶ.
Παντοῦ
ὁ χρόνος εἶναι
ἐσύ
καί ἡ πλησμονή ἀναβάλλεται.
