Γράφει η Χρυσάνθη Ιακώβου
Η ποιητική συλλογή της Χλόης Κουτσουμπέλη "Το σημείωμα της Οδού Ντεσπερέ" (Εκδόσεις ΠΟΛΙΣ, Οκτώβριος 2018) είναι ένας ατελείωτος μαγευτικός κόσμος, γεμάτος σουρεαλιστικές εικόνες, λογοτεχνικούς ήρωες και συγγραφείς, που στέκονται σαν βιτρίνα μπροστά από το συναίσθημα της απώλειας και της εγκατάλειψης για το οποίο προσπαθεί να μιλήσει η ποιήτρια.
Η Χλόη Κουτσουμπέλη είναι ιδιαίτερα τολμηρή στη γραφή της, καθώς βουτάει στον κόσμο του υπερβατικού και του φανταστικού και δίνει φωνή σε δεκάδες λογοτεχνικά και μη πρόσωπα με έναν ευφάνταστο τρόπο. Από τους στίχους της παρελαύνουν συγγραφείς, βιβλικά και μυθολογικά πρόσωπα, ήρωες μυθιστορημάτων, που καταθέτουν την ιστορία τους, όπως αυτή διασταυρώνεται με την αλήθεια της ποιήτριας.
Η ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΓΕΡΝΑ
Ι
Κάθε μέρα η Αντιγόνη ποτίζει λάχανα
μήπως κι από μέσα ξεπηδήσουν
τα έμβρυα που δεν κυοφόρησε ποτέ.
Το αποκαλεί γραφή.
Στήνει παγίδες σε ασβούς
που μένουν πάντα άδειες.
Το ονομάζει μνήμη.
Τα πρωινά τρώει αυγά χήνας
και περιμένει το εκτελεστικό απόσπασμα
χωρίς να γνωρίζει ότι ο Κρέων
πεθαίνει από άνοια σε γηροκομείο.
Το χαρακτηρίζει υγιεινή διατροφή.
Τις νύχτες θάβει κτερίσματα στο χώμα,
που δεν θυμάται πια σε ποιον ανήκουν.
Το λέει ενοχή.
Οι ήρωες της ποιητικής συλλογής -που ζωντανεύουν τόσο έντονα, με τρόπο σχεδόν κινηματογραφικό- λειτουργούν ως σύμβολα για να μπορέσει η Χλόη Κουτσουμπέλη να πραγματευτεί τα ζητήματα της εγκατάλειψης, της έλλειψης, του πένθους, της ματαίωσης, του θανάτου. Μεγάλο ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι επιλέγει μια σουρεαλιστική και χιουμοριστική πολλές φορές γραφή για να αποκαλύψει, σε δεύτερο επίπεδο, έναν κόσμο κατακερματισμένο, στιγματισμένο από την διάψευση και την απώλεια.
Ο ΚΥΡΙΟΣ ΧΟΘΟΡΝ ΠΑΡΑΒΙΑΖΕΙ ΤΗΝ ΕΝΑΕΡΙΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ
Ο κύριος Χόθορν
μια μέρα που έψαλλε στην εκκλησία,
άρχισε ξαφνικά να αιωρείται
και πέταξε απ’ τ’ ανοιχτό παράθυρο.
Μπαμπά, μη φεύγεις!
φώναξε η μικρή Γουέντυ,
αυτός όμως μετεωριζόταν
ψάρι με πτερύγια στο ποτάμι.
Μικρή Γουέντυ, φάε την μπουκιά,
αλλιώς θα’ σαι τόσο ελαφριά,
μια μέρα θ’ αγοράσεις μπαλόνι
θα σε παρασύρει μακριά
απ’ αυτούς π’ αγαπάς.
Μπαμπά, γιατί δεν μου μιλάς;
Ο κύριος Χόθορν λικνιζόταν επικίνδυνα
και συγκρουόταν με πουλιά.
Υπάρχει ζωή μετά θάνατο;
ρώτησε η κυρία Στίβενς τον Τροχονόμο.
Υπάρχει σίγουρα μεγάλη κίνηση
στην εναέρια κυκλοφορία,
απάντησε αυτός
κι έβγαλε το κεφάλι με το κράνος του.
Στο μεταξύ η μικρή Γουέντυ
έτρωγε, έτρωγε ασταμάτητα.
Για να μην μπορεί
να την παρασύρει κάποιο μπαλόνι.
Μακριά απ’ αυτούς που αγαπάει.
Η ποιητική συλλογή αποτελεί παράλληλα και έναν διάλογο με την ίδια την ποίηση, καθώς η Χλόη Κουτσουμπέλη αρέσκεται στο να παρουσιάζει μέσω των ποιημάτων της τους τρόπους με τους οποίους έρχεται η έμπνευση, να εξετάζει την έννοια της ίδιας της γραφής και να κλείνει τελικά τη συλλογή με τους στίχους "Τώρα, της είπε με βραχνή φωνή, /
είσαι απλώς μία συλλογή ποιημάτων που τελειώνει".
Στο "Σημείωμα της Οδού Ντεσπερέ" η Χλόη Κουτσουμπέλη μοιάζει να προσπαθεί να χτίσει έναν ολόκληρο κόσμο, με την επίγνωση πως είναι εύθραυστος και διαλυμένος εξαρχής, και βρίσκεται σε μια συνεχή αλληλεπίδραση με τους ήρωες της, καθώς άλλοτε φαίνεται σαν να προσπαθεί να κρυφτεί πίσω από αυτούς και άλλοτε σαν να μιλάει μέσω αυτών. Το σίγουρο είναι ότι καθ' όλη τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας δε φοβάται ούτε στιγμή.
ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΑΔΕΛΦΕΣ ΜΕΝΤΟΟΥΖ
Κοιτάμε και οι τρεις μας τον φακό.
Ο ανεμοστρόβιλος αργεί.
Τα κόκκινα γοβάκια γυαλισμένα.
Η μαμά με μία ρόμπα
και σταγόνες ιδρώτα
στο πανωχείλι της,
έφυγε μ’ έναν πλασιέ,
μια ζεστή μέρα του καλοκαιριού
που αναστέναζαν βαριά τα στάχυα.
Δεν αγόρασε ποτέ ηλεκτρική σκούπα
γι’ αυτό σφουγγαρίζουμε το πάτωμα.
Σε λίγο το σκοτάδι θα πέσει,
τα ρακούν θα μας περικυκλώσουν,
τα σκυλιά θ’ αρχίσουν να αλυχτούν,
μαύρη σκιά θα βάψει
τα σφραγισμένα βλέφαρα της νύχτας.
Κάπου κοντά στο βενζινάδικο
ένα ξανθό αγόρι χωρίς μάτια
σ’ ένα φτηνό μοτέλ.
θα γυαλίζει ένα πιστόλι.
Αύριο το πρωί ο δρόμος θα τον φέρει
απ’ το σπίτι μας.
Θα ζητήσει ένα ποτήρι γάλα.
Λευκό στεφάνι γύρω από το στόμα.
Θα μας κοιτάξει παράξενα.
Θα μας φωτογραφίσει.
Από τη φωτογραφία θα λείπουμε κι οι τρεις
-αφού δεν θα μεγαλώσουμε ποτέ.
