Top menu

Περιεχόμενα Τεύχους 29

Μαρκ Στραντ: Πέντε ποιήματα

xirogiannistrand.jpg
Μεταφράζει η Ασημίνα ΞηρογιάννηΑμερικανός ποιητής και πανεπιστημιακός δάσκαλος, καναδικής καταγωγής. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Αμερικανούς ποιητές της γενιάς του.
Ο Μαρκ Στραντ (Mark Strand) γεννήθηκε στις 11 Απριλίου του 1934 στο νησί Πρινς Έντουαρντ του Καναδά, αλλά έζησε και δημιούργησε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σπούδασε ζωγραφική και λογοτεχνία και στη συνέχεια δίδαξε σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ και της Βραζιλίας αγγλική και συγκριτική λογοτεχνία.
Στα γράμματα εμφανίστηκε το 1964 με την ποιητική συλλογή «Sleeping with One Eye Open». Το 1999 τιμήθηκε με το βραβείο Πούλιτζερ για την ποιητική συλλογή του «Blizzard of One».
Ο Μαρκ Στραντ πέθανε στις 29 Νοεμβρίου του 2014 στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, σε ηλικία 80 ετών.
Ο Στραντ ανακηρύχθηκε δαφνοστεφής ποιητής (Poet Laureate) των ΗΠΑ, τίτλο που κατείχε κατά το διάστημα 1990-1991.
Σύγχρονη ποίηση, με μοντέρνο βλέμμα πάνω σε διαχρονικά θέματα. Αφηγούμενος μικρές ιστορίες χτίζει ή σκηνοθετεί δικά του μικρά σύμπαντα ή αποδομεί την πραγματικότητα με αμεσότητα, έντονη σουρεαλιστική διάθεση και γοητεία.
«Ο Μαρκ Στραντ εθεωρείτο ένας από τους σημαντικότερους Αμερικανούς ποιητές της γενιάς του καθώς και επιτυχημένος μεταφραστής και συγγραφέας πρόζας» αναφέρει σε ανακοίνωσή του στην ιστοσελίδα του μετά τον θάνατό του το ίδρυμα Poetry Foundation, που εκδίδει το περιοδικό Poetry.
Το ίδρυμα αναφέρει ότι η ποίηση του Στραντ χαρακτηρίζεται από γλωσσική σαφήνεια, υπερρεαλιστικά στοιχεία και εμμονή στα θέματα της απουσίας, της απόρριψης και του θανάτου.
Tα ποιήματα που μεταφράζονται εδώ προέρχονται από το τελευταίο βιβλίο που κυκλοφόρησε με τίτλο Collected Poems: Mark Strand (published by Alfred Α. ΚΝΟPF).

Eσύ το λες

Είναι όλα στο μυαλό, λες,
και δεν έχει καθόλου να κάνει με την ευτυχία.
Ο ερχομός του κρύου,
ο ερχομός της ζέστης, το μυαλό έχει άπειρο χρόνο.
Εσύ παίρνεις το χέρι μου και λες πως κάτι θα συμβεί,
κάτι ασυνήθιστο για το οποίο ήμασταν πάντοτε προετοιμασμένοι,
όπως η άφιξη του ήλιου μετά από μια μέρα στην Ασία,
όπως η αναχώρηση του φεγγαριού μετά από μια νύχτα μαζί μας.

Διατηρώντας τα πράγματα ως ολότητα

Μέσα σε ένα πεδίο είμαι η απουσία του πεδίου.
Αυτό είναι πάντα το θέμα.
Όπου κι αν βρίσκομαι,
είμαι αυτό που λείπει.
Όταν περπατώ χωρίζω τον αέρα
και πάντα ο αέρας επανέρχεται
για να γεμίσει τα κενά εκεί
όπου έχει το σώμα μου υπάρξει.
Ολοι έχουμε λόγους που κινούμαστε
Εγώ κινούμαι για να διατηρώ τα πράγματα ως ολότητα.


Ο ερχομός του φωτός

Συμβαίνει έστω κι αργά:
O ερχομός του έρωτα, ο ερχομός του φωτός.
Ξυπνάς και τα κεριά είναι αναμμένα σαν από μόνα τους
αστέρια συγκεντρώνονται, όνειρα ρίχνονται στα μαξιλάρια σου
εκλύοντας δέσμες ζεστού αέρα.
Έστω κι αργά τα κόκαλα του σώματος λάμπουν
και η σκόνη του αύριο γίνεται αναπνοή.

Tρώγοντας ποίηση

Μελάνι τρέχει από τις γωνίες του στόματός μου.
Δεν υπάρχει ευτυχία σαν τη δική μου.
Τρώω ποίηση. Διαρκώς.
Η βιβλιοθηκάριος δεν πιστεύει στα μάτια της.
Τα μάτια της είναι λυπημένα
και περπατάει με τα χέρια στο φόρεμά της.
Τα ποιήματα έφυγαν.
Το φως είναι αμυδρό.
Τα σκυλιά είναι στις σκάλες του υπογείου και ανεβαίνουν.
Οι βολβοί του ματιού τους ρολάρουν
τα ξανθά πόδια τους φλέγονται σαν φρύγανα
Η καημένη η βιβλιοθηκάριος αρχίζει να χτυπά κάτω τα πόδια της και να κλαίει.
Δεν καταλαβαίνει.
Όταν πέφτω στα γόνατά μου και γλείφω τα χέρια της,
ουρλιάζει.


H ζωή μου

Η τεράστια κούκλα που είναι το σώμα μου
αρνείται να υψώσει το ανάστημά της.
Είμαι το παιχνίδι των γυναικών.
Η μητέρα μου

με υποστύλωσε για τους φίλους της
Μίλα, μίλα, ικέτεψε.
Κούνησα το στόμα μου,
αλλά λέξεις δεν βγήκαν.

Η γυναίκα μου με κατέβασε από το ράφι.
Ξάπλωσα στην αγκαλιά της. Υποφέρουμε
την ασθένεια του εαυτού, ψιθύρισε.
Και ξάπλωσα εκεί βουβός.

Τώρα η κόρη μου μου δίνει ένα πλαστικό με βρεφικά
γεμάτο νερό.
Είσαι το αληθινό μου μωρό, λέει.

Κακόμοιρο παιδί!
Κοιτάζω μέσα στους καφέ
καθρέφτες των ματιών της
και βλέπω τον εαυτό μου

να φθίνει, να βουλιάζει
σε ένα βάθος που αυτή δεν ξέρει ότι είναι εκεί.
Mε κομμένη ανάσα
δεν θ' ανατείλω ξανά.

Συνηθίζω τον θάνατό μου.
Η ζωή μου είναι μικρή
και γίνεται όλο και μικρότερη. Ο κόσμος είναι πράσινος.
Τίποτα δεν είναι το παν.