Top menu

Περιεχόμενα Τεύχους 28

Λορίν Νιντέκερ: Σπιράλ

theofilakountekel.jpg
Μεταφράζει η Μαρία ΘεοφιλάκουΧρειάστηκε να κυλήσει πολύ απ' το νερό της υπαίθρου του Γουινσκόνσιν στον τροχό της ζωής της Λορίν Νιντέκερ (Lorine Faith Niedecker, 1903–1970) μέχρι οι γραμμές της λιτής, καυστικής της ποίησης να δρασκελίσουν τα έλη του τόπου όπου γεννήθηκε και πέρασε τη ζωή της, και να επιβάλουν, μετά τον θάνατό της, το όνομα της στη συνείδηση του αναγνωστικού κοινού και στον κατάλογο των σημαντικών Αμερικανών ποιητών της γενιάς της.
Ξεκινώντας από μια δημιουργική ροπή προς την αφαίρεση, έναν εσωτερικό ρυθμό και μια έλξη προς τη σχολή των σουρεαλιστών, η Νιντέκερ τόλμησε να παίξει με τη συντακτική δομή προκρίνοντας μη προφανείς συσχετισμούς, ανέπτυξε τη δική της χαρακτηριστική συμπυκνωμένη φόρμα εν είδει πεντάστιχων στροφών, και εντάχθηκε από πολλούς στις τάξεις των “Αντικειμενιστών” ποιητών (Objectivist poets).
Οι προσωπικοί λόγοι και η στάση ζωής που την κράτησαν πάνω από 800 μίλια μακριά από το κέντρο των εξελίξεων της avant-garde ποιητικής σκηνής της εποχής, δεν της στέρησαν πάντως την αναγνώρισή της από σύγχρονους με αυτήν ποιητές, όπως η Μάριαν Μουρ, ο Γουίλιαμ Κάρλος Γουίλιαμς, ο Μπάζιλ Μπάντινγκ και ο Λούις Ζουκόφσκι. Με τον τελευταίο, μάλιστα, η Νιντέκερ διατήρησε τακτική αλληλογραφία για πάνω από 30 χρόνια μετά την πρώτη τους επικοινωνία στις αρχές της δεκαετίας του 1930. Ο Ζουκόφσκι ήταν ο πρώτος που ενδιαφέρθηκε για τα ποιήματα της, δύο από τα οποία έγιναν δεκτά, ύστερα από συστάσεις του, από την Χάριετ Μονρό στο περιοδικό Poetry. Τα δύο αυτά ποιήματα, που μεταφράζονται εδώ, δημοσιεύθηκαν στο τεύχος Σεπτεμβρίου του 1933, λίγο πριν το πρώτο ταξίδι της ποιήτριας στην Νέα Υόρκη. Ήταν τα ποιήματα  “Promise of brilliant funeral” και “When Ecstasy is Inconvenient”, που αποτέλεσαν την πρώτη εμφάνιση της Νιντέκερ στα ποιητικά πράγματα της Αμερικής, κάτω από τον γενικότερο τίτλο “Spirals”.

ΣΠΙΡΑΛ

Υπόσχεση λαμπρής κηδείας

Το ταξίδι, είπε αυτός με τη σπασμένη ομπρέλα, εκνευρίζει
το σημείο της παύσης• άπαξ σε κλειστό χώρο, η θεολογία,
ελλείψει μεγαλύτερου τηλεσκοπίου, κατασκευάζεται
από ένα φεγγάρι-γυναίκα που περνάει μέσα από μετάξι
νευρο-σκέψεις στο αίμα.
(Υπάρχει πρόβλημα με το συνδικάτο του κατασκευαστή του φεγγαριού,
το συνδικάτο του κατασκευαστή του αίματος, το συνδικάτο του κατασκευαστή της σκέψης•
αλλά το έργο θα μπορούσε να τροποποιηθεί.)

Ένας άνδρας κόβει βόλτες χλωμός ανάμεσα σε ζίννιες,
ζωή και σατέν μανίκια αποκηρυγμένα.
Είναι συγκεντρωμένος όχι πια σε ποια κατεύθυνση πετάνε οι ερωδιοί
στην κόλαση, αλλά στο να υπολογίσει το διάστημα σε σαράντα λεπτά,
και διαπιστώνει στο τέλος του μονοπατιού:
αυτό που έκοψα το τσάι φυλάει μια ελπίδα να το γευτώ.
(Πρόσωπα από κιμωλία βουλιάζουν σε σειρές πριν μια σκηνή
να έχει δράση ακόμα δει.)

Ο κ. Μπράουν επισκέπτεται το σπίτι.
Ο χρηματομεσίτης του απ' το τηλέφωνο τον συμβουλεύει ότι είναι νύχτα
κι ένα δαμάσκηνο πέφτει πάνω σ' ένα ζαχαρωτό
και η όραση έρχεται στις κουκουβάγιες.
Αυτός με θόρυβο ρισκάρει τρία δωμάτια για τη λαμπρότερη απλίκα.
Η Ρώμη ποτέ δεν ήταν έτσι.
(Ο θεατρικός συγγραφέας πεθαίνει στο προσχέδιο
όταν φαντάσματα γελούν.)

Όταν η έκσταση δεν εξυπηρετεί

Προσποιήσου μια μεγάλη ηρεμία•
όλη η εύθυμη παραφορά σύντομα τελειώνει.
Ψάλε: ποιος ξέρει—
τέλος της πτήσης ή αρχή της πτήσης
για τον γλάρο που αναπαύεται;

Καρδιά, μείνε ακίνητη.
Πες υπάρχει χρήμα όμως σκούριασε•
πες η ώρα του φεγγαριού δεν κάνει για απόδραση.
Είναι το χρώμα στον χαμηλότερο ουρανό
τον υπερβολικά πλατιά βαμμένο,
ή ο άνεμος στη γραβάτα μου.

Έχε υπόψη σου κατάπληκτα το πώς
Συχνά κάποιος παίρνει την τρέλα του
μέσα στα χέρια του
και την κρατά.