Γράφει ο Θανάσης Βαβλίδας
"Το Σακάκι που Βελάζει" μας προδιαθέτει ήδη από τον τίτλο για τις προθέσεις του συγγραφέα και το είδος του έργου: θέατρο του παραλόγου με οξύ σατιρικό πνεύμα. Ο συγγραφέας θίγει με καίριο τρόπο το ζήτημα της γραφειοκρατίας, που συνιστά έναν υπαρκτό παραλογισμό (κατά το "υπαρκτός σοσιαλισμός"), γι' αυτό η επικαιρότητα του έργου παραμένει όσο το σύστημα εκτρέφει αυτόν τον ανάλγητο λαβύρινθο διαδικασιών και συμπεριφορών. Όμως, ο συγγραφέας δε μένει σε αυτό το επίπεδο. Το έργο αναβαθμίζεται με την προσπάθεια του κεντρικού ήρωα, Ιβάν Αντόνωφ, να παλέψει αποφασιστικά με τη Λερναία Ύδρα της γραφειοκρατίας και να κερδίσει αναπάντεχα τον αγώνα. Δεν είναι τυχαίο ότι πρόσφατα η ομάδα "Διάβαση" του ΚΕΘΕΑ είχε επιλέξει αυτό το έργο, για να καταδείξει ότι ο αγώνας της απεξάρτησης είναι κατ' αντιστοιχία μία δύσκολη διαδρομή, στην οποία, μόνον όταν ξεπεράσουμε τον εαυτό μας, μπορούμε να ελπίζουμε στη λύτρωση.
Στο video art που παρεμβάλλεται στις σκηνές των γραφείων, ακούγεται η φωνή του Στέφανου Κυριακίδη, του πρώτου διδάξαντος τον Αντόνωφ, μία διασύνδεση που ταυτόχρονα αποτίει φόρο τιμής στο παρελθόν και μας προβληματίζει για το μέλλον. Διότι γνωρίσαμε τον Βούλγαρο συγγραφέα Στανισλάβ Στρατίεβ (1941 - 2000) από τις παραστάσεις που είχε κάνει το "Αμφιθέατρο" του Σπύρου Ευαγγελάτου με το "Σακάκι που βελάζει" και το "Ρωμαϊκό λουτρό". Έκτοτε τα έργα του γνωρίζουν και στην Ελλάδα μια ευρύτερη απήχηση. Στην τωρινή παράσταση, ο Νότης Παρασκευόπουλος που μετέφρασε και σκηνοθέτησε το έργο, ευτύχησε να έχει ως συνεργάτες του στα σκηνικά την Μυρσίνη Μανέτα και στα κοστούμια την Κωνσταντίνα Μαλτέζου, οι οποίες μετέφεραν ένα έντονο άρωμα εποχής με τη χρήση άμεσων, εύληπτων στοιχείων, χωρίς ταυτόχρονα να αρνούνται τη νοητή προέκτασή τους στο σήμερα. Στο ακουστικό μέρος του έργου δεν προτάθηκαν μουσικές γέφυρες αλλά μουσικά σχόλια (επιμέλεια: Ν. Παρασκευόπουλος, Γ. Πολύζος - ο τελευταίος επιμελήθηκε και την κίνηση της παράστασης). Η μετάφραση έγινε με εύροη θεατρική γλώσσα και στρωτά ελληνικά. Το έργο με τις συνεχείς εναλλαγές σκηνών παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες, τις οποίες ο σκηνοθέτης αντιπαρήλθε με κινησιολογικά ιντερλούδια, παράλληλες εισόδους - εξόδους και πειθαρχημένες αλλαγές με γοργούς ρυθμούς. Αυτό, ωστόσο, δεν έγινε χωρίς τίμημα για τη συναισθηματική φόρτιση σε κάποιες σκηνές του έργου. Ο συντονισμός, πάντως, διέθετε έναν σταθερό, δομικό ρυθμό.
Οι ηθοποιοί κατέβαλαν κάθε προσπάθεια να μη θυσιάσουν στο βωμό του σύντομου χρόνου την ερμηνευτική τους ενάργεια, παρά το γεγονός, ότι είχαν να φέρουν σε πέρας πολλαπλούς ρόλους. Κορυφαία στιγμή του έργου, το αποχαιρετιστήριο δείπνο προς τιμήν ενός υπαλλήλου, όπου ο αμνός που θυσιάζεται προς βρώσιν, δε μπορεί να μη φέρει στο νου μας την παράλληλη θυσία του πολίτη στο γραφειοκρατικό σύστημα, όπως εύγλωττα εκφράζουν και τα προσωπεία προβάτου των ηθοποιών. Ο Δημήτρης Μαμιός στον κεντρικό ρόλο του Αντόνωφ κλιμάκωσε με διακριτές πινελιές τη στάση του ήρωα πλάθοντας έναν γνήσιο χαρακτήρα. Ο Νότης Παρασκευόπουλος απέδωσε όλες τις εκφάνσεις του γραφειοκράτη υπαλλήλου με αφοπλιστική μορφή και διακριτικές διαφοροποιήσεις. Η Κωνσταντίνα Μαλτέζου ερμήνευσε όλους τους γυναικείους ρόλους με συναισθηματική εγρήγορση και καθαρό λόγο. Ο Πάνος Καλαντζής διακρίθηκε στο ρόλο του Τζόρο και κινήθηκε συντονισμένα με τους υπόλοιπους. Ο Τάσος Τζιβίσκος συνέπραξε με μεράκι και κατέδειξε με τους ρόλους του, ιδίως προς το τέλος, ότι ο χρόνος χάνεται ή κερδίζεται ανάλογα με τη στάση μας στα πράγματα. Η παράσταση διέθετε όλα εκείνα τα στοιχεία που καθιστούν το έργο επίκαιρο και ενδιαφέρον, χωρίς ποτέ να εκβιάζει το γέλιο ή τη συγκίνηση. Ολόκληρο το έργο περιλαμβάνεται σε έντυπη μορφή προγράμματος, μια προσεγμένη έκδοση, κάτι σαν... βιβλίο που μοιράζεται τη σκέψη του μαζί μας.
