Top menu

Περιεχόμενα Τεύχους 26

Xρήστος Θηβαίος: "Πάσχω από ένα είδος δημιουργικής σχιζοφρένειας"

Συνέντευξη
στην Πωλίνα Γουρδέα
gourdeathivaios1.jpg
Φωτό: Αναστασία Μαλανδρενιώτη
Συνάντησα τον τραγουδοποιό Χρήστο Θηβαίο στο καλαίσθητο μπαρ-καφέ «Μπλε Παπαγάλος» στην πλατεία Αυδή στο Μεταξουργείο. Ο ίδιος, ως χειμαρρώδης και γενναιόδωρος συνομιλητής, μας μίλησε για τη ζωή, τις οριακές στιγμές της πορείας του, αλλά και για το νόημα του να είναι κανείς καλλιτέχνης.Πότε ξεκίνησε η ενασχόλησή σας με το τραγούδι;

Νομίζω ότι η ενασχόλησή μου με το τραγούδι είναι κάτι που μου συνέβη από μικρός. Ο πατέρας μου ήταν τενόρος και όλη η οικογένεια μου ήταν μέλη των λεγόμενων «μπουλουκιών» (των περιοδευόντων θιάσων). Θείος μου ήταν ο ηθοποιός Αντώνης Παπαδόπουλος. Έτσι παρακολουθούσα παραστάσεις από μικρός και είχα μια έφεση στην όπερα. Τα ακούσματά μου εδράζονταν κυρίως στην κλασσική και ροκ μουσική. Βέβαια, όταν άρχισα να αρθρώνω προσπαθούσα να μιμηθώ τον Γιάννη Πάριο. Στα δεκατρία μου χρόνια έμαθα κιθάρα και προσπαθούσα να παίζω Beatles, Doors, Pink Floyd και συγκροτήματα της δεκαετίας του 1970.


Τι σας ώθησε στο τραγούδι;

Τραγουδούσα γιατί ήταν το καταφύγιο της εφηβικής μου ηλικίας, ένας τρόπος έκφρασης. Γνώρισα τους μύθους των Εξαρχείων (Νικόλας Άσιμος, Κατερίνα Γώγου κ.ά.) μιας και που μεγάλωσα στο κέντρο της πόλης, και με πήρε αυτό που λέμε τραγουδοποιία.


Έχετε σπουδάσει Φιλοσοφία στην Ιταλία και έχετε εκπονήσει διδακτορική διατριβή με θέμα Γνώση, Εξουσία και Ανθρώπινο Σώμα. Τι σας έκανε να μην ακολουθήσετε τελικά την Ακαδημαϊκή καριέρα;

Από τη μια, ήταν η ασφάλεια του Ακαδημαϊσμού και από την άλλη, η ανασφάλεια του να πρέπει να χτυπάς πόρτες για να μάθουν τα τραγούδια σου. Δεν είμαι άνθρωπος της βεβαιότητας, επέλεξα το δεύτερο. Πιστεύω όμως, στη γνώση και στις σπουδές. Πάντα διάβαζα λογοτεχνία και ποίηση.  Ένα βιβλίο που αγαπώ, είναι το Λεξικό των Χαζάρων του Μίλοραντ Πάβιτς, με έναν εκπληκτικό διάβολο μουσικό που σου ανατρέπει τις βεβαιότητες. Επίσης, κάποτε είχα έναν καθηγητή στο Παν/μιο στην Ιταλία που μου είπε κάτι σοφό για να πορευτώ στη ζωή: Κάθε άνθρωπος έχει μπροστά του χιλιάδες δρόμους, αλλά ο πραγματικά δικός του δρόμος είναι αυτός που αν αποφασίσει ν’ ακολουθήσει ο φόβος του μεγαλώνει. Κάπως έτσι επέλεξα.

Το συγκρότημα Συνήθεις Ύποπτοι ήταν η αρχή για να γίνετε γνωστός. Πείτε μας τι θυμάστε από αυτόν τον σταθμό της ζωής σας.

Ξεκινήσαμε να παρουσιάζουμε τα τραγούδια των Αδέσποτων Ημερών και εμφανιζόμασταν στο Μπαράκι του Βασίλη στο Κολωνάκι. Ο δίσκος αυτός βγήκε από τη Lyra κι έπειτα πήρε μπρος η πορεία του συγκροτήματος. Νονός μας ήταν ο Άγγελος Σφακιανάκης. Επίσης, έντονα θυμάμαι τη Μικρή Πατρίδα και τη συνεργασία μου με τον Γιώργο Ανδρέου, τον Γιώργο Νταλάρα και την Ελένη Τσαλιγοπούλου. Μετά ήρθε η τηλεοπτική σειρά ο Μεγάλος Θυμός, στην οποία έπαιξα έναν μουσικό και φυσικά, έκανε τα τραγούδια μου ευρέως γνωστά.

Τι σας χαρακτηρίζει ως καλλιτέχνη;

Η διχοτόμησή μου! Πάσχω από ένα είδος δημιουργικής σχιζοφρένειας. Το ένα μου κομμάτι είναι αυτό του τραγουδοποιού και το άλλο, είναι εκείνο του ερμηνευτή που αποδέχεται να κυοφορήσει τραγούδια διαφόρων δημιουργών και να τ’ αγαπήσει σαν να ήταν δικά του. Αναφερόμαστε σε μια εγκάρσια διχοτόμηση επί σκηνής. Από τη μία πλευρά είμαι μουσικός και από την άλλη ερμηνευτής.

Ποιοι άνθρωποι υπήρξαν για σας «φάροι» στην πορεία της ζωής σας;

Θυμάμαι πάντα τους ανθρώπους που μου έδωσαν δύναμη και κουράγιο για να συνεχίζω την προσωπική μου πορεία. Η Αρλέτα υπήρξε ένας άνθρωπος που μόλις άκουσε τα τραγούδια μου έκανε ένα σχόλιο που με ακολουθεί. Μου είπε: Αυτό που με νοιάζει είναι ότι θα το κάνεις. Και εννοούσε ότι θα ακολουθήσω την προσωπική μου πορεία ως τραγουδοποιός. Επίσης, ο Θάνος Μικρούτσικος, ο δάσκαλός μου. Υπήρξε δοτικός και γενναιόδωρος. Του είπα μια μέρα λες πάρα πολλά για μένα, γιατί; Και ‘κείνος απάντησε: Όταν φτάσεις στη θέση μου να κάνεις κι εσύ το ίδιο.


Από τη νέα γενιά τραγουδιστών ποιους ξεχωρίζετε;

Είναι πολλοί και καλοί. Ο καλλιτέχνης δεν μπορεί να είναι τσιγκούνης στα σχόλια του, αλλά και γενικώς. Μου αρέσει ο Γιάννης Χαρούλης, η Ελεωνόρα Ζουγανέλη, η Νατάσσα Μποφίλιου, διάφορα hip hop συγκροτήματα με δυνατό στίχο, αλλά και η αγγλόφωνη σκηνή. Βέβαια, τραγουδούν αγγλικά και απευθύνονται σε Έλληνες, αλλά γίνονται σπουδαία πράγματα. Οι νέοι καλλιτέχνες είναι η συνέχειά μας, οφείλω να τρέφω ελπίδες ότι θα μας ξεπεράσουν.

Ζείτε μέσα στον κόσμο, στο κέντρο της πόλης. Είναι απαραίτητο συστατικό αυτό για τη δημιουργική διαδικασία;

Ο καλλιτέχνης οφείλει να είναι μέσα στην κοινωνία. Για να κλειστεί σ’ ένα προπύργιο σκέψης και να κατορθώσει να κάνει βαθιά βουτιά μέσα στον εαυτό του πρέπει πρώτα να έχει γίνει ένα με τον μετανάστη, τον περιθωριακό, τον ομοφυλόφιλο, τον άνεργο κ.ά. Για να απομονωθεί οφείλει να γίνει πρώτα ένα με τους άλλους.

Μπορείτε να φανταστείτε τον εαυτό σας μακριά από τη μουσική;

Όχι και θα σου πω γιατί. Η μουσική στην Ελλάδα ταυτίζεται με το τραγούδι. Το εύρος, όμως, της μουσικής είναι πολύ μεγαλύτερο. Δεν μας έχει ανάγκη η μουσική, εμείς την έχουμε ανάγκη. Υπάρχει όλων των ειδών η μουσική και είναι μια χώρα διαρκώς προς εξερεύνηση. Αγαπώ τη μουσική, αλλά σαν άνθρωπος νιώθω πλήρης. Είμαι ερωτευμένος με τη γυναίκα μου, αγαπώ τα παιδιά μου και στα πενήντα ένα μου προτιμώ να είμαι χρήσιμος παρά γνωστός.

Ο στίχος πόσο σημαντικός είναι για σας;

Χαίρομαι που μου κάνεις αυτή την ερώτηση. Είμαστε μια μικρή χώρα με τόσους μεγάλους ποιητές. Είμαστε πλούσιοι στιχουργικά, αρκεί να το καταλάβουμε και να το μεταδώσουμε στα παιδιά μας. Για μένα ο στίχος είναι μεγάλη υπόθεση. Όταν δίδαξα στο μεταπτυχιακό του Παν/μίου Δυτικής Μακεδονίας, έβαλα μια εργασία στους φοιτητές ώστε να φέρουν έργα τους. Με βάση το κείμενο του Χρόνη Μίσσιου, Καλά εσύ σκοτώθηκες νωρίς, έπρεπε  να θιχτούν δύο θέματα. Το πρώτο ήταν οι εξόριστοι στη Μακρόνησο και το δεύτερο ο εγκλεισμός – κράτηση. Πόσο βάρος δηλαδή, και πόση σημασία έφερε για τον φυλακισμένο μια μαργαρίτα και μια ηλιαχτίδα. Ήταν υπέροχα αυτά που δημιουργήθηκαν και γι’ αυτή μου την εμπειρία θέλω να ευχαριστήσω τον Τριαντάφυλλο Κωτόπουλο και τον Νίκο Φωτόπουλο που μου έδωσαν την ευκαιρία να διδάξω.

gourdeathivaios2.jpg
Η Πωλίνα Γουρδέα και ο Χρήστος Θηβαίος στον Μπλε Παπαγάλο 
Ο όρος έντεχνο τραγούδι θεωρείτε ότι περιορίζει τη σημασία του «καλού» τραγουδιού;Εμένα ο όρος έντεχνο τραγούδι δεν μ’ ενοχλεί. Κάπως πρέπει να μας ονομάσουν και δεν σημαίνει κάτι άλλο, πέρα από αυτό που είναι μέσα στην τέχνη. Και ο Τσιτσάνης είναι έντεχνος, ίσως πιο μέσα στην τέχνη από πολλούς άλλους. Υπάρχουν όμως, κομμάτια που δεν μπορώ να ακούσω γιατί ανήκουν στο πλαίσιο του σκυλάδικου. Και δεν μπορώ να τ’ ακούσω γιατί δεν την βρίσκω. Δεν σνομπάρω όμως, με τίποτα, τα καλά τραγούδια όπου κι αν ανήκουν γιατί αναγνωρίζω τον κόπο που έχει η μαστοριά ενός αξιόλογου τραγουδιού. Μου βγαίνει η πίστη για να φτιάξω ένα τραγούδι κάθε φορά που γράφω!


Τι φοβάστε πιο πολύ σ’ αυτή τη ζωή;

Φοβάμαι μη χάσω τη γυναίκα μου. Αγαπώ τα παιδιά μου, αλλά αυτά ανήκουν στη γενιά τους.

Θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας κάποιες οριακές στιγμές στην καριέρα σας;

Θα σου πω τέσσερις. Η πρώτη ήταν όταν έπρεπε να βγω στη σκηνή και να τραγουδήσω με τον Γιώργο Νταλάρα τη Μικρή Πατρίδα. Καθώς περίμενα να βγω στη σκηνή, από το τρακ η καρδιά μου ήταν έτοιμη να σπάσει. Η δεύτερη ήταν στο Μέγαρο Μουσικής όταν με κάλεσε ο Θάνος Μικρούτσικος για την εκδήλωση των τριάντα χρόνων του έργου του. Στο πρώτο μέρος τραγουδούσα εγώ και στο δεύτερο η Χάρις Αλεξίου. Από το κλάμα μου, λόγω της συγκίνησης, η Χαρούλα άλλαξε φόρεμα. Η τρίτη οριακή στιγμή ήταν όταν ήμουν στο ίδιο καμαρίνι με τον θρύλο τον Κούτρα και περιμέναμε να βγούμε να τραγουδήσουμε Καββαδία. Και η τέταρτη ήταν στο φεστιβάλ του Άρδα όταν βγήκα να τραγουδήσω το Βροχή μου κι άρχισε να ψιχαλίζει. Για μένα αυτό ήταν σημάδι για να μην πάρουν τα μυαλά μου αέρα.

Πείτε μας έναν στίχο που θυμάστε πάντα και τον κουβαλάτε στην καρδιά σας.

Μου αρέσουν οι εξωτικοί συμβολισμοί του Καββαδία. Στο Καραντί λέει: Φύκια μπλεγμένα στα μαλλιά στο στόμα φύκια/ Έτσι ως κοιμήθηκες για πάντα στα βαθιά/ κατάστιχτη, πελεκημένη από σπαθιά/ Διπλά φορώντας των Ίνκας τα σκουλαρίκια. Επίσης, αγαπώ το ποίημα του Νίκου Καρούζου Νήσος Ταπεινή. Δεν είναι όμως, μόνο οι στίχοι των τεθνεώτων που μ’ αρέσουν. Ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου στο τραγούδι του Διάφανος λέει: Στου δειλινού την άκρη, δε βλέπεις όνειρα/ αυτά που ‘γίναν βλέπεις και τα επόμενα/ βλέπεις τον άνθρωπο μικρό, που τον ‘παταν στ’ αλήθεια/ τα πόδια του τα ίδια,/ τα πόδια του τα ίδια.

Θα θέλατε να δώσετε κάποια συμβουλή στους νέους;

Δεν μ’ αρέσουν οι συμβουλές, ούτε οι βεβαιότητες. Μόνο για δύο πράγματα στη ζωή είμαι σίγουρος. Το ένα είναι ο θάνατος και το άλλο είναι το σενάριο που δεν μπορείς να φανταστείς. Το κλειδί πάντως, είναι η αισιοδοξία για τη ζωή. Στα παιδιά μου λέω ότι είναι καλύτερα να πληγωθείς παρά να μη γνωρίσεις. Αυτά.