Top menu

Περιεχόμενα Τεύχους 14

Στον ποιητικό κόσμο του Ν.Γ. Λυκομήτρου (Συνομιλία με την Άτη Σολέρτη)

της Σοφίας Αργυροπούλου (Άτη Σολέρτη)

Ο ήχος της απώλειας είναι ο τίτλος του blog που διατηρείς. Πως προέκυψε ο τίτλος;
Ήθελα ένα όνομα που να αντανακλά την ατμόσφαιρα του ιστολογίου ενώ μου άρεσε και το παράδοξο της φράσης καθώς σε μια πρώτη ανάγνωση ο τίτλος συνιστά παραδοξολογία. Δεδομένου, ωστόσο, ότι πρόκειται για ένα ιστολόγιο που αφορά την ποίηση (το άθροισμα ήχων, λέξεων και εικόνων) και λαμβάνοντας υπόψη το γενικότερο συναίσθημα που δημιουργούν τα ποιήματά μου θεώρησα ότι αυτός ο τίτλος ήταν ο κατάλληλος.
Πως ακούγεται ο ήχος μιας απώλειας;
Αφού επαναλάβω ότι ο τίτλος συνιστά παραδοξολογία θα έλεγα ότι ο ήχος της απώλειας ακούγεται διαφορετικά για τον καθένα. Ίσως είναι το ουρλιαχτό της μάνας που χάνει το παιδί της, η κραυγή του εραστή που χάνει το έτερον ήμισυ ή η σιωπή του βωβού πόνου κάθε απώλειας φυσικής ή νοητής. Καθένας ας αναλογιστεί τι συνιστά γι’ αυτόν/ήν τον ήχο μιας απώλειας…
Τι είναι αυτό που αν χάσει ο άνθρωπος θα πονέσει πιο πολύ;
Για τον καθένα σίγουρα είναι κάτι διαφορετικό. Τα αγαπημένα του πρόσωπα, ο τόπος με τον οποίο έχει συνδέσει τα καλύτερα του χρόνια...
Πρόσφατα σε «γνωρίσαμε» μέσα από την ποιητική σου συλλογή Ιχνηλάτες του τέλους. Πόσο αντιπροσωπευτικός είναι ο τίτλος σε σχέση με αυτά που βιώνουμε;
Παρότι ο τίτλος επελέγη με τη λογική ότι θα έπρεπε να απηχεί το «κλίμα» της συλλογής απεδείχθη τραγικά αντιπροσωπευτικός των καταστάσεων που βιώνουμε καθημερινά στη μεγαλύτερη κρίση μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η γενιά μας και, ίσως ακόμα περισσότερο οι γενιές που έρχονται, μοιάζουν με ιχνηλάτες ενός τέλους που πλησιάζει. Ζούμε σε έσχατους καιρούς, όχι με τη θρησκευτική ή τελεολογική έννοια της φράσης, και πιστεύω ότι η αλληλεγγύη και η συντροφικότητα είναι τα μόνα όπλα που διαθέτουμε στον αγώνα για την καθημερινή επιβίωση.
BREAKING NEWS
 
Η τηλεόραση ανακοίνωσε σήμερα το τέλος του κόσμου.
Ο τηλεπαρουσιαστής συνοφρυωμένος, μας πληροφόρησε ότι επίκειται
η καταστροφή του πλανήτη. Ακολούθησαν λίγες διαφημίσεις
(μια τελευταία ψευδαίσθηση κατανάλωσης). Υποδέχτηκα τα νέα με ψυχραιμία
και μ' ένα αίσθημα ανακούφισης. Έτσι κι αλλιώς η κατάσταση είχε γίνει ανυπόφορη.
Ήταν καιρός να μπει ένα τέλος, έστω και κατ' αυτόν τον τρόπο.
 
Πόσο επίκαιρη είναι αυτή η εικόνα που περιγράφεις εδώ;
Μετά τα γεγονότα στην Ιαπωνία θα έλεγε κανείς ότι αυτό το ποίημα είναι αρκετά επίκαιρο. Ωστόσο, δεν ασπάζομαι της θεωρίες περί του τέλους της ιστορίας, του τέλους του κόσμου κ.ο.κ. Θεωρώ ότι θα διαψευστούν οικτρά, αν δεν έχουν ήδη διαψευστεί. Η εικόνα του ποιήματος παραμένει, πάντως, επίκαιρη στο σκέλος που αφορά την υποκρισία των ΜΜΕ για τα οποία ακόμα και το τέλος του κόσμου θα αποτελούσε μια ακόμα (την πιο σπουδαία) είδηση.
ΘΟΛΟΣ
 
Έχει χτιστεί ένας τεράστιος άφθαρτος θόλος πάνω απ’ την πόλη. Όμως αυτός ο θόλος είναι αόρατος. Κυκλοφορούμε καθημερινά χωρίς να τον παρατηρούμε. Κι αυτός μικραίνει διαρκώς και τείνει να δημιουργήσει έναν ασφυκτικό κλοιό. Πίσω απ’ τις κλειστές πόρτες και τα χαμηλωμένα βλέμματα φτιάχνονται τα δομικά υλικά που είναι απαραίτητα για την κατασκευή του. Κι όσο προχωράμε δίχως ν’ ανταλλάσσουμε λέξη, αυτός γίνεται ολοένα πιο συμπαγής. Στο κέντρο του θόλου η μοναξιά χαμογελάει αυτάρεσκα.
 
ΔΕΛΤΙΟ ΘΥΕΛΛΗΣΟι μικροαστοί συνεχίζουν να ζουν
τους ανούσιους έρωτές τους.
Απορώ πώς αντέχουν ο ένας τον άλλο.
Η δυσοσμία του πλαστικού τους φιλιού
φτάνει μέχρι εδώ.
Μέσα στα γυαλιστερά τους κουτάκια με ρόδες
περιφέρονται στους δρόμους της πόλης αγκαλιασμένοι
-μια επίφαση συντροφικότητας-
ενώ το τέλος τους είναι προδιαγεγραμμένο.
Τώρα κείτονται νεκροί στην άσφαλτο.
Το αίμα τους
είναι η μοναδική τους προσφορά στο βωμό του έρωτα.

 
Γιατί έχουν γίνει απρόσωπες οι σχέσεις των ανθρώπων;
Πρόκειται για ένα ερώτημα που δύσκολα μπορεί ν’ απαντηθεί. Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι οι απάνθρωποι ρυθμοί ζωής που επιβάλλει το πολιτικό και οικονομικό σύστημα μέσα στο οποίο ζούμε σήμερα έχουν οδηγήσει στην ολοκληρωτική, σχεδόν, αλλοτρίωση των ανθρώπινων σχέσεων και σ’ αυτό που ο Καστοριάδης ονομάζει ιδιώτευση. Το δόγμα του άκρατου ατομικισμού που κυριαρχεί και η αναζήτηση μιας τεχνητής «ευτυχίας» μέσω της συσσώρευσης αγαθών οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση όπου οι ανθρώπινες σχέσεις μετετράπησαν σε μετρήσιμες ποσότητες και έγιναν βορά στο lifestyle.
ΖΗΤΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣΟ έρωτας είναι ένας οδοστρωτήρας
που ισοπεδώνει τα πάντα στο διάβα του.
Αν του αντισταθείς, θα σε κάνει να το μετανιώσεις.
Κι αν ενδώσεις, θα υποφέρεις αφόρητα όταν τον χάσεις.
Τελικά τι είναι προτιμότερο:
Να βουτήξεις στο ηφαίστειο και να σε κάψει η λάβα
ή να στέκεσαι αιωνίως πάνω απ' τον κρατήρα;

 
Τι ρόλο παίζει ο έρωτας στη ζωή σου;
Ο έρωτας παίζει σημαντικό ρόλο στη ζωή μου αλλά πλέον, ίσως και λόγω ηλικίας, πιστεύω περισσότερο στην αγάπη και στη συντροφικότητα. Είναι καλό οι άνθρωποι να ερωτεύονται! Ο έρωτας είναι απελευθερωτικός και είναι το τελευταίο οχυρό που αντιστέκεται στην ισοπέδωση της καθημερινότητας αλλά και στη σκληρότητα της εποχής που τον έχει μετατρέψει σε πολυτέλεια για τους ανθρώπους που αγωνίζονται να επιβιώσουν.
ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΒΗΜΑΑν πάρεις ένα μαχαίρι και μου το καρφώσεις
στην καρδιά
θα βγει αίμα, πίκρα, θλίψη,
ηττοπάθεια, συμβιβασμός,
απογοήτευση, ατολμία,
ο φόβος της απόρριψης,
απωθημένες επιθυμίες,
έρωτες που γεννήθηκαν νεκροί,
τσακισμένα όνειρα,
ελπίδες που διαψεύστηκαν,
μερικές αναμνήσεις
και ορισμένα πρόσωπα.
Ακόνισε το μαχαίρι σου, μπορεί να μου χρειαστεί.
Και ίσως τότε να κάνω μια νέα αρχή.

 
Έχεις πληγωθεί στα πλαίσια μιας σχέσης τόσο που να σου στοιχίσει;
Έχω τη θεωρία ότι κάθε χωρισμός είναι ένας μικρός θάνατος. Συνεπώς, όταν τελειώνει μια σχέση βιώνει κανείς έναν συναισθηματικό θάνατο ή, τουλάχιστον, αυτό συμβαίνει σε μένα. Αυτό προϋποθέτει βέβαια ότι μιλάμε για αληθινούς έρωτες και όχι για σχέσεις-επιχειρήσεις ή για ζευγάρια που υπάρχουν για να μη «βγαίνει» κανείς μόνος του τα Σαββατοκύριακα…
Ό,τι δεν μας σκοτώνει μας κάνει πιο δυνατούς;
Ίσως να είναι έτσι. Μένουν, όμως, σημάδια…
ΚΑΤΑΔΙΚΗ
 
Λιγοστό το φως σε μια γωνιά του δωματίου.
Ατέλειωτες διαδοχικές εικόνες στην οθόνη.
Ο ήχος ενός αυτοκινήτου που απομακρύνεται.
Βιβλία, σημειώσεις, γράμματα, ευχετήριες κάρτες.
Απομεινάρια ενός μακρινού παρελθόντος.
Μακάβριος ο ύπνος των ανθρώπων.
Σέρνεις το κουρασμένο σου κορμί μέχρι το κρεβάτι.
Αναπνέεις αργά και σταθερά μα κυρίως αθόρυβα.
Προσπαθείς να ουρλιάξεις αλλά σωπαίνεις.
Σου πήρε καιρό να καταλάβεις ότι
η δική σου καταδίκη είναι η μοναξιά.
 
Ποια είναι η δική σου σχέση με τη μοναξιά;
Βίωσα για πολλά χρόνια τη μοναξιά και, ίσως, αποτελεί και τον μεγαλύτερό μου φόβο. Οι «Ιχνηλάτες του Τέλους» γράφτηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της μακράς περιόδου μοναξιάς και αυτό δικαιολογεί κατά κάποιον τρόπο την αίσθηση που αφήνει στον αναγνώστη αυτή η συλλογή.
ΚΑΤΑΤΟΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑΦΟΒΙΑ
 
Βυθίζομαι στην κινούμενη άμμο των σωμάτων.
Έχω παραλύσει εντελώς.
Δεν μπορώ να κρατηθώ από πουθενά.
Παντού γύρω μου έντονα φώτα
και εκκωφαντική μουσική .
Κοιτάζω αμήχανα το κενό.
Το σώμα μου είναι ένα μωσαϊκό
από μελανιές και εκδορές.
Το πρόσωπό μου γεμάτο αίματα.
Κλαίω ακατάπαυστα.
Δεν μπορώ ν’ αρθρώσω λέξη.
ΒΟΗΘΗΣΤΕ ΜΕ!
Είμαι περιστοιχισμένος από πεινασμένους κανίβαλους.
ΚΑΡΑΝΤΙΝΑ

Βγήκε απόφαση από το Υπουργείο Ανθρώπινης Επικοινωνίας.
Από χθες το βράδυ έχω τεθεί σε καραντίνα.
Βρίσκομαι κλεισμένος σ’ ένα γυάλινο σπίτι.
Ο κόσμος στέκεται απέξω και με παρατηρεί.
Άλλος γελά, άλλος κάνει γκριμάτσες.
Οι περισσότεροι με κοιτούν περίεργα
λες και είμαι κανένα τέρας.
Είμαι η καινούρια ατραξιόν της πόλης.
Οι οικογένειες πληρώνουν εισιτήριο για να με δουν.
Τα πιο πολλά παιδιά με φοβούνται.
Ακουμπώ το χέρι μου στο τζάμι
και ουρλιάζω ασταμάτητα
μπας και τρομάξω τους περαστικούς
και μου ρίξουν κανένα βλέμμα κατανόησης.
Οι μεγάλοι δε συγκινούνται από κάτι τέτοια.
Οι φύλακες του σπιτιού έχουν εντολή να πυροβολήσουν
αν αποπειραθώ να δραπετεύσω.
Αλλά το έχω πάρει απόφαση.
Αύριο θα σπάσω το τζάμι με τα χέρια μου
για ν’ αποκτήσει λίγο χρώμα η διάφανη φυλακή μου.

 
Έχεις βιώσει ή νιώσει την απομόνωση, τον αποκλεισμό που κάνει κάποιον να ασφυκτιά;
Όπως προανέφερα, έζησα για πολλά χρόνια μια μοναχική ζωή μέρος της οποίας αποτελούσε και η συναισθηματική απομόνωση, εκούσια ή μη. Ευτυχώς, αυτός ο κύκλος έχει κλείσει σε μεγάλο βαθμό πλέον…
ΕΝΑΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗΦορώ ένα μακρύ μαύρο παλτό
και διασχίζω ερημικούς δρόμους
με ομοιόμορφα σπίτια.
Βρέχει.
Βρέχει ασταμάτητα εδώ και μέρες.
Αδιαφορώ.
Ένας περαστικός που εμφανίζεται από το πουθενά
προσπαθεί να με μαχαιρώσει.
Τον εξουδετερώνω και προχωρώ.
Φτάνω στη γέφυρα. Βγάζω τα ρούχα μου.
Πηδάω.
Λίγα δευτερόλεπτα αναμονής.
Splash!
Ελάτε να δείτε τον γαλάζιο μου τάφο.

ΝΥΚΤΟΒΑΣΙΑ


Χτες το βράδυ βγήκα απ’ το σώμα μου
και άρχισα να περιπλανιέμαι πάνω απ’ την πόλη.
Νόμιζα πως ονειρευόμουν αλλά είχα κάνει λάθος.
Καθώς πετούσα είδα δυο άντρες να λογομαχούν
και μια πόρνη να ψωνίζεται.
Είδα ακόμη μια μοναχή να προσεύχεται
και ένα ζευγάρι να κάνει έρωτα.
Ένας αδέσποτος σκύλος περπατούσε αμέριμνος
και μια κουκουβάγια με κοιτούσε κατάματα.
Τελικά έφτασα στο νεκροταφείο.
Είναι το μόνο μέρος που βρίσκεις ησυχία.
Αφού περπάτησα ανάμεσα στους τάφους
έκατσα κάτω από ένα κυπαρίσσι
για να ξεκουραστώ.
Τότε κοίταξα γύρω μου και σκέφτηκα
πως ένα από τα σημαντικότερα πράγματα
στον κόσμο
είναι το προνόμιο της περισυλλογής.
 
Πόσο καλά αυτή η γνώριμη πόλη με τις εικόνες της, τους ταξιδιώτες της, τα αντικείμενα και τα υποκείμενά της, τρέφει τους νεκρούς της;
Σίγουρα όχι τόσο καλά όσο πρέπει. Ακόμα και σ’ αυτό έχουμε το θλιβερό προνόμιο να είμαστε «πρωτοπόροι». Τα περισσότερα νεκροταφεία είναι σε θλιβερή κατάσταση. Ούτε νεκρός δεν ησυχάζει κανείς…Για να μην αναφερθώ σε όλο αυτό το κερδοσκοπικό αλισβερίσι που περιβάλλει ακόμα και τους νεκρούς. Στην επόμενή μου συλλογή ίσως διαβάσετε ένα ποίημα γύρω από αυτό το ζήτημα…
ΜΑΣΚΑΦόρεσα πάλι τη λευκή μου μάσκα και ξεχύθηκα στους δρόμους. Ευτυχώς αυτή τη φορά κανείς δε με αναγνώρισε. Ήμουν, βλέπεις, καλά μεταμφιεσμένος. Οι άνθρωποι με προσπερνούσαν, αδιαφορώντας για την παρουσία μου. Κι εγώ, περιχαρής, περπατούσα ανέμελα σαν να ήμουν ο μοναδικός διαβάτης αυτού του δρόμου. Κάποια στιγμή εμφανίστηκε μπροστά μου ένα παιδί. Έσκυψα να του μιλήσω, όμως αυτό εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία για να μου τραβήξει τη μάσκα. Το θέαμα που αντίκρισε έκανε το παιδί να το βάλει στα πόδια.

Έκπληκτος, κατευθύνθηκα προς τη βιτρίνα ενός μαγαζιού. Διαπίστωσα πως η φυσιογνωμία μου είχε αλλάξει. Το πρόσωπό μου είχε μεταμορφωθεί σε μια άμορφη μάζα από σάρκα. Καθώς απομακρυνόμουν απ’ τη βιτρίνα, σκέφτηκα πως, τώρα πια, κανείς δε θα στρέψει το βλέμμα του πάνω μου. Έτσι έπαψα να κυκλοφορώ μόνο τις νύχτες.

Γιατί νιώθουμε την ανάγκη να φοράμε μάσκα;

Σε ό,τι με αφορά προσωπικά προσπαθώ να αποφεύγω τα προσωπεία. Ωστόσο, θεωρώ ότι οι καταπιεστικές δομές αυτής της κοινωνίας μας αναγκάζουν πολλές φορές να φοράμε μάσκες για να επιβιώσουμε. Είναι, θα έλεγα, κοινωνικό προαπαιτούμενο που διδάσκεται με επιμέλεια στους κόλπους της Αγίας Ελληνικής Οικογένειας…
ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΧΕΣ ΜΙΑΣ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ
 
Σημείωμα 1ο
( η  εκδοχή του άθεου )
Εδώ και πολλά χρόνια καθηγητές, ιερείς και μοναχοί έχουν βαλθεί να με πείσουν πως η ζωή είναι ένα δώρο το οποίο έδωσε ο Θεός στους ανθρώπους. Συνεπώς θα ήταν καθαρή τρέλα να πετάξει κανείς αυτό το δώρο. Απ’ την άλλη βέβαια, το να φύγει κανείς απ’ τη ζωή ισοδυναμεί με την περιφρόνηση της θεϊκής εντολής. Έτσι πήρα αυτή την απόφαση ως μια ύστατη πράξη εξέγερσης έναντι του Θεού.
 
Σημείωμα 2ο
( η εκδοχή του ερωτευμένου )
Είναι προφανές πως αφού δεν τρώω, δεν κοιμάμαι και δεν εργάζομαι, έχω πάρα πολύ χρόνο να σκεφτώ. Το μεγαλύτερο κομμάτι των σκέψεων μου είναι αφιερωμένο σε σένα. Όμως, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει συνήθως, εγώ δε σκέφτομαι το μέλλον και την κοινή μας ζωή. Ψάχνω να βρω έναν τρόπο ώστε να ενωθούμε μια για πάντα. Νομίζω πως τελικά τον βρήκα. Ελπίζω να συμφωνήσεις μαζί μου.
 
Σημείωμα 8ο
 ( η εκδοχή του επαναστάτη )
Η χειραφέτηση της εργατικής τάξης αργεί να έρθει. Οι προλετάριοι (λούμπεν και μη) δε λένε να σπάσουν τις αλυσίδες. Ο λαός επιμένει ν’ ακολουθεί τις φωτισμένες πρωτοπορίες. Η κοινωνία του θεάματος εξακολουθεί να αντιστέκεται. Η πατριαρχία συνεχίζει να υφίσταται. Κι εγώ, που δεν είμαι καν επαγγελματίας επαναστάτης, λέω να ξεκινήσω μια δεύτερη εωσφορική εξέγερση βαδίζοντας στο αριστερό μονοπάτι.
 
Σημείωμα  7ο
( η εκδοχή του αποτυχημένου εραστή )
Προσπάθησα και ξαναπροσπάθησα. Επιστράτευσα όλες μου τις δυνάμεις. Χρησιμοποίησα όλα τα μέσα (θεμιτά και αθέμιτα). Παραμέρισα την αξιοπρέπεια και τον εγωισμό. Όμως δεν ήμουν ικανός να πετύχω την παραμικρή νίκη. Τελικά η απόρριψη έγινε συνήθεια. Τώρα το μόνο που φοβάμαι είναι να μη με απορρίψει ο θάνατος.
 
Σημείωμα 3ο
( η εκδοχή του οικογενειάρχη )
Όλ’ αυτά τα χρόνια προσπάθησα ν’ αντεπεξέλθω στις δυσκολίες. Έκανα ό,τι καλύτερο μπορούσα, μα δεν ήταν αρκετό. Ένιωσα τις ευθύνες να με πνίγουν. Δε στάθηκε δυνατό να τηρήσω τις υποσχέσεις μου. Τώρα θα πρέπει να ζήσω με τις τύψεις. Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο. Μπροστά σ’ αυτή την προοπτική, ακόμα και ο θάνατος μου φαίνεται πιο προσιτός. Είναι, αν θέλεις, ο εύκολος τρόπος διαφυγής.
 
Σημείωμα 5ο
( η εκδοχή του νέου )
Μπορεί να μην έχω ζήσει και πολλά χρόνια, αλλά έχω καταλάβει προς τα πού πηγαίνουν τα πράγματα. Εδώ και αρκετό καιρό προσπαθώ να εκμεταλλευτώ το χρόνο μου όσο το δυνατόν καλύτερα, μα δε βρίσκω κάτι αξιόλογο να κάνω. Ίσως ήρθε η ώρα να βιάσουμε την ιστορία και να επιταχύνουμε τις εξελίξεις. Έτσι κι αλλιώς, ποτέ δεν υπήρξα νέος.
 
Σημείωμα 4ο
( η εκδοχή του καθηγητή )
Επί είκοσι συναπτά έτη διδάσκω τα ίδια πράγματα με τον ίδιο τρόπο. Έχω χάσει κάθε ενδιαφέρον γι’ αυτή την ιστορία. Ήλπιζα πως θα το παρατηρούσε κάποιος και θα ζητούσε να με απολύσουν. Όμως όλοι είναι χαμένοι στο μικρόκοσμό τους. Αν δεν πάω αύριο στη δουλειά δε θα το παρατηρήσει κανείς. Άρα πρέπει να πάρω πιο δραστικά μέτρα.
 
Σημείωμα 6ο
( η εκδοχή του ηλικιωμένου )
Ξόδεψα τόσα χρόνια αναζητώντας κάτι που ήξερα απ’ την αρχή πως δε θα το έβρισκα ποτέ. Τώρα πια έχω καταλάβει ότι η ευτυχία είναι μια ψευδαίσθηση που διαρκεί ελάχιστα. Έχω επίσης συνειδητοποιήσει πως το κυνήγι της οδηγεί στην κατασπατάληση του χρόνου ζωής που έχει δοθεί στον καθένα από μας. Αφού λοιπόν κατανάλωσα (σχεδόν) το χρόνο που μου αναλογούσε, αποφάσισα να επιστρέψω το υπόλοιπο που μου απομένει. Υπάρχει άλλωστε και η μετενσάρκωση. Ή μήπως όχι;

Σημείωμα 9ο  και 10ο
 ( η τελική εκδοχή )
Βαρέθηκα να είμαι το σκιάχτρο αυτού του ιδιότυπου ψυχιατρείου. Τα χάπια που μου έδιναν δεν τα κατάπινα, τα συγκέντρωνα. Τώρα έχω ένα πολύχρωμο σύνολο από δαύτα και σκέφτομαι αν πρέπει να τα καταπιώ ή να τα διαλύσω σε νερό. Όπως και να ’χει, θα στενοχωρήσω τους θεοσεβούμενους. Θα σε πάρω και σένα μαζί, για συντροφιά. Έτσι δε θα βρεθεί κανείς να ειδοποιήσει τους δικούς μου. Τα βιβλία μου τα πέταξα. Δε θα μου χρειαστούν. Ευτυχώς το σώμα μου είναι σφριγηλό και νεανικό, οπότε θα το καλοδεχτεί ο ιατροδικαστής. Αν ξαναγεννηθώ, ελπίζω να μην ξανακάνω τα ίδια λάθη. Κάτι τέτοιο θα ήταν πολύ βαρετό. Μάλλον θα διαλύσω τα χάπια σε νερό. Ίσως το μείγμα δώσει λίγο χρώμα στη ζωή μου…
Αντιλαμβάνομαι πως και οι 10 εκδοχές είναι μια. Είναι αυτή που αντιπροσωπεύει όλους μας μαζί αλλά και συγχρόνως τον καθένα ξεχωριστά. Κι αυτή είναι η μαγεία της ποίησης. Της δικής σου γραφής εν προκειμένω. Δεν θα ρωτήσω συνεπώς για τη δική σου εκδοχή, για τον προφανή λόγο. Θα ήθελα να σε ρωτήσω σ’ αυτό το σημείο αν σε έχει απασχολήσει ποτέ σοβαρά η αυτοκτονία.

Πολύ προσωπικό ερώτημα και δεν ξέρω αν είναι σκόπιμο να απαντήσω. Επειδή, όμως, θέλω να είμαι ειλικρινής και τίμιος απέναντι στους αναγνώστες, θα έλεγα ότι το σκεφτόμουν έντονα στα εφηβικά μου χρόνια. Όπως καταλαβαίνεις, δεν υλοποίησα τα σχέδιά μου…

 
Το αδιέξοδο των σχέσεων φαίνεται να σε έχει απασχολήσει αρκετά στη γραφή σου. Το έχεις βιώσει;Είναι ένα θέμα στο οποίο πάντοτε επιστρέφω ακόμα και τώρα που βρίσκομαι σε μια ισορροπημένη σχέση ζωής. Στο παρελθόν έχω βιώσει τα δικά μου αδιέξοδα όπως οι περισσότεροι άνθρωποι.

Dead End, δηλαδή αδιέξοδο πάλι, είναι και ο τίτλος του θεατρικού σου έργου. Διαβάσαμε το Πρώτο Μέρος του στο Βακχικόν τεύχος 13, και αναμένεται να συνεχιστεί σε αυτό. Θέλεις να μας μιλήσεις γι’ αυτό;
Πρόκειται για ένα έργο που έγραψα πριν από χρόνια σε ηλικία 26 ετών και σίγουρα δεν διεκδικεί δάφνες δραματουργικής ποιότητας. Ωστόσο, επειδή βασίζεται σ’ ένα μείγμα αληθινών περιστατικών της ζωής μου και της ζωής φίλων με το απαραίτητο ποσοστό μυθοπλασίας θεώρησα ότι μπορούσε να αποτελέσει μέρος του corpus του έργου μου. Δεν διεκδικώ τον τίτλο του θεατρικού συγγραφέα. Θεωρώ ότι το έργο αξίζει να διαβαστεί ως μια τοποθέτηση απέναντι στα καίρια θέματα του έρωτα, της ποίησης, της μετανάστευσης και των εκδοτικών κυκλωμάτων τα οποία θίγονται έστω και επιδερμικά…
ΔΙΑΣΠΑΡΤΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ
(Ή ΜΙΑ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ)
Αυτοσεβασμός – Αυτολύπηση
Αυτοπροσδιορισμός – Αυτοενοχοποίηση
Αυτοκυριαρχία – Αυτολογοκρισία
Αυτοσαρκασμός – Αυτοαναίρεση

ΑΥΤΟΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ

Αν σου έλεγα:

Αυτοσεβασμός – Αυτοπεποίθηση
Αυτοπροσδιορισμός – Αυτό - απενοχοποίηση
Αυτοκυριαρχία – Αυτοφοβία
Αυτοσαρκασμός – Αυτοαπελευθέρωση

Θα καταλήξουμε στην ΑΥΤΟΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ;

Καταρχήν σ’ ευχαριστώ για αυτό τον ιδιότυπο ποιητικό διάλογο. Απαντώντας στο ερώτημα θα έλεγα ότι ο δρόμος που περιγράφεις σε οδηγεί μακριά από την αυτοκαταστροφή.

Μέσα από τη γραφή σου,  ένιωσα πως απελευθερώνεται τόσο ο ποιητής όσο κι ο αναγνώστης. Είναι όντως μια μορφή λύτρωσης, κάθαρσης, απελευθέρωσης τα ίχνη που αφήνεις; Οπωσδήποτε η ποίηση που γράφω την οποία κατατάσσω στη σχολή των Post-confessionals αποτελεί μια μορφή προσωπικής λύτρωσης, κάθαρσης και απελευθέρωσης. Είναι μια διαδικασία ενδοσκόπησης που φιλοδοξεί να μετουσιωθεί σε τέχνη ξεπερνώντας το στάδιο της ψυχαναλυτικής εξομολόγησης…

 
ΑRBEIT MACHT FREI

Στην υπερσύγχρονη γαλέρα μας τα φινιστρίνια είναι κλεισμένα με στόρια. Ακούγεται ένα συνεχές κουδούνισμα που αντικαθιστά τα ταμπούρλα και ο Supervisor μας καλεί να ακολουθήσουμε όλοι το ρυθμό. Με high tech μικρόφωνα κι ακουστικά συντονίζουμε πειθαρχημένα τις κινήσεις μας. Πού και πού αφήνει κανείς το πόστο του για να ξεκουραστεί, αλλά η φωνή του Gastarbeiter τον επαναφέρει. Κι εγώ, ένας απλός θεατής προς το παρόν, συνειδητοποιώ ότι 60 χρόνια μετά «η εργασία [εξακολουθεί να] απελευθερώνει!»
 
Ποια η γνώμη σου για το σύγχρονο «θέαμα»; Πιστεύω ότι η έννοια του «θεάματος», όπως εύστοχα την ανέλυσε ο Guy Debord, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη ζωή μας. Η καθημερινότητα μετατρέπεται σε θέαμα προς κατανάλωση από τα ΜΜΕ και τους αποσβολωμένους τηλεθεατές-καταναλωτές που έχουν εθιστεί, πια, στον βομβαρδισμό από διαμεσολαβημένες εικόνες. Εννοείται ότι η ποίηση δεν έχει θέση στην «κοινωνία του θεάματος» παρά μόνο ως πολιτιστικό άλλοθι των εκάστοτε κυβερνώντων.

JACQUES ΚΑΙ JANOU
στη μνήμη του Jacques Mesrine

Είμαστε τα θηράματα ενός «ανελέητου ανθρωποκυνηγητού».
Φιλιόμαστε «μέσα σε μια βροχή από σφαίρες».
Δεν έχουμε χρόνο για τον έρωτά μας.
Πάντοτε «ουρλιάζουν πίσω μας οι σειρήνες των πε¬ριπολικών».
Δεν μπορούμε να πιαστούμε χέρι χέρι
γιατί πρέπει συνεχώς να είμαστε έτοιμοι για μάχη.
Ο πιο πιστός μας σύντροφος είναι το Colt 45
και ασπίδα μας τα σώματά μας.
Δε νιώθουμε φόβο και δε θα λυγίσουμε ποτέ.
Προσπάθησαν να μας κάνουν να προδώσουμε
και να μισήσουμε ο ένας τον άλλο.
Όμως δεν τα κατάφεραν.
Φτύνουμε κατάμουτρα την αστική κοινωνία
με τους νόμους της, τους μπάτσους και τους δικαστές.
Καμιά φυλακή δεν μπορεί να μας κρατήσει.
«ΜΑΖΙ ΩΣ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ!»
 
Α 16
στη μνήμη της Sarah Kane
Ουρλιάζω μέσα απ' το χαρτί.
Οι σκέψεις βγαίνουν σωρηδόν από μέσα μου
προκαλώντας έναν αφόρητο πόνο.
Οι λέξεις δεν αρκούν για να αποδώσουν
αυτό το ύπουλο παιχνίδι που παίζει το μυαλό μου.
Γράφω σε στιγμές διαύγειας αυτά που σκέφτομαι
όταν παραληρώ
κι ύστερα τα σκίζω για να μην τα δει κανείς.
Σκοτάδι παντού.
Δεν ξέρω αν κοιμάμαι ή αν είμαι ξύπνια.
Συνέχεια βλέπω να με τριγυρίζουν γιατροί.
Καταπίνω δεκάδες διαφορετικά χάπια.
Ατελείωτα milligrams αποτυχημένης θεραπείας.
Είμαι μόνη. Γι' αυτούς είμαι άλλη μια ψυχωτική.
Ένα ολίγον έκτακτο περιστατικό.
Με επιτηρούν διαρκώς αλλά κάποια στιγμή
θα βρω την ευκαιρία να τους ξεφύγω.
Η παραμονή μου εδώ σύντομα θα ολοκληρωθεί.

 
STILNOX (Η ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΕΙΝΑΙ ΤΥΦΛΗ)
Στη Natalie KarneefΠεριπλανιέσαι στους αρχαιολογικούς χώρους
με εκείνη τη χαρακτηριστική ανεμελιά των επισκεπτών.
Μυρίζεις τον αέρα και προσπαθείς
να αναπαραστήσεις στο μυαλό σου
την ατμόσφαιρα εκείνων των ημερών.
Ένας άγνωστος προσφέρεται να σε ξεναγήσει.
Δέχεσαι· γιατί, όχι, άλλωστε;
Μοιράζεσαι μαζί του το φαγητό
και τον ακολουθείς στα δρομάκια της πόλης…

Ξυπνάς σε ένα άδειο κρεβάτι.
Ζαλίζεσαι. Δεν ξέρεις που βρίσκεσαι.
Είσαι παραβιασμένη…
Stilnox.
Αυτό είναι! Stilnox!

Κι εκείνος κυκλοφορεί ακόμα ελεύθερος.
Μέχρι την επόμενη φορά
και την επόμενη αναβολή της δίκης.

Η Δικαιοσύνη είναι τυφλή!
Η Δικαιοσύνη είναι τυφλή!
Ίσως να της έδωσαν Stilnox.
Αυτό θα ήταν μια κάποια εξήγηση…

 
Μνεία στον Jacques Mesrine, τη Sarah Kane, τη Natalie Karneeff…  Παρατηρώ γενικά πως σε εμπνέουν και οι ιστορίες άλλων ανθρώπων που έχουν βιώσει μέσα από τη συναναστροφή τους με τον έξω κόσμο κάτι έντονο μέσα τους, καταλήγοντας σε τραγωδία. Τι μας υποκινεί άραγε και γράφουμε για βιώματα άλλων; Πέρα από την αλήθεια τους που στιγματίζει όντως…
Κάθε ένα από τα πρόσωπα που ανέφερες έχει να παρουσιάσει μια συγκλονιστική ιστορία ζωής που δεν μπορεί παρά να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για έναν ποιητή, τουλάχιστον με την έννοια που αντιλαμβάνομαι εγώ τον ρόλο του και τον οποίο περιγράφει εύγλωττα ο ποιητής Ζ.Δ. Αϊναλής στην εισαγωγή της καινούριας του συλλογής Η Σιωπή της Σίβας. Ξεχωρίζω την περίπτωση της Natalie Karneef καθώς η περιπέτεια της με «ανάγκασε» να γράψω αυτό το ποίημα και να λάβω ενεργά μέρος στον αγώνα της για δικαιοσύνη. Είναι ένα διαφορετικό συναίσθημα να γράφεις ένα ποίημα για έναν άνθρωπο που βρίσκεται εν ζωή και βιώνει μια εμπειρία που αλλάζει δραματικά και οριστικά τα δεδομένα της ύπαρξής του. Το ποίημα αυτό έγινε η αφορμή να έρθω σε επικοινωνία με την ίδια τη Natalie και να γεννηθεί μια δυνατή φιλία με αφορμή ένα οδυνηρό γεγονός και ένα ποίημα που γράφτηκε γι’ αυτό.
Υπάρχουν λογοτέχνες ή καλλιτέχνες γενικότερα που σε έχουν επηρρεάσει;Η λίστα είναι πολύ μεγάλη και σίγουρα θα ξεχάσω κάποιους. Χωρίς πολλή σκέψη θα σου έλεγα τα εξής ονόματα με τυχαία σειρά: Κ.Γ. Καρυωτάκης, Κ.Π. Καβάφης, Κατερίνα Γώγου, Μιχάλης Κατσαρός, Άγγελος Σικελιανός, W.H. Auden, William Blake, Allen Ginsberg, Lawrence Ferlinghetti, P.B. Shelley, Sylvia Plath, Robert Lowell, Vladimir Mayakovsky, Emily Dickinson, e.e. cummings, Arthur Rimbaud, E.A. Poe, H.D. Thoreau, George Orwell, D.H. Lawrence, Henrik Ibsen, August Strindberg, Harold Pinter, Oscar Wilde, Sarah Kane, Albert Camus, Antonin Artaud, Arthur Miller, Eugene Ionesko, Rozz Williams, Ian Curtis, Ken Loach, R.W. Fassbinder, Dusan Makavejev, Luis Buρuel, Jean-Luc Godard, Stanley Kubrick, Pier Paolo Pasolini, Pedro Almodσvar, Νίκος Νικολαΐδης, Γιάννης Οικονομίδης, Παύλος Τάσιος, Salvador Dalν, Edvard Munch, Gustave Dorι. Εννοείται, φυσικά, ότι δεν κατέχω όλο το εύρος του έργου αυτών των σπουδαίων ανθρώπων. Ένα ποίημα, ένα μυθιστόρημα, ένα θεατρικό έργο, ένα τραγούδι, μια ταινία ή ένας πίνακας ενός εκάστου μπορεί να άσκησε σημαντική επιρροή πάνω μου.

Τι σε εμπνέει περισσότερο στη μαγεία του χρόνου; Το παρελθόν, το παρόν ή το μέλλον;
Το μέλλον μου φαίνεται κάτι τελείως απροσδιόριστο, το παρόν δεν είμαι σε θέση να το αξιολογήσω αφού το βιώνω, συνεπώς θα διάλεγα το παρελθόν. Συχνά αισθάνομαι εκτός εποχής.
Πως σου αρέσει να διασκεδάζεις;
Ο σύγχρονος τρόπος διασκέδασης δεν με εμπνέει και τόσο. Απ’ την άλλη δεν μπορεί να ζει κανείς ως ερημίτης. Πηγαίνω σπάνια σε clubs/bars και προτιμώ να βγαίνω με φίλους, να περνάω χρόνο με τον άνθρωπο που αγαπώ, να πηγαίνω στον κινηματογράφο και στο θέατρο.
Τι μουσική ακούς;Άγγιξες το αγαπημένο μου θέμα. Οι προτιμήσεις μου είναι πολύ συγκεκριμένες. Στις αναφέρω επιγραμματικά: dark wave/gothic/dark ambient/industrial, thrash/death/black metal, punk/hardcore/crust, ελάχιστη ελληνική μουσική που συνοψίζεται στο τετράπτυχο Νικόλας Άσιμος - Παύλος Σιδηρόπουλος - Τζίμης Πανούσης - Διάφανα Κρίνα και κλασσική μουσική με αγαπημένους συνθέτες τους Richard Wagner, Igor Stravinsky, Karl Orff, Johann Sebastian Bach, Ludwig van Beethoven, Edvard Grieg, Dmitri Shostakovich, Antonio Vivaldi, Sergei Prokofiev.

Ποια η σχέση σου με τα όνειρα;
Τα τελευταία χρόνια βλέπω λιγότερα όνειρα, ίσως λόγω της κούρασης από τη δουλειά. Τα περισσότερα είναι εφιάλτες που αντανακλούν τα άγχη της καθημερινότητας που βασανίζουν τους περισσότερους ανθρώπους.
 
«Δεν θέλω να πεθάνωΈχω τόσο αποκαρδιωθεί από το δεδομένο της θνητότητάς μου που έχω αποφασίσει να αυτοκτονήσω.»

Έτσι δήλωσε η Sarah Kane πριν αυτοκτονήσει. Τελευταία έχει αρχίσει και με απασχολεί η συγκεκριμένη φράση της. Όχι γιατί σκέφτομαι να αυτοκτονήσω, απλά γιατί ψάχνω να βρω την ελπίδα έξω μου και συνεπώς μέσα μου. Εσύ τι σχέση έχεις με την ελπίδα;

Όσο κι αν είναι δύσκολο να το συμπεράνει κανείς αυτό διαβάζοντας τη συλλογή μου θα σου έλεγα ότι υπάρχει η ελπίδα μέσα μου κυρίως με τη μορφή του ενστίκτου της αυτοσυντήρησης και ίσως γιατί κατά βάθος εξακολουθώ να προσδοκώ ότι κάποτε τα πράγματα θα πάνε καλύτερα…
Κατά πόσο εν τέλει είναι βιωματική η ποίησή σου;
Κάθε ποίημά μου αποτελεί βίωμα της περιόδου κατά την οποία γράφτηκε. Υπό αυτή την έννοια, λοιπόν, η ποίησή μου είναι σε μεγάλο βαθμό βιωματική και κάποια ποιήματα θα εξακολουθήσουν να με «εκφράζουν» στο διηνεκές.
Η ΣΥΝΩΜΟΣΙΑ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ Μια μήτρα δανεική·
Αυτό ήσουν και τίποτα παραπάνω.
Ένα θύμα της συνωμοσίας των τριών.
Δύο χιλιάδες χρόνια μετά
κι ακόμα υπομένεις καρτερικά
και παίζεις το ρόλο σου…
Δεν κουράστηκες ακόμα
να είσαι ο κομπάρσος της υπόθεσης;
Δεν το καταλαβαίνεις
ότι σε χρησιμοποίησαν;
Παρένθετη μητέρα.
Μια μήτρα δανεική!

 
Με τη «Συνομωσία των Τριών», διακρίθηκες σε διαγωνισμό ποίησης. Πως θα περιέγραφες την εμπειρία σου;
Ήταν μια προσπάθεια να δοκιμάσω τις δυνάμεις μου ως επίδοξος ποιητής. Βεβαίως, κανείς δεν καταξιώνεται κερδίζοντας σ’ έναν διαγωνισμό. Ο χρόνος είναι τελικά ο καλύτερος κριτής. Αυτό που με ικανοποίησε, πάντως, είναι ότι ένα αρκετά τολμηρό (ως προς τη θεματολογία του) ποίημα διακρίθηκε σ’ ένα διαγωνισμό στην κριτική επιτροπή του οποίου συμμετείχαν εγνωσμένης αξίας δημιουργοί.
ΑΡΑΧΝΗΟι δισταγμοί, οι φόβοι και οι αποτυχίες
παραμερίζονται αναπάντεχα
σ’ ένα αέναο παιχνίδι χωρίς κανόνες.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα υπάρξει
ένας νικητής και πολλοί ηττημένοι.
Η προσμονή, η απελπισία και η αγωνία
μεγεθύνονται χωρίς προηγούμενο
αφού κανείς δε γνωρίζει τι θα του συμβεί.
Το μόνο που μπορεί να κάνει
είναι να περιμένει υπομονετικά τη σειρά του.
Οι ζήλιες, οι έχθρες και οι αλληλοκατηγορίες
αυξάνονται με απίστευτο ρυθμό,
καθώς οι πάντες μιλούν συνωμοτικά
και υποπτεύονται ο ένας τον άλλο
χωρίς να μετανιώνουν για τα λάθη τους.
Η ποίηση υφαίνει τον ιστό της.
Τα περιθώρια στενεύουν.

 
Ο ποιητής χρίζεται νικητής;
Δεν ξέρω αν υπάρχουν νικητές στην ποίηση. Αυτό που θέλω να σχολιάσω με αυτό το ποίημα είναι τα αλληλομαχαιρώματα που συναντά κανείς στον –υποτίθεται– ευγενή στίβο της ποίησης. Υπό αυτή την έννοια θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι νικητής είναι αυτός που παραμένει αξιοπρεπής και συνεχίζει να γράφει και να εκφράζεται όσο σπουδαίος ή ασήμαντος κι αν είναι ως λογοτέχνης.
 
Πως βλέπεις το σύγχρονο τοπίο της ποίησης;
Είναι θετικό ότι πολλοί άνθρωποι εκφράζονται μέσω της ποίησης. Καθένας ανάλογα με το προσωπικό του κριτήριο διαλέγει τους ποιητές και τις ποιήτριες που του ταιριάζουν. Δεν θα πρέπει η ποίηση να είναι προνόμιο των ολίγων πεφωτισμένων, ούτε ενός κλειστού ιερατείου. Από την άλλη είναι σαφές ότι οι αναγνώστες είναι ελάχιστοι και οι πόρτες των εκδοτικών οίκων ερμητικά κλειστές για τους νέους ποιητές. Το Διαδίκτυο έδωσε τη δυνατότητα να ακουστούν όλες οι φωνές και έβγαλε από τα συρτάρια πολλά όμορφα ποιήματα. Υπάρχουν πολλά αξιόλογα ηλεκτρονικά περιοδικά και ιστολόγια που στηρίζονται αποκλειστικά στο μεράκι και στον προσωπικό χρόνο που διαθέτουν οι δημιουργοί τους. Αυτή είναι η ελπίδα για το μέλλον. Να απελευθερωθούν οι ποιητές από τις πάσης φύσεως εξαρτήσεις που στέκουν εμπόδιο στο έργο τους και να έρθουν σε άμεση επαφή με τους αποδέκτες του έργου τους καταργώντας τη σχέση μεταξύ ποιητή/δημιουργού και αναγνώστη/παθητικού καταναλωτή.
Αναμένεται να εκδώσεις κάποιο επόμενο έργο σου;Στους δύσκολους καιρούς της οικονομικής κρίσης που διανύουμε το κόστος μιας έκδοσης είναι σχεδόν απαγορευτικό. Ωστόσο, αισιοδοξώ ότι εντός του 2012 θα κυκλοφορήσω, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, την καινούρια μου ποιητική συλλογή.

Αν είχε τίτλο η ζωή σου ως τώρα, ποιος θα ήταν;
Άλλη μια δύσκολη ερώτηση την οποία θα απαντήσω μόνο και μόνο για να μην αποφύγω την πρόκληση: «Φθινοπωρινή Σονάτα» (όπως ο τίτλος της ομώνυμης ταινίας του Ingmar Bergman).
 
Τέλος, θα ήθελα να σε ευχαριστήσω για τη συνομιλία, να σου ευχηθώ καλή επιτυχία σε ό,τι κάνεις και να σου ζητήσω να κάνεις μια ευχή!
Εύχομαι να παραμείνεις δημιουργική όπως και τώρα, να συνεχίσει για πολλά χρόνια αυτή η αξιόλογη προσπάθεια που λέγεται «Βακχικόν» και να έχουμε όλοι δύναμη για να αντεπεξέλθουμε σε αυτά που μας επιφυλάσσει το μέλλον. Ευχαριστώ πολύ.