του Δημήτρη Παλάζη
Στον συγκεντρωτικό τόμο των ποιητικών απάντων του Δ. Π. Παπαδίτσα (1922-1987), ποιητή της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς, περιλαμβάνονται οι συλλογές:
Το φρέαρ με τις φόρμιγγες (1943), Εντός παρενθέσεως (1945-1949), Η περιπέτεια (1951-1953), Το παράθυρο (1955), Νυχτερινά (1956), Ουσίες (1959-1962), Εν Πάτμω (1964), Δύο ερμηνείες (1966), Όπως ο Ενδυμίων·(1970), Διάρκεια (1972), Αχερουσία ή Ένας Μονόλογος του Μένιππου (1974), Εναντιοδρομία (1977), Δυοειδής λόγος (1980), Η Ασώματη (1983), Το Προεόρτιον (1986) και κατάλοιπα (1987).
Το φρέαρ με τις φόρμιγγες (1943), Εντός παρενθέσεως (1945-1949), Η περιπέτεια (1951-1953), Το παράθυρο (1955), Νυχτερινά (1956), Ουσίες (1959-1962), Εν Πάτμω (1964), Δύο ερμηνείες (1966), Όπως ο Ενδυμίων·(1970), Διάρκεια (1972), Αχερουσία ή Ένας Μονόλογος του Μένιππου (1974), Εναντιοδρομία (1977), Δυοειδής λόγος (1980), Η Ασώματη (1983), Το Προεόρτιον (1986) και κατάλοιπα (1987).
Η σχέση του Παπαδίτσα με το λόγο του διακατέχεται από μια δυναμική διαλεχτική. Στην αρχή του ποιήματος τον υποκινεί με στίχους δύναμης και ευστοχίας για να αναλάβουν κατόπιν οι δονήσεις του ίδιου του τού λόγου και να τον διαποτίσουν.
Γραφή εμβαπτισμένη στη μεταφυσική ως αναζήτηση της χαμένης ουσίας και τον υπερρεαλισμό γοητεύει με τη πλαστικότητά της, τους ήχους της, την ικανότητά της να κρατά σχετική ανεξαρτησία από τη στόχευση κατανόησης του ποιητικού περιεχομένου, με άλλα λόγια αναζητά την επίγνωση του ίδιου της του εαυτού μέσω λεπταίσθητων ανιχνεύσεων, πέρα από έξωθεν πρότυπα ή κανόνες σύνθεσης - ολοκλήρωσης. Οι σουρεαλιστικές εικόνες του Παπαδίτσα φέρνουν στο νου τους πίνακες του Εγγονόπουλου, διακρίνονται από μια μεταφυσική στατικότητα, σαν να στέκονται εκεί και να περιμένουν να περιγραφούν απ’ τον ποιητή.
Στα οράματά του ποιητή κυριαρχεί η αρχαία Ελλάδα. Η παρουσία της είναι καταλυτική, ο ποιητής, βαθύς γνώστης της, διαλέγεται μαζί της με φυσικό και απλό τρόπο, πάνω σ’ ένα ζωντανό πεδίο αναφοράς της διανοητικής του καθημερινότητας.
Χωρίς να φέρνει στο νου τη ρητορική του Σικελιανού ή τον πεσιμισμό του Σεφέρη, η ποίηση του Παπαδίτσα ατενίζοντας ποικιλοτρόπως την αρχαία Ελλάδα, έχει σαν κύριο γνώρισμα να την καθιστά παρούσα, πολύπλευρη, κυριαρχική στη ζωντάνια και την ακτινοβολία της μέσω της καταλυτικής στοχαστικής επίδρασης του ποιητικού σώματος.Ο Παπαδίτσας αναζητώντας την ουσία του απόλυτου που διαπερνά το σχετικό της ιστορίας και των διακυμάνσεών της, οδηγείται στη συμπύκνωση μέσω της επίμονης σμίλευσης.
Χαρακτηριστική είναι μια σημαντική καμπή στην ποίησή του που ακολούθησε ένα ταξίδι του στην Πάτμο. Το ταξίδι έγινε η αφορμή για άνοιγμα των αναζητήσεών του, μια υπαρξιακή ‘διαπλάτυνση’ του δρόμου που οδηγεί στον ανθρώπινο προορισμό, ώστε να παραλάβει ακόμη περισσότερες πτυχές πνευματικότητας αρμονικά συνδυασμένες με την έκλυση του συναισθήματος και τον καταιγισμό εντυπωμάτων, που ο ποιητής προσπαθεί να βάλει σε τάξη, να περιορίσει σε στίχους, οι οποίοι τελικά ξεχειλίζουν και μας δίνουν τις εκπληκτικές συλλογές των τελευταίων χρόνων της δημιουργίας του (Δυοειδής λόγος, Η Ασώματη).
Ένας ακόμα μοναδικός ποιητικός δρόμος, ο μοναχικός δρόμος του Παπαδίτσα, που μεταγλώττισε τον λεκτικό ανθρώπινο κόσμο με τις δικές του αυθεντικές ανακαλύψεις της ανθρώπινης σφαίρας, μιας ιδιάζουσας ανθρωπογονίας δικής του επινόησης.
Δ. Π. Παπαδίτσα, Ποίηση
Εκδόσεις Αστρολάβος/Ευθύνη
Εκδόσεις Αστρολάβος/Ευθύνη
