Top menu

Περιεχόμενα Τεύχους 8

Ρετρό : "Υάκινθοι, βιολέτες και ηλιοτρόπια" του Τάσου Λειβαδίτη

της Ανθής Ντάρδη

"Τώρα αποκοιμήθηκες σ’ ένα βαθύ χαμόγελο, γνωρίζοντας πως οι νεκροί δεν γερνούν πια, δεν διαψεύδονται κι ούτε πεθαίνουν. Όμως την πίκρα τη δική μας ποιος θα τη λογαριάσει έτσι που μείναμε έρημοι μπροστά στην πιο κλεισμένη πόρτα;". Ο θρήνος για την απώλεια ενός μεγάλου Ανθρώπου αλλά και ποιητή εκφράζεται με τον πιο αληθινό τρόπο μέσα από τους στίχους που έγραψε ο Γιάννης Ρίτσος για τον Τάσο Λειβαδίτη.

Αποτελεί πραγματικά δύσκολο έργο να επιλέξεις κάποια από τα ποιήματα του Λειβαδίτη μέσα από το μεγάλο και αριστουργηματικό στο σύνολο του έργο του. "Με μεράκι, ωραίες βραδιές και πρωινά ταχύπλοα…" ο Γιάννης Κοντός έκανε την επιλογή των ποιημάτων του δημιουργού που εκδόθηκαν με τον τίτλο "Υάκινθοι, βιολέτες και ηλιοτρόπια” από τον οίκο Κέδρος το 2008.

Στη συλλογή περιέχονται ποιήματα και από τις τρεις διαφορετικές δημιουργικές περιόδους του Λειβαδίτη. Ανταμώνουμε τον επαναστάτη στα έργα του μέχρι το 1966, τα συμβολικά ποιήματα του έως το 1983 και αποκρυπτογραφούμε την πιο εσωτερική και υπαρξιακή πλευρά του ποιητή μέχρι το έργο του "Τα χειρόγραφα του Φθινοπώρου". Σε όλες τις περιόδους του ο Λειβαδίτης συνδυάζει την ερωτική με την πολιτική ποίηση. Πραγματοποιεί αύτη την υπέροχη σύνδεση δίχως υπερβολές και φανφάρες. Τα πολιτικά νοήματα που επιδιώκουν την αφύπνιση των ανθρώπων εμπλέκονται με τα βαθιά ερωτικά λόγια του ποιητή με τρόπο φυσικό, απλό χωρίς τυμπανοκρουσίες.

Τα ποιήματα του Λειβαδίτη παρακινούν τον αναγνώστη να αναγεννηθεί, να οραματιστεί, να αγωνιστεί, να εφοδιαστεί με τα ιδεώδη του και να τα υπερασπιστεί, να γνωρίσει την ποιητική του έρωτα σε όλο το μεγαλείο της έννοιας του. Τα έργα του σε κάνουν να ονειρεύεσαι ότι η Επανάσταση και ο Έρωτας έχουν το ίδιο κόκκινο χρώμα. Ο δημιουργός είναι αληθινά ηρωικός και βαθιά ερωτικός. Η ποίηση του Λειβαδίτη είναι λιτή, χαρακτηρίζεται από καθαρότητα ψυχής του ίδιου, μεστότητα και αμεσότητα νοημάτων.

Ο Λειβαδίτης για αρκετά χρόνια υποχρεώθηκε σε φυλακισμένη σιωπή για τα πολιτικά του ιδεώδη. Στα έτη εκείνα ο δημιουργός "αποποιείται" τον ρόλο του ποιητή και προτάσσει τον άνθρωπο, τον αγωνιστή, τον σημαιοφόρο της δικαιοσύνης, της αλήθειας και της μαχητικότητας. Ήταν οραματιστής, γεγονός που φανερώνεται στα περισσότερα από τα ποιήματα του, ονειρευόταν έναν κόσμο διαφορετικό επειδή ακριβώς ο ίδιος ήταν διαφορετικός ανάμεσα στους συναγωνιστές του… Πίστευε σε ένα όμορφο αύριο για όλους του ανθρώπους χωρίς διακρίσεις όπου οι μέχρι πρότινος εχθροί θα μπορούν να ανταμώνουν σαν αδέλφια.

Πέρα όμως από την ιδεολογία του ποιητή που μετουσιώνεται σε εξαίσιους στίχους, ο ίδιος βιώνει με τον πιο τραγικό τρόπο την ήττα των οραμάτων του, το ξεγύμνωμα της γενιάς του και τα όνειρα του να βυθίζονται. Η πικρία του αυτή καταγράφεται σε αρκετά από τα έργα του ως απέλπιδα ίσως προσπάθεια το ξεσηκωμό του πλήθους. Ο Λειβαδίτης έχει μια απίστευτα χαρισματική δυναμική απέναντι στον έρωτα, οι εικόνες του είναι ζωντανές ακόμα και για τους πιο δύσπιστους της ποίησης. Η γυναίκα, η ιδανική γυναίκα σχηματίζεται ανάγλυφα στα έργα του και αποτελεί σταθερό σταθμό έμπνευσης , δημιουργίας και αλήθειας.

Ο Τάσος Λειβαδίτης είναι ένας ποιητής που καταφέρνει να μαγέψει και να συγκινήσει τους αναγνώστες τους, και να τους γεννάει την ανάγκη να επιστρέφουν ξανά και ξανά στα ποιήματα του… Η αυλαία πέφτει με στίχους του ίδιου του ποιητή "Όλα τελειώνουν κάποτε. Λοιπόν, αντίο! Τα πιο ωραία ποιήματα δε θα γραφτούν ποτέ...".

Κι όταν σου πουν να με πυροβολήσεις
χτύπα με αλλού
Μη σημαδέψεις την καρδιά μου.
κάπου βαθιά της ζει το παιδικό σου πρόσωπο.
Δεν θα ‘ θελά να το λαβώσεις.

(απόσπασμα από το ποίημα
“Μη σημαδέψεις την καρδιά μου”)