Εντυπωσιακό ως σύνθεση, το μυθιστόρημα του Κόλουμ ΜακΚαν «Υπερατλαντικός», μοιάζει γραμμένο από έναν λογοτέχνη στο απόγειο της ακμής του. Αν και σχετικά νέος, ο ΜακΚαν κατορθώνει να χειριστεί το- σχεδόν αχανές- πραγματολογικό υλικό του, να το συμπυκνώσει και παράλληλα να γράψει μια ενδιαφέρουσα ιστορία που σε κρατάει, που δεν θέλεις να την αφήσεις από τα χέρια σου.
Με άξονα τέσσερεις αφηγήσεις που ολοένα διασταυρώνονται και το ταξίδι από την Αμερική στην Ιρλανδία και το ανάποδο, ο συγγραφέας ξεκινά να μας αφηγείται την πρώτη πτήση πάνω από τον Ατλαντικό, το 1919. Στο δεύτερο μέρος, ακολουθεί η επίσκεψη του Φρέντερικ Ντάγκλας- του βασικού εκπρόσωπου των μαύρων σκλάβων- το 1845 στην Ιρλανδία για να μιλήσει στον εκεί πληθυσμό για την κατάργηση της δουλείας. Κι έπειτα η ιστορία του Τζωρτζ Μίτσελ το 1998, που άφησε πίσω του την νεαρή γυναίκα και το νεογέννητο μωρό του στην Αμερική, για να βοηθήσει να βρεθεί μια λύση στο Ιρλανδικό ζήτημα.
Οι ιστορίες αυτές δένονται με τέσσερεις γενιές γυναικών της ίδιας οικογένειας. Η Ιρλανδέζα καμαριέρα Λίλι Ντάνκαν γνωρίζει τον τότε φυγά σκλάβο ακόμα Ντάγκλας κι αποφασίζει να φύγει για την Αμερική. Η κόρη της, Έμιλι και η εγγονή της Λότι, καλύπτουν δημοσιογραφικά την πρώτη πτήση πάνω από τον Ατλαντικό κι έπειτα μεταναστεύουν κι αυτές στην Ιρλανδία. Η Λότι , ενενηντάχρονη πια, συναντά τον Γερουσιαστή Τζωρτζ Μίτσελ στο τένις. Κι η δική της κόρη, η Χάνα, θα προσπαθήσει να επιβιώσει σε μια εποχή κρίσης, πουλώντας την κληρονομιά που της άφησε η γιαγιά της.
Είναι δύσκολο να καταλάβεις με ευκρίνεια ποια ήταν η αρχική σπίθα για να γραφτεί ο «Υπερατλαντικός». Φαντάζομαι πως ήταν το ταξίδι ανάμεσα σε μια δοκιμαζόμενη Αμερική και μια δοκιμαζόμενη Ιρλανδία- που έχει κάνει κι ο ίδιος ο ΜακΚαν. Το αποτέλεσμα πάντως είναι ένα μυθιστόρημα αναζήτησης ταυτότητας, από αυτά που οι ήρωες προσπαθούν να ορίσουν τον εαυτό τους μέσα από την εποχή και τη συγκυρία, ένα συγκινητικό σε στιγμές ανάγνωσμα, κι άλλοτε σχεδόν κυνικό, κλινικό, μόνον ιστορικό.
Ο χρόνος στον «Υπερατλαντικό» συστέλλεται και διαστέλλεται συνεχώς, οι γυναίκες της οικογένειας είναι ανεξάρτητες και δυνατές, όμως πολύ διαφορετικές μεταξύ τους. Τα άλματα από εποχή σε εποχή, και θέμα σε θέμα, θα μπορούσαν να αποσυντονίσουν τον αναγνώστη. Όμως εδώ συμβαίνει το αντίθετο, οι τρεις κύριες ιστορίες κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον, κάνουν το βιβλίο σπουδαίο και σημαντικό. Κι αυτό, γιατί η γραφή του ΜακΚαν είναι τέτοια που νιώθεις πως κάθε πρόταση μετράει και κάτι θα είχε να πει για την ζωή σου.
