Top menu

Ταξίδια και μπλουζ στους αυτοκινητοδρόμους του Μισισιπή

Γράφει και φωτογραφίζει ο Γεώργιος Νικ. ΣχορετσανίτηςΤαξιδεύοντας κάποιος στους δρόμους της Πολιτείας του Μισισιπή ακούει και ανακαλύπτει τραγούδια που μιλούν για διάφορες πόλεις και περιοχές του συγκριμένου γεωγραφικού διαμερίσματος του αμερικάνικου νότου. Λίγο βόρεια από τη Greenwood, υπάρχει η μικρή πόλη Avalon, στην κομητεία Caroll. Εδώ βρίσκεται το σπίτι του Mississippi John Hurt. Το Avalon Blues του 1928, ίσως  είναι το πιο διάσημο τραγούδι του Mississippi John Hurt και ένα από τα καλύτερα του καλλιτέχνη, που περιέχει πιθανόν τους ωραιότερους στίχους που έγραψε ποτέ. Ένας ύμνος για την ανάγκη να δραπετεύσει από τη Νέα Υόρκη και να γυρίσει πίσω στη δική του πόλη, την Avalon. Νοσταλγία για τα πάτρια εδάφη ξαφνικά εκεί στη Νέα Υόρκη, στις εννέα και μισή το πρωί. Θυμάται τα φιλιά και τους αποχαιρετισμούς στο τραίνο όταν έφευγε και σκέφτεται σοβαρά να γυρίσει πίσω, αν και όπως λέει η Avalon είναι μια μικρή πόλη χωρίς πολλές ευκαιρίες: In New York this morning, just about half past nine/Thought of my mama in Avalon, couldn't hardly keep from crying/Avalon my home town, always on my mind/Pretty mamas in Avalon want me there all the time/When the train left Avalon throwing kisses and waving at me/Says come back daddy, stay right here with me/Avalon's a small town, have no great big range/Pretty mamas in Avalon sure will spend your change/New York's a good town, but it's not for mine/Going back to Avalon, stay there with pretty mama all the time.

sh1.jpg
 Mississippi John Hurt, Avalon Μισισιπή
    Ο John Smith Hurt, καλύτερα γνωστός ως Mississippi John Hurt (1892-1966), ήταν μεγάλος κιθαρίστας και καλλιτέχνης του μπλουζ, από την πόλη Avalon του Μισισιπή όπου και μεγάλωσε. Άρχισε να ασχολείται με την κιθάρα από την ηλικία των εννέα ετών και ήταν ουσιαστικά αυτοδίδακτος. Από νωρίς άρχισε να παίζει σε τοπικούς χορούς και πάρτυ, ενώ παράλληλα εργαζόταν στις βαμβακοφυτείες.
sh2.jpg
   
   Αρχικά ηχογράφησε για την Okeh Records το 1928, αλλά αυτές οι ηχογραφήσεις ήταν εμπορικές αποτυχίες. Μετά από αυτά τα γεγονότα, ο Hurt αποσύρθηκε από τα μουσικά δρώμενα και συνέχισε να εργάζεται ως αγρότης. Το 1963, τον εντόπισε ο Tom Hoskins, ενθουσιώδης φίλος των μπλουζ, και τον έπεισε να μετεγκατασταθεί στην Ουάσιγκτον, όπου και ηχογράφησε για τη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, το 1964, κάτι που βοήθησε περαιτέρω την αμερικανική λαϊκή μουσική αναβίωση, η οποία οδήγησε στην ανακάλυψη και πολλών άλλων μπλούζμεν της εποχής του. Έλαβε μέρος σε διάφορες συναυλίες και ακόμα ηχογράφησε αρκετούς δίσκους για την Vanguard Records.
Παρά το γεγονός ότι ο Mississippi John Hurt ήταν γέννημα και θρέμμα της Πολιτείας του Μισισιπή, εν τούτοις όμως στο Avalon Blues, το παίξιμό του ακούγεται συχνά περισσότερο σαν να είναι τυπικό της μουσικής της ανατολικής ακτής, από τη Βόρεια Καρολίνα ή τη Βιρτζίνια. Ένας άλλος μουσικός του Μισισιπή, που τραγούδαγε κι έπαιζε κιθάρα τυπική της Πολιτείας αυτής, είναι ο Charley Patton, ο πλέον αντιπροσωπευτικός μπλούζμαν του Μισισιπή. Στο μπλουζ Stone Pony Blues του 1934, μας τραγουδάει για τις πόλεις Vicksburg, Greenville, Lula, και Natchez: I got me a stone pony and I don't ride Shetland no more/You can find my stone pony hooked to my rider's door/Vicksburg's my pony, Greenville is my great mare/You can find my stone pony down in Lula town somewhere/And I got me a stone pony, don't ride Shetland no more/And I can't feel welcome, rider nowhere I go/Vicksburg's on a high hill and Natchez just below/And I can't feel welcome, rider nowhere I go.
sh3.jpg
    Stone Pony, ήταν μια έκφραση για οτιδήποτε καλό. Εδώ ο Charley Patton, χρησιμοποιεί τη φράση ως αλληγορία για τις νέες γυναίκες που έχει στις διάφορες περιοχές της Πολιτείας του Μισισιπή.
Ο Big Bill Broonzy ήταν ένας από τους πολλούς που έκανε το ταξίδι από το Μισισιπή στο Σικάγο, όπως άλλωστε και πολλοί άλλοι αφροαμερικανοί για τους γνωστούς λόγους, αλλά όμως ποτέ δεν ξέχασε το Νότο. Στο Lowland Blues, από το 1936, τραγουδά για το Jackson και Greenwood, και γενικά την Πολιτεία του Μισισιπή, αφού αποτελεί το  αληθινό σπίτι του: When I get down in the lowland, I won't be mistreated no more/I'm going to Jackson, Greenwood is where I belong/Anywhere in Mississippi is my native home/.
sh4.jpg
Η πόλη του Jackson πλημμυρισμένη στα 1921. 
    Ο Bukka White στο τραγούδι Aberdeen Mississippi Blues, τραγούδ ησε για τους δύσκολους καιρούς και τα προβλήματα στις σχέσεις του με τις γυναίκες, στο Άμπερντην του Μισισιπή: I was over in Aberdeen on my way to New Orleans/Them Aberdeen women told me they will buy my gasoline/There's two little women that I ain't never seen/These two little women they're from New Orleans/I'm sitting down in Aberdeen with New Orleans on my mind/Lord I believe them Aberdeen women going to make me lose my mind/Aberdeen is my home but the men don't want me around/They know I will take these women and take them out of town/Listen you Aberdeen women, you know I ain't got no dime/Listen you women, you know I ain't got no dime/ They had the poor boy all hobbled down.
Η Νέα Ορλεάνη είναι πάνω από 300 μίλια μακριά από την Άμπερντην. Αλλά αυτό δεν ήταν τίποτα το σπουδαίο για τους περισσότερους μουσικούς και καλλιτέχνες του μπλουζ, οι οποίοι ήταν πρόθυμοι κάθε στιγμή να πάρουν τα πράγματά τους και να πάνε εκεί, για οποιοδήποτε λόγο. Για τον Bukka White λοιπόν ήταν μια καλή ευκαιρία να ξεφύγει από τις γυναίκες του Άμπερντην και να πάει να βρει άλλες  καινούργιες, κάτω στη Νέα Ορλεάνη.
Ο θρυλικός Son House ηχογράφησε ένα τραγούδι για το Clarksdale, το Clarksdale Moan: Clarksdale's in the South, and lays heavy on my mind/I can have a good time there, if I ain't got but one lousy dime/Clarksdale, Mississippi always gonna be my home/That's the reason you hear me sit right here and moan.../Nobody knows Clarksdale like I do/ And the reason I know it, I follows it through and through.
Ο θρύλος του μπλουζ, Robert Johnson, δεν θα μπορούσε να λείπει από τη συλλογή τραγουδιών και τα ταξίδια του από πόλη σε πόλη του Μισισιπή. Μας λέει λοιπόν στο Traveling Riverside Blues: If your man gets personal, want to have your fun/Just come on back to Friar's Point mama and barrelhouse all night long/I've got womens in Vicksburg, clean on into Tennessee/But my Friar's point rider now, hops all over me/I ain't going to state no color, but her front teeth is crowned with gold/She got a mortgage on my body and a lien on my soul/Lord I'm going to Rosedale, going to take my rider by my side/We can still barrelhouse baby, because it's on the riverside.
sh5.jpg
    Βεβαίως ο αριθμός των καλλιτεχνών του μπλουζ που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν  στην Πολιτεία του Μισισιπή, είναι συγκλονιστικός. Μερικές φορές φαίνεται ότι κάθε μικρή πόλη, κάθε γειτονιά  στο Δέλτα και άλλα μέρη της Πολιτείας, ήταν το σπίτι κάποιου μεγάλου μουσικού. Γι' αυτό άλλωστε και οι ανιχνευτές ταλέντων από τις δισκογραφικές εταιρείες, είχαν μεγαλύτερη επίγνωση ότι η περιοχή του Μισισιπή κρύβει περισσότερα ταλέντα από ότι άλλες περιοχές.Βιβλιογραφία
Charters Samuel: Η ποίηση των μπλουζ. Μετάφραση: Ελένη Πουλλά. Εκδόσεις Απόπειρα. 1982. Αθήνα.
Σαββόπουλος Πάνος: Ρεμπέτικα και μπλουζ: Δρόμοι παράλληλοι. Περιοδικό Οδός Πανός. Τεύχος 163. Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2014.  Σελίδες 3-12.
Oliver Paul: Blues Fell This Morning: Meaning in the Blues. Cambridge University Press; 2nd edition. 1990.
Riesman Bob: I Feel So Good: The Life and Times of Big Bill Broonzy. University Of Chicago Press. 2011.
Russel Tony: The Blues: From Robert Johnson to Robert Cray. Schirmer Trade Books. 1998.

Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης έχει γράψει τα οδοιπορικά Τυνησία, η πόλη της ερήμου (εκδόσεις 24 γράμματα 2013), Στη σιωπηρή ζωροαστρική πόλη της Γιαζντ (εκδόσεις 24 γράμματα 2013), Οδοιπορικό στη Σοβιετική και Νέα Βαλτική (Βήτα Ιατρικές Εκδόσεις 2013) και Ημερολόγιο 2015, Ποιητές του Αζερμπαϊτζάνη (Βήτα Ιατρικές Εκδόσεις 2014).