Top menu

Περιεχόμενα Τεύχους 28

Αφροδίτη Κυριάκη: "Λυτρώνομαι όταν νικώ τις αυταπάτες μου"

Σειρά: Τα blogs στο Vakxikon.gr
Αριθμός στη σειρά: 22
solertikyriakh.jpg
Συνέντευξη
στην Άτη Σολέρτη
Η Αφροδίτη Κυριάκη χωρίς να φοβάται την αντανάκλασή της στον καθρέφτη της ενδοχώρας όπου κατοικεί, μας μιλά για όσα δεν αφήνει να την προσπεράσουν εντός της, για εκείνες τις αλήθειες καμωμένες με σιωπή που λυτρώνουν στο διάβα του χρόνου.

Διατηρείτε το http://remendios.blogspot.gr/. Γιατί επιλέξατε αυτό το όνομα για το μπλογκ σας;

Ο Μάρκες «γέννησε» την Ωραία Ρεμέδιος μέσα από τα 100 Χρόνια Μοναξιάς. Η Ρεμέδιος δεν ήταν απλά ένα πλάσμα αυτού του κόσμου, «από τη φύση της αντιστεκόταν σε όλες τις συμβατικότητες». Και ενώ όλοι οι θνητοί έχουν ένα θνητό θάνατο, εκείνη δεν πεθαίνει αλλά υψώνεται στον ουρανό «για πάντα ψηλά στην ατμόσφαιρα, εκεί που δεν μπορούσαν να τη φτάσουν ούτε τα πιο υψιπετή πουλιά της μνήμης». Το remendios (με μια παράφραση) βαφτίζεται έτσι από το όνομά της. Και εγώ μέσα από αυτό προσπαθώ να ποιήσω της ψυχής μου τις λέξεις. Μέσα από αυτές τις γραμμένες διαδρομές χαράσσω την δική μου φυγή, τη δική μου ελευθερία. Λυτρώνομαι εντός μου και αιωρούμαι ανάμεσα στο σκοτάδι και το φως μου ξαμολώντας τις λέξεις μου να δραπετεύσουν από τα έγκατα της μικρής ύπαρξής μου.


Στο ιστολόγιό σας, αναφέρετε: «Προτιμώ μια στάλα αίμα από ένα ποτήρι μελάνι». Σε τι διαφέρουν οι λεκέδες που αφήνουν;

«Προτιμώ μια στάλα αίμα από ένα ποτήρι μελάνι» είναι ένας στίχος του Σεφέρη (Σημειώσεις για μια εβδομάδα / Κυριακή). Δεν θα μιλήσω μόνο για λεκέδες αλλά θα μιλήσω για το αυθεντικό και το επίπλαστο. Προτιμώ μια στιγμή αυθεντική από πολλές στιγμές πλαστές. Έτσι μεταφράζεται μέσα μου αυτός ο στίχος και είναι πολλά τα πράγματα, οι άνθρωποι και οι καταστάσεις στην ζωή μας που δεν στάζουν αίμα μα μελάνι. Μελάνι που παρουσιάζει εξωτερικά μια ψευδή και παραπλανητική εικόνα ενώ στην πραγματικότητα στερείται αξίας. Μελάνι που μας λεκιάζει.

Ενδοχωρώ είναι ο τίτλος της πρώτης ποιητικής σας συλλογής. Θα ήθελα να μου δώσετε αφενός τη σημασία του «ενδοχωρώ» και αφετέρου θα ήθελα να μου πείτε γιατί επιλέξατε αυτόν τον τίτλο;

Αρχικά ο τίτλος του βιβλίου ήταν Εντός. Προέκυψαν κάποια προβλήματα με τον πιο πάνω τίτλο και αποφασίσαμε με το Βακχικόν να τον αλλάξουμε. Ήθελα ο νέος τίτλος να προσεγγίζει την έννοια του «εντός» και μία από τις λέξεις που στριφογύριζε στο μυαλό μου ήταν η λέξη ενδοχώρα. Από αυτήν την λέξη έπλασα την λέξη «ενδοχωρώ» που έγινε ο τίτλος του βιβλίου μου. Ενδοχωρώ: ότι χωράει μέσα μου, ότι μπορεί να ξεπεράσει την επιφάνεια και να κατοικήσει εντός, όλα αυτά που δεν βρήκαν άλλους δρόμους διαφυγής παρά μόνο στα «δάχτυλα».


Έχω την αίσθηση πως μέσω της γραφής σας μια αίσθηση ανθρώπινη απελπισμένης νοσταλγίας, κάνει το χρόνο να τρέξει σε μονοπάτια που του φωτίζουν μ’ ενοχές το δρόμο του ενώ ταυτόχρονα μοιάζει ν’ απολογείται στους καθρέφτες της ψυχής του, στις σιωπές που τον δικάζουν για κάθε αποτυχημένο βήμα του. Άραγε είναι ο κάθε άνθρωπος ο χρόνος που τον ορίζει;

Οι καθρέφτες ακόμα και εκείνοι της ψυχής, δημιουργούν παραμορφώσεις, ανακλάσεις, αντανακλάσεις, διαθλάσεις. Δεν στεκόμαστε μπροστά στον καθρέφτη, δίνουμε γροθιά σον καθρέφτη, τον θρυμματίζουμε και μπήγουμε βαθιά τα θρύψαλά του στις σάρκες της ψυχής μας, δείχνοντας όλα τα ψεγάδια μας στο «φως». Δεν είναι απολογία, είναι μια εσωτερική ανάγκη να σταθώ απέναντι, όχι μόνο στα λάθη μου, αλλά σε κάθε τι που με κατοίκησε, είναι ένα εσωτερικό «ταξίδι» χωρίς προσποιήσεις, χωρίς φτιασιδώματα, χωρίς υποκρισία. Είναι αυτό το κομμάτι του εαυτού μας που συνήθως αποφεύγουμε, του κρυβόμαστε και νομίζουμε ότι έτσι τον ξεγελάμε. Δεν είναι καθ’ αυτού ο χρόνος που ορίζει τον άνθρωπο, αλλά ο βίος του μέσα στον χρόνο. Τα βιώματα γεννούν γνώση και επίγνωση,  μας αλλάζουν  μας διαφοροποιούν και είναι αυτά που μας ορίζουν. Ο χρόνος ήταν πάντα και είναι μια σχετική έννοια, που από μόνος του χωρίς τις ζώσες στιγμές του καθενός μας δεν μπορεί να ορίσει τον άνθρωπο παρά μόνο ίσως την ηλικία του.

Κατά πόσο είναι βιωματική η γραφή σας;

Απόλυτα βιωματική, όμως δεν αφορά πάντα σε προσωπικές μου στιγμές. Υπάρχουν πολλά γύρω μου που παρατηρώντας τα ή ζώντας τα ακόμα και με έμμεσο τρόπο, καταφέρνουν να γεννήσουν δυνατά και απροσπέραστα συναισθήματα και, ότι καταφέρνει να γεννήσει μέσα μου γίνεται αυτόματα βίωμα.


Τι μπορεί να σας δώσει κίνητρο για να γράψετε;

Η στιγμή που δεν γίνεται να προσπεράσω. Η στιγμή που δεν προφέρεται. Η στιγμή που κοντοστέκομαι και νιώθω. Η στιγμή που χαράσσεται στην ψυχή μου. Και σε αυτές τις στιγμές δεν υπάρχουν ψέματα, δεν κατοικούν μύθοι, εκεί είσαι πρόσωπο με πρόσωπο με Δαίμονες και Αγγέλους, εκεί είσαι εσύ με εσένα, δεν υπάρχει ομορφιά και ασχήμια,  εκεί κατοικεί μόνο η αλήθεια των μικρών και των μεγάλων πραγμάτων, των συναισθημάτων .


Υπάρχουν λογοτέχνες- καλλιτέχνες που θαυμάζετε; Σας έχει επηρεάσει ενδεχομένως κάποιο καλλιτεχνικό ρεύμα;

Ο Γιώργος Σεφέρης. Σαν έρωτας με την πρώτη ματιά, από τα εφηβικά μου χρόνια μέχρι σήμερα. Ένας λόγος καθαρός, απροκάλυπτος και απερίστροφος. Κάθε του στίχος σου γεννά την σκέψη ότι δεν θα μπορούσε να γραφτεί ή να ειπωθεί διαφορετικά. Κάπου διάβασα και συμφωνώ απόλυτα ότι «το πιο αξιαγάπητο στην ποίησή του, η απλότητα που φτάνει στη θερμότητα μιας εξομολόγησης» και η απλότητα είναι κατάκτηση. Και όπως χαρακτηριστικά έλεγε ο Γ. Σεφέρης: Δε θέλω τίποτε άλλο παρά να μιλήσω απλά, να μου δοθεί ετούτη η χάρη. Γιατί και το τραγούδι το φορτώσαμε με τόσες μουσικές που σιγά σιγά βουλιάζει και την τέχνη μας τη στολίσαμε τόσο πολύ που φαγώθηκε από τα μαλάματα το πρόσωπο της κι είναι καιρός να πούμε τα λιγοστά μας λόγια γιατί η ψυχή μας αύριο κάνει πανιά... (Ημερολόγιο καταστρώματος Β΄)


Ποια η σχέση σας με τη μνήμη και τη λήθη;

Το παρελθόν είναι ο δρόμος που μας οδηγεί στο κάθε τώρα. Μεταφορικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι το παρελθόν μέσω της μνήμης αποτελεί τα αποθέματα του κάθε ανθρώπου, ο καθένας από εμάς κουβαλάει τις μνήμες του. Η μνήμη είναι η αυτοβιογραφία του εαυτού μας και αν θέλουμε να έχουμε έναν εαυτό ολοκληρωμένο οφείλουμε να μην αποφεύγουμε καμία μνήμη. Φυσικά δεν εννοώ να ζούμε προσκολλημένοι στο παρελθόν, να ζούμε στο τώρα με σεβασμό στο κάθε χτες μας που μας διαμόρφωσε. Προσωπικά δεν θέλω να λησμονήσω τίποτα, καλό ή κακό, λάθος ή σωστό που με οδήγησε στο τώρα μου, θέλω να θυμάμαι.


Στο ποίημά σας με τίτλο Ένδον λέτε: Εκεί που οι λέξεις δεν ηχούν, / δεν φτιάχνουν λόγια, / μα σωπαίνουν... / Οι πιο φλύαρες σιωπές, ένδον. Τι σας λέει η σιωπή;

Η σιωπή λέει τα πάντα. Κρύβει μέσα της τα ανομολόγητα. Ένας ατέρμονος διάλογος με τον εαυτό μας που δεν μπορεί να δραπετεύσει ακόμη και η παραμικρή λεπτομέρεια. Ότι κουβαλάμε μέσα μας είναι φτιαγμένο από σιωπή, ακόμα και οι λέξεις που ηχούν ή αποτυπώνονται σιωπή ήταν κάποτε.


Ποια η μεγαλύτερη αλήθεια που σας λέει η ζωή και ποια αυτή που σας λυτρώνει;

Η ίδια η αλήθεια. Λυτρώνομαι όταν νικώ τις αυταπάτες μου. Η αλήθεια είναι φορές σκληρή και πικρή αλλά είναι το μόνο πράγμα στον κόσμο που μπορείς να σταθείς απέναντι του και να το αντιμετωπίσεις. Το ψέμα και η υποκρισία κρύβουν πολλά πρόσωπα και έχουν την ικανότητα να σε λεηλατούν.

Παρελθόν-Παρόν-Μέλλον. Ποια από τις τρεις διαστάσεις του χρόνου σας εμπνέει περισσότερο;

Το τώρα που στέκομαι κάθε στιγμή. Δεν λησμονώ το παρελθόν μου αλλά δεν ζω σε αυτό. Η σκέψη για το μέλλον γεννά ελπίδες, όνειρα και στόχους μα η ζωή μας βρίσκεται στο παρόν μας. Θέλω να ζω την κάθε στιγμή που μου χαρίζει το τώρα.

Πώς κρίνετε τη σύγχρονη κοινωνική και λογοτεχνική πραγματικότητα;

Μία κοινωνία λεηλατημένη και αγνοημένη, με ελάχιστα αποθέματα κουράγιου και αντίστασης. Ακόμα και οι δυνατοί μοιάζουν ευπόρθητοι μπροστά στην δυστυχία και στις άσχημες μέρες που βιώνει ο τόπος μας. Όσο για την λογοτεχνική πραγματικότητα θεωρώ πως κρίνεται πάντα από τους αναγνώστες.

Ποια είναι τα επόμενά σας σχέδια; Αναμένεται να εκδώσετε κάποιο βιβλίο;

Αυτές τις ημέρες θα κυκλοφορήσει η δεύτερη ποιητική μου συλλογή με τίτλο Χρόνος Παρακείμενος από τις εκδόσεις Vakxikon.gr.


Τέλος, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω από καρδιάς που με τιμήσατε με αυτή τη διαδικτυακή συνομιλία, να ευχηθώ καλή επιτυχία στο έργο σας και να σας ζητήσω να κάνετε μια ευχή!

Ας αντλήσει ο καθένας μας από μέσα του, όσα περισσότερα αποθέματα συμπόνιας μπορεί για τον Συνάνθρωπο. Εγώ σας ευχαριστώ για τιμή που μου κάνατε και την ευκαιρία που μου δώσατε να εκφραστώ μέσα από την συνομιλία μας.