Top menu

Λέσχη ανάγνωσης Mαΐου: 7 βιβλία [Προτάσεις για τον Ιούνιο]

lam14news.jpg

Η συντακτική ομάδα του περιοδικού Vakxikon.gr προτείνει στη Λέσχη ανάγνωσης Mαϊου, τα παρακάτω βιβλία:

1- dabikikousiadis.jpg


Γυναίκες που φοβόντουσαν τον ίσκιο τους και αγάπησαν τη σκιά τους, ψυχολογία, Ευάγγελος Αθ. Κουσιάδης, Εκδόσεις Χίλων 2014



Η Μάγδα, η Μαρία, η Άννα, η Χριστίνα, η Λένα… Και τόσες άλλες, απλές, καθημερινές γυναίκες. Τι κοινό μπορεί να έχουν μεταξύ τους; Σύμφωνα με τον Ευάγγελο Κουσιάδη όλες φοβόντουσαν τον ίσκιο τους και αγάπησαν τη σκιά τους, στο ομότιτλο βιβλίο του από τις εκδόσεις Χίλων.

Ένα βιβλίο που μόλις είδα τον τίτλο αναρωτήθηκα τι να εννοεί ο συγγραφέας με τον «ίσκιο» και τη «σκιά». Μας περιγράφει λοιπόν τις προσωπικές ιστορίες οκτώ γυναικών μέσα από τις συνεδρίες με τον θεραπευτή τους, που στην συγκεκριμένη περίπτωση είναι ο ίδιος ο συγγραφέας.

Γυναίκες που πάσχουν από φοβίες, αγχώδεις διαταραχές κατάθλιψη, γυναίκες που υποφέρουν, που ζουν χρόνια ολόκληρα πολεμώντας το ίδιο τους το μυαλό, γυναίκες που προσπαθούν μέσω της ψυχοθεραπείας να πάψουν πια να φοβούνται τον ίσκιο τους, έναν ίσκιο που έχει θεριέψει τόσο πολύ που κατατρώει την ίδια τους την ύπαρξη, την ευτυχία, την ψυχική ηρεμία.

Ένα υπέροχο βιβλίο για τις γυναίκες που υποφέρουν, που παλεύουν να βγουν στο φως και άλλες τα καταφέρνουν, άλλες πάλι όχι. Οκτώ απλές, καθημερινές αλλά ταυτόχρονα συγκλονιστικές ιστορίες γυναικών που θα μας ταξιδέψουν σε ένα από τα πιο μαγικά ταξίδια της ανθρώπινης ύπαρξης. Αυτό της ψυχοθεραπείας.

Θα μας βάλουν στην απέναντι καρέκλα από τον θεραπευτή, στην οποία πολλές από εμάς έχουμε ήδη καθίσει αρκετές φορές και θα μας δείξουν πως πίσω από τις αδυναμίες, τις ανασφάλειες, την ματαίωση, τη δειλία, ακόμη και τη σκληρότητα βρίσκεται ο ίσκιος που φοβόμαστε, αλλά ευτυχώς πάντα υπάρχει και η σκιά που στο τέλος θα αγαπήσουμε.

Αλεξία Νταμπίκη


2 - linardakipappas.jpg
  
Οι αρνήσεις μιας ημέρας, ποίηση, Ηλίας Θ. Παππάς, Εκδόσεις Στοχαστής 2013

 

Οι αρνήσεις μιας ημέρας του Ηλία Θ. Παππά ξετυλίγονται μέσα από 24 ποιήματα, όσα και οι ώρες της ημέρας. Μέσα από αυτά, ο ποιητής απαρνείται την πραγματικότητα, όχι μόνο τρεις φορές όπως ο βιβλικός Πέτρος τον Ιησού, αλλά 24. Είναι άλλωστε μια πραγματικότητα που διαψεύδει τα όνειρά του και τον γεμίζει αγωνία.


Σε 24 ενσταντανέ παρακολουθούμε το ποιητικό υποκείμενο να παρατηρεί, να αφουγκράζεται και να μεταφέρει την ερμηνεία του του κόσμου, παίζοντας τον ρόλο του θεατή της ίδιας του της ζωής. Παρά την παραδοξότητά της, αυτή η θεώρηση κάνει τη ματιά του πιο ξεκάθαρη και διεισδυτική, γι’ αυτό και οξύτερη στην αποτύπωσή της.


Οι ώρες λοιπόν περνούν και, καθώς τα μεσάνυχτα πλησιάζουν, οι σκιές των προσωπικών δαιμόνων βαραίνουν και στοιχειώνουν την ποιητική περσόνα, εντείνοντας την επίγνωση του εαυτού της και ωθώντας το εγώ να εισέλθει δυναμικά στο προσκήνιο, έτσι που να προσδώσει καίριο νόημα στο μέχρι τότε ανοικτό σύμπαν της συλλογής.


Αιφνιδιαστική είναι η ολοκληρωτική απουσία του Άλλου ως συνθήκη. Ο ποιητής σκιαγραφεί έναν άνθρωπο εντελώς μόνο, χωρίς γέφυρες, έναν άνθρωπο-νησί. Είναι, ωστόσο, ένας άνθρωπος που ενδιαφέρεται για το κοινωνικό περιεχόμενο του κόσμου του και για τις μελλοντικές του συνθήκες. Τον βλέπουμε να εκδηλώνει το ενδιαφέρον του αυτό περιφερόμενος μέσα σε έναν αστικό χώρο που παρακολουθούμε να καταρρέει καθώς οι ώρες περνούν, παράλληλα με τον εσωτερικό χώρο αυτού του ανθρώπου.


Γνωρίζοντας ότι ο Ηλίας Θ. Παππάς είναι ένας νέος που αναγκάστηκε να φύγει από τη χώρα του, κυνηγημένος από το φάντασμα της ανεργίας, μπορούμε να κατανοήσουμε πολλά από τα συναισθήματα που αποτύπωσε στη συλλογή του. Άσχετα από μια τέτοια αιτιολόγηση πάντως, Οι αρνήσεις μιας ημέρας παραμένουν μια συλλογή με δυναμική που αποκαλύπτει έναν ποιητή με μέλλον.

Χριστίνα Λιναρδάκη



3 - papadopoulostheodorou.jpg

Από τη σκόνη, διηγήματα, Τέτη Θεοδώρου, Εκδόσεις Ars Nocturna 2013



Πολλές φορές τυχαίνει να ακούσουμε από ανθρώπους τρίτης ηλικίας ιστορίες, που βρίθουν από δεισιδαιμονίες και προλήψεις. Πως θα μας φαινόταν αν διαβάζαμε αυτές τις ιστορίες σε ένα βιβλίο;

     

Το βιβλίο αυτό υπάρχει και είναι η συλλογή διηγημάτων της Τέτης Θεοδώρου Από τη σκόνη» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ars Nocturna. Πρόκειται για δέκα σύντομα διηγήματα, όπου η δεισιδαιμονία και η πρόληψη έχουν τον πρώτο λόγο. Ιστορίες με μάγια, κατάρες, νεκρούς, που εκδικούνται, θαύματα και όλα αυτά μέσα από μια γλαφυρή πένα, που παρασέρνει τον αναγνώστη σε σκοτεινά μονοπάτια. Ο αναγνώστης αγωνιά μαζί με τους ήρωες του κάθε διηγήματος και φτάνοντας στο τέλος έχει διαβάσει, το δίχως άλλο, ένα συναρπαστικό βιβλίο.

     

Τι πιστεύει η συγγραφέας του βιβλίου για τις προλήψεις; Η Τέτη Θεοδώρου μέσα από τα διηγήματά της αφήνει ένα μυστήριο να πλανιέται γύρω από το πόσο θα μπορούσαν να είναι αληθινά τα γεγονότα, που περιγράφονται. Η Τέτη Θεοδώρου αφηγείται μόνο πως έγιναν τα πράγματα. Αφήνει τον αναγνώστη να μαντέψει αν λόγου χάρη κάποιος αρρωσταίνει και πεθαίνει φτύνοντας μαύρο αίμα από φυματίωση ή από κατάρα.

     

Στο βιβλίο της Τέτης Θεοδώρου Από τη σκόνη περιλαμβάνονται και δύο διηγήματα, που κατά τη γνώμης μας, διαφέρουν από τα υπόλοιπα ως προς τα θέματα με τα οποία καταπιάνονται. Το πρώτο είναι «ο ανθρακωρύχος», που είναι διήγημα με κοινωνικές προεκτάσεις και το δεύτερο είναι το «ζητιάνοι», το οποίο περιγράφει τους ζητιάνους στο κέντρο της Αθήνας το 1983.

     

Κλείνοντας, θα θέλαμε να συγχαρούμε την Τέτη Θεοδώρου για τη συλλογή διηγημάτων της Από τη σκόνη και να της ευχηθούμε καλή συνέχεια με νέες πνευματικές δημιουργίες.

Θεοχάρης Παπαδόπουλος



4 - iakovoubatsikanis.jpg

Κύρους κατάβαση, ποίηση, Νίκος Μ. Μπατσικανής, Εκδόσεις Γαβριηλίδης 2013



Παρελθόν και παρόν, νοσταλγία, η μυθοποίηση της παιδικής ηλικίας σε μια θλιβερή αντίθεση με το παρηκμασμένο σήμερα, ο χώρος, ο τόπος, η πατρίδα. «Λόγια και θύμησες –ψίχουλα στο τραπέζι της μνήμης».

Ο κόσμος του Νίκου Μπατσικανή στο τελευταίο του βιβλίο είναι ένας κόσμος που υποφέρει, που έχει παραδοθεί στην απόλυτη διαφθορά και που είναι καταδικασμένος να ζει σε μια συνεχή αντιδιαστολή με το αγνό και αθώο παρελθόν της παιδικής ηλικίας («Τ’ ασίγαστο κύμα της μνήμης γεμάτο κοχλάδια του παρελθόντος κι η σύγκριση αναπόφευκτή»).

Στο σήμερα «τα περάσματα στενεύουν», βαδίζουμε «τυφλοί στο άγνωστο», είμαστε ναυαγοί και είμαστε «μόνοι στη μόνη ακτή του κόσμου». Η αποξένωση, η βιαιότητα, η θεοποίηση του χρήματος, μια ανάλγητη κοινωνία που πορεύεται δίχως ιδανικά, ένας κόσμος με «θεμέλια σαθρά».

Μοναδική εξαίρεση ο ποιητής, αυτός που πασχίζει να σηκώσει «τα βάσανα του κόσμου στις πλάτες του», αυτός που κατέχει τον ύψιστο τίτλο τιμής –αλλά «μα πώς να είσαι ποιητής στις μέρες μας;». Το ερώτημα παραμένει αναπάντητο.

Η χαμένη μας ευτυχία βρίσκεται στο παρελθόν, στο μακρινό παρελθόν, σε αυτό της παιδικής ηλικίας. Ο παιδικός κόσμος του Νίκου Μπατσικανή είναι μυθοποιημένος, είναι τόσο ονειρικά πλασμένος μέσα στη μνήμη και στην απόσταση που δίνει ο χρόνος που σε κάνει να πονάς.

Η φτώχεια, η ορφάνια, η σκληρή καθημερινότητα στα στενά όρια μιας μικρής κωμόπολης, όλα έχουν αποκτήσει σήμερα μια αθεράπευτη γοητεία («Μικρό το σπίτι κι ο σοφράς μα η ευτυχία ολούθε»). Το πένθος, η μέρα της Λαμπρής, το σχολείο, ο «Θεοπαίχτης» ιερέας, η Αποκριά, ο πρώτος κινηματογράφος, ο ξέχειλος ενθουσιασμός και η αθωότητα της παιδικής ηλικίας.

Και πάνω απ’ όλα ο τόπος, η Πελασγία, η «μήτρα όλων των Ελλήνων», πατρίδα του ποιητή και «πρώτη του ερωμένη». Ένας τόπος που δεν κουβαλά μονάχα το φορτίο των αναμνήσεων, αλλά και της ιστορίας, καθώς ο Αχιλλέας, οι Μυρμιδόνες, η Θέτιδα έχουν αφήσει τα χνάρια τους εκεί κι ο ποιητής μας μέσα από το όνειρο τα ξαναβρίσκει, σε μια εποχή «που αφήσαμε την Ιστορία μας ξέφραγο αμπέλι».

Ο Νίκος Μπατσικανής τοποθετείται στο σήμερα μέσω του χθες. Νοσταλγικός και φέρνοντας στον αναγνώστη τη γεύση της χαμένης αθωότητας, προχωρά σε μια εξομολογητική εξιστόρηση έχοντας ως πρώτη ύλη τις αναμνήσεις μιας οριστικά περασμένης εποχής.

Xρυσάνθη Ιακώβου



5 - dabikikyramargios.jpg

Το παραμύθι της λήθης, παιδικό, Παντελής Κυραμαργιός, Εκδόσεις Έναστρον 2014



«Η λήθη λοιπόν είναι το όπλο του Άλμπασορ, με το οποίο επιτυγχάνει την τάξη και την υπακοή. Μία μαριονέτα, που ξεπροβάλει απ΄τις ρωγμές του καθρέφτη κάθε βράδυ, όταν οι άνθρωποι του σπιτιού κοιμούνται, μ’ ένα μαγικό χορό, τους κάνει να ξεχνούν όλα όσα τους ενοχλούν , όλα όσα τους πληγώνουν και όλα όσα ονειρεύονται. Έτσι ο καθένας γίνεται άλλο ένα πιόνι στη σκακιέρα των μάγων».

Το βιβλίο του Παντελή Κυραμαργιού Το παραμύθι της λήθης από τις εκδόσεις Έναστρον, σίγουρα δεν αποτελεί ένα κλασικό παιδικό παραμύθι αν και έχει όλα τα στοιχεία ενός παιδικού παραμυθιού. Κακοί βασιλιάδες, νεράιδες, μαγικοί καθρέφτες, σκιάχτρα. Κι όμως θα μπορούσαμε να πούμε ότι αποτελεί ένα παραμύθι για ενήλικες ή καλύτερα ένα κοινωνικό παραμύθι. Μια φορά κι έναν καιρό λοιπόν οι άνθρωποι της ιστορίας μας ζούσαν σε μία χώρα όπου όλοι ήταν ευτυχισμένοι, καθώς το κύριο χαρακτηριστικό ήταν η λήθη.

Η λήθη του παραμυθιού μας λοιπόν μπορεί να αντικατοπτρίζει πολλά πράγματα στην σημερινή κοινωνία. Την απάθεια, την έλλειψη κριτικής ικανότητας, τη χειραγώγηση από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, την ανυπαρξία της σκέψης και κατ’ επέκταση της πράξης. Ας αναλογιστούν λοιπόν όλα τα μεγάλα παιδιά που θα διαβάσουν το συγκεκριμένο παραμύθι τι από όλα αυτά αποτελεί την δική τους λήθη, η οποία δημιουργεί μία αίσθηση ψευδούς ευτυχίας, όπως ακριβώς και στους κατοίκους της μακρινής χώρας του παραμυθιού μας. Τέλος, ένα από τα πιο δυνατά χαρακτηριστικά του βιβλίου αποτελεί η πραγματικά εκπληκτική εικονογράφηση.

Aλεξία Νταμπίκη



6 - xirogiannikakaroglou.jpg

Μνήμη σχεδόν πλήρης, ποίηση, Λεωνίδας Κακάρογλου, Εκδόσεις Εστίας 2014



Eρχόμενη για πρώτη φορά σε επαφή με την ποίηση του Λεωνίδα Κακάρογλου νιώθω να συνδέομαι εκ νέου με τον άλλο εσωτερικό μου κόσμο, αυτόν τον άφθαρτο, που μπορεί ακόμα να αναπολεί, να ονειρεύεται και να λαχταρά. Ποίηση που μοιάζει με παλιό νοσταλγικό τραγούδι. Ανατρέχει στο παρελθόν λόγω μιας λεπτομέρειας, μιας ικανής αφορμής. Στοχάζεται διακριτικά πάνω στον χαμένο ή κερδισμένο έρωτα και την μοναξιά που συνήθως τον συνοδεύει. Συνδιαλέγεται με τη σιωπή μέσα στη νύχτα. Πικρός που η ζωή του δίδεται αντιπαροχή και το φιλί ξέφυγε. Βαθιά ανθρώπινος, με κάνει να αιστανθώ. Σκορπάει άνθη τρυφερότητας, συγκρατημένης ευαισθησίας και αισθαντικότητας. Λιτός, καθαρός, ουσιαστικός, θαρραλέα αναμετράται με τον χρόνο (του), κάνει σύντομους απολογισμούς ζωής, παίζει αλλεπάλληλα παιχνίδια με τη μνήμη.

Συνειρμοί που πηγάζουν μοιραία από ποικίλα απλά και καθημερινά ερεθίσματα. Αντικείμενα εκκινούν τις σκέψεις ή τα συναισθήματα και αυτά με τη σειρά τους αναζητούν τις λέξεις εκείνες που θα συνδυαστούν με τέτοιο τρόπο και θα ταξιδέψουν τον αναγνώστη σε στιγμές του παρελθόντος, φέτες ζωής που μυρίζουν τσίκνα και ομορφιά. Εσωτερικές φωνές, σιγοσφυρίγματα, χαμηλοί τόνοι, που δεν μένουν μόνο στα όνειρα, αλλά συντροφεύουν τη ζωή μας, γιατί είναι αληθινά. Διαδρομές ψυχής εν τέλει. Χωράει άραγε η ζωή μας σε ένα κομμάτι εφημερίδας ανάμεσα αφανισμών και καταποντισμών ή αυτό είναι μια κατάφωρη υπερβολή;

Aφανίζεται η ζωή μας ποτέ; Ή μήπως διασώζεται μέρος της με τη βοήθεια της μνήμης και αναπλάθεται δημιουργικά μέσω της ανάμνησης; Yπάρχει παρηγοριά στη θύμηση; H η θύμηση έχει πάντα τον διακριτικό τρόπο να σφάζει με το βαμβάκι; Όσο για το χρόνο, όσο και να τον δωροδοκήσεις εκείνος δεν σταματά αέναα να κυλά και να σε προσπερνάει και ενίοτε να αφήνει πίσω του ίσκιους σωμάτων και προσώπων που κάποτε έπαιζαν σημαντικό ρόλο στη ζωή σου, αλλά έπειτα χάθηκαν ανεπιστρεπτί. Η μνήμη του ποιητή γέμισε, είναι πλήρης μας δηλώνει. Τόσο που ξεχειλίζει και μπορείς να την δεις να κρέμεται από το ταβάνι σαν σφαχτάρι. Η μνήμη μας γεμίζει αναμνήσεις γενικά και αόριστα ή γεμίζει από τις αναμνήσεις που επιλέγουμε εμείς κάθε φορά, προκειμένου να έχουμε έναν καλό λόγο να ονειρευτούμε τη ζωή μας από την αρχή;

Ασημίνα Ξηρογιάννη



7 - solertikavafhs.jpg

Η ανάγνωση του Καβάφη, μελέτη, Δημήτρης Δημηρούλης, Εκδόσεις Gutenberg 2013



Πρόκειται για μια εκτενή και αξιέπαινη μελέτη πάνω στο ζήτημα της ανάγνωσης του Καβάφη, του κλασικού αυτού ποιητή της παγκόσμιας λογοτεχνίας, εξετάζοντας τη διαδικασία μέσα από πολλές πτυχές.

Βασικός στόχος του βιβλίου είναι να κατανοήσει ο αναγνώστης τον ποιητή και το έργο του, διαβάζοντας πρωτίστως τον αναγνώστη Καβάφη κι έπειτα τον ποιητή Καβάφη ο οποίος με την αλήθεια του έργου του χρίζει τον αναγνώστη του ερμηνευτή του.

Γιατί ο Καβάφης υπήρξε ποιητής της βιβλιοθήκης, όπως πολύ εύστοχα τονίζει ο συγγραφέας. Αφηγείται ιστορίες που διάβασε, τις περιγράφει με περισσή μαεστρία και μας μυεί στο ιστορικό παρελθόν που γίνεται ωστόσο γοητευτικό παρόν διδάσκοντάς μας τη σοφία κάθε εποχής τόσο αλλοτινής όσο και τωρινής.

Είναι αδύνατον το αίσθημα τιμής κάθε αναγνώστη να μην τον αφήσει να θαυμάσει την πολυεπίπεδη γραφή του ποιητή και να μην τον ωθήσει να παρασυρθεί από τη συγκίνηση των νοημάτων που η ίδια φέρει.

Η ικανότητά του Καβάφη, υπό το πρίσμα των αναγνώσεών του, να διεισδύει στα πιο βαθιά και μύχια ερωτήματα της ανθρώπινης ύπαρξης, να γίνεται αφηγητής των διαπιστώσεών του, μαχητής του χρόνου και κατά συνέπεια καίριος σχολιαστής, αξιοθαύμαστος φιλόσοφος τον καθιστά τον ιδανικό αναγνώστη του βιβλίου της ανθρωπότητας. Αυτό άλλωστε συνιστά και τη διαχρονικότητα της γραφής του.

Άτη Σολέρτη