Top menu

Λέσχη ανάγνωσης Απριλίου: 7 βιβλίου [Προτάσεις για τον Μάιο]

Η συντακτική ομάδα του περιοδικού Vakxikon.gr προτείνει στη Λέσχη ανάγνωσης Aπριλίου, τα παρακάτω βιβλία:
1 - remundos.jpg
Ανυπεράσπιστοι φόνοι, μυθιστόρημα, Γιάννης Ρεμούνδος, Εκδόσεις Ψυχογιός 2014

 

Αν σας αρέσουν οι αντεργκράουντ ιστορίες, τότε κρατάτε στα χέρια σας το σωστό βιβλίο! Αν πάλι όχι, τότε είναι καιρός να αναθεωρήσετε την άποψή σας, παρακολουθώντας τις απελπισμένες προσπάθειες των μελών μιας οικογένειας να ξεφύγουν από τον ασφυκτικό κλοιό της ζωής τους, ενώ η χώρα βυθίζεται στον λασπότοπο της οικονομικής κρίσης.

Αυτή είναι η εισαγωγή από το οπισθόφυλλο του βιβλίου του Γιάννη Ρεμούνδου Ανυπεράσπιστοι φόνοι, από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Είναι η ιστορία μίας μέσης ελληνικής οικογένειας την εποχή της οικονομικής κρίσης. Οι ήρωες, απλοί καθημερινοί άνθρωποι, σε πολλές περιπτώσεις θα μας θυμίσουν ανθρώπους που γνωρίζουμε αλλά και τους ίδιους μας τους εαυτούς.

Ο Κώστας, η Μαρία, η Δέσποινα και οι υπόλοιπο πρωταγωνιστές ζουν μία ζωή μίζερη, αδιάφορη, εγκλωβισμένη στα γενικότερα προβλήματα μίας χώρας που ψυχορραγεί. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο βιώνουν τα προσωπικά τους αδιέξοδα τα οποία προέρχονται από λάθος επιλογές και από όνειρα που δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ.

Δύο γεγονότα θα ανατρέψουν τις ζωές τους και θα τους γεννήσουν την ψευδαίσθηση ότι μπορούν να αλλάξουν τη ζωή τους προς το καλύτερο. Οι εξελίξεις όμως δεν θα είναι αυτές που περιμένουν και η κατάληξη θα είναι τραγική για όλους.

Το μυθιστόρημα του Γιάννη Ρεμούνδου περιγράφει αυτή την κατηγορία των ανθρώπων που έχουν παγιδευτεί στο αδιέξοδο των προσωπικών τους επιθυμιών και μίας ζωής που τη ζουν με τελείως διαφορετικό τρόπο από αυτή που θα ήθελαν.

Αλεξία Νταμπίκη

 

2 - vasilakou.jpg
Νυχτώνει αργά, ποίηση, Καίτη Βασιλάκου, Εκδόσεις Μανδραγόρας 2014

 

Στις μέρες μας, μέσα στην πληθώρα των ποιητικών συλλογών, που εκδίδονται κάθε χρόνο υπάρχουν και μερικές, που ξεχωρίζουν, γιατί έχουν κάτι να πουν.

Μια τέτοια ποιητική συλλογή είναι και το βιβλίο της Καίτης Βασιλάκου Νυχτώνει αργά, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μανδραγόρας.

Όλα τα ποιήματα της συλλογής είναι άτιτλα, θα μπορούσαμε, όμως, να πούμε, ότι και οι πέντε ενότητες του βιβλίου θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια ενιαία καταγραφή, που ίσως να περιλαμβάνει και αυτοβιογραφικά στοιχεία.

Η πρώτη ενότητα φέρει τον τίτλο Του παιδιού και περιλαμβάνει ποιήματα, που αναφέρονται σε παιδιά, που είτε οι γονείς τους, τους τάζουν έναν ψεύτικο κόσμο, είτε είναι υπερπροστατευτικοί και βασανιστικοί: «Οι μεγάλοι δίνουν συμβουλές / διαταγές / έχουν δύναμη / έχουν γνώση και σοφία / και μια βέργα / για να πείθουν / τα παιδιά.»

Η δεύτερη ενότητα φέρει τον τίτλο Των μεγάλων και αναφέρεται στο παιδί της προηγούμενης ενότητας, που μεγάλωσε και έχασε τους γονείς του και πρέπει πλέον να αντιμετωπίσει τον κόσμο χωρίς την πολύτιμη συμβουλή τους και μαθημένο, όπως είναι στην υπερβολική προστασία νιώθει απέραντη μοναξιά.

Η τρίτη και μικρότερη σε έκταση ενότητα φέρει τον τίτλο Των ερώτων και αναφέρεται σε έρωτες, που δεν στέριωσαν.

Η τέταρτη ενότητα φέρει τον τίτλο Της μοναξιάς και αναφέρεται στην μοναξιά και στην αποξένωση του σύγχρονου ανθρώπου, που έχει καταντήσει να μιλάει με τους τοίχους του σπιτιού του για να έχει την ψευδαίσθηση μιας συντροφιάς.

Η πέμπτη και τελευταία ενότητα φέρει τον τίτλο Του χρόνου και περιλαμβάνει υπαρξιακά ποιήματα. Το παιδί της πρώτης ενότητας έχει γεράσει. Αρχίζει να κάνει σκέψεις για το γρήγορο πέρασμα του χρόνου και για το τι μένει τελικά πίσω.

Κλείνοντας, θα θέλαμε να συγχαρούμε την ποιήτρια Καίτη Βασιλάκου περιμένοντας και νέες ποιητικές της καταθέσεις.

Θεοχάρης Παπαδόπουλος

 

3 - kyriakidis.jpg
360, νουβέλα, Αχιλλέας Κυριακίδης, Εκδόσεις Πατάκη 2013

 

Ο χρόνος, η μοίρα, το δέσιμο των δικών μας ιστοριών με τις ιστορίες άλλων αγνώστων ή σχεδόν αγνώστων, το μυστήριο μας, το μυστήριο του διπλανού - είναι το υλικό πάνω στο οποίο βασίστηκε ο Αχιλλέας Κυριακίδης, για να χτίσει την δική του  πολύκλαδη ιστορία.

360, το πλήρες του κύκλου, το πλήρες της δικής του αφήγησης, σύμβολο της κυκλικότητας που διέπει ό, τι δεν διαρκεί, ό, τι αιώνια κρατά τις ρίζες του στην επανάληψη. Το ίδιο που κρατά δέσμιους τους ήρωες και κινεί τα νήματα των μικρο-ιστοριών τους. Ο μουσικός συγγραφέας, η ψυχίατρος, ο ταξιτζής, ο Ιάσωνας, ο ντεντέκτιβ, όλοι τους γίνονται παραχαράκτες της ιστορίας του Άλλου. Η μικρή λεπτομέρεια της ζωής τους, που πολλές φορές είναι ικανή να ταράξει την ισορροπία της καθημερινότητας.

Με αφετηρία ένα αυτοκινητικό δυστύχημα ξεκινά το τσουνάμι των αλλαγών. Σταθερό σημείο στην ιστορία, ο θάνατος. Πανταχού παρόντας, καταλύτης και διάδοχος.

Η ιδιαίτερη γραφή του Κυριακίδη προσφέρει στην αφήγηση την ποιητική ομορφιά και τη σημασιολογική βαθύτητα, ενώ κινείται μεταξύ πρωτοπρόσωπης και τριτοπρόσωπης (τριτοπρόσωπη αφήγηση έχουμε στο πρώτο και στο τελευταίο κεφάλαιο).

Τη θεματική του έργου αποτελούν θέματα της καθημερινότητας, από τη μοιχεία, την ομοφυλοφιλία, την απώλεια, έως το φασισμό. Όλα αυτά ιδωμένα μέσα από το πιο ευαίσθητο συγγραφικό όργανο, το λυρισμό.

Στο προτελευταίο κεφάλαιο οι φωνές των ηρώων μπλέκονται. Από τον έναν μεταφέρεσαι στον άλλον, από το ένα μυστικό στο άλλο. Από τη Μάρτα στην ψυχίατρο, κι απ’ αυτήν στην Άννα. Το πλέγμα ξετυλίγεται, προκαλώντας μια νέα «ιλιγγιώδη αλληλουχία μετατοπίσεων και περιστροφών» (Κατερίνα Σχινά).

Τέλος, το βλέμμα του αναγνώστη μοιάζει με κινηματογραφικό φακό ο οποίος -υπό την καθοδήγηση του συγγραφέα- δημιουργεί μιαν ιδιαίτερη ατμοσφαιρικότητα. Επίσης, οι λεπτομέρειες έχουν μιαν ειδική λειτουργία στο έργο• έχουν το ρόλο της κεντρομόλου στην ερμηνεία και στην εξέλιξη της πλοκής.

Ήχοι μεγάλων μουσικών έργων, στίχοι ποιημάτων, συνοδεύουν την ανάγνωση προσφέροντας μια πλούσια εμπειρία.

Κωνσταντίνος Καραγιαννόπουλος

 

4 - antonopoulos.jpg
Σκοτάδι, ποίηση, Αλέξης Αντωνόπουλος, Εκδόσεις Ars Poetica 2013

 

Το Σκοτάδι είναι το πρώτο βιβλίο του Αλέξη Αντωνόπουλου. Δεν λέω ποιητική συλλογή, γιατί δεν πρόκειται ακριβώς και μόνο για ποίηση. Είναι βασικά ένα μεικτό είδος, θα έλεγε κάποιος. Ο πεζός λόγος εναλλάσσεται με στίχους, αφορισμούς και διαλογικά μέρη. Υπάρχει ένα πρόσωπο που αφηγείται πράγματα και καταστάσεις, στιγμιότυπα ζωής, έρωτα, θανάτου  και φαντασίας. Ο αφηγητής είναι στοχαστικός, κυνικός, υβριστικός, ενίοτε τρυφερός, συχνά αντιφατικός. «Ονειρευτής», «ένα αιώνιο ον που αναζητεί απαντήσεις», στα διάφορα ερωτήματα φιλοσοφικής υφής που θέτει.

Η περσόνα του Αντωνόπουλου αγαπά το σκοτάδι, το λατρεύει σαν Θεό. Αλλά τί είναι ακριβώς το σκοτάδι, αν όχι επιλογή του ανθρώπου; O αφηγητής κάποιες φορές απευθύνεται στον αναγνώστη του βιβλίου ανιχνεύοντας συνάμα τις προθέσεις του. Τον προτρέπει να διαβάσει το έργο και να αφεθεί χωρίς να βιαστεί να το κατηγοριοποιήσει, να του βάλει μια ταμπέλα. Ακόμα, ο θαυμαστός αφηγητής  ζει μόνο στα όνειρά του (αλλά όχι στη ζωή του), όπως μας πληροφορεί. Πιστεύει πως τα  όνειρα  είναι πιο εύκολα από τη ζωή. Οι σκέψεις του περί της γραφής, του ρόλου και της σημασίας της, δεν λείπουν. Μας δίνει και τη δική του προσέγγιση για την Τέχνη, στην οποία οι Δαίμονες μεταμορφώνονται σε Αγγέλους. Ανιχνεύει την ανθρώπινη ψυχολογία, αλλά και διέπεται και από μεταφυσικές ανησυχίες. Μέσα του κρύβει έναν ήρωα που απεγνωσμένα ζητά επιτέλους να απελευθερώσει. Σαφής είναι η μοιραία σχέση -σχέση αγκάθι  με τη μητέρα του, την οποία θανάσιμα μισεί.

Eν ολίγοις, λόγος άμεσος, λιτός, με ζωντάνια και θεατρικότητα, απόλυτα πεζογραφικός, με αράδες δοκιμιακής υφής και μετρημένες ποιητικές εξάρσεις. Όμως, θεωρώ ότι το αξιόλογο υλικό - σημειώσεις του Αντωνόπουλου, δεν έχει διευθετηθεί με τη δέουσα οικονομία, ώστε να είναι εκατό τις εκατό λειτουργικό. Το ζητούμενο πάντα είναι το σωστό κόψιμο και ράψιμο, η επιθυμητή ύφανση, αφαιρετικότητα και υπαινικτικότητα, ώστε να επιτευχθεί το ανοίκειο αποτέλεσμα και η λογοτεχνικότητα εν τέλει.

Ασημίνα Ξηρογιάννη

 

5 - miller.jpg
Αδάμ και Εβελιν, μυθιστόρημα, Ίνγκο Σούλτσε, μτφρ. Γιώτα Λαγουδάκου, Εκδόσεις Καστανιώτης 2013

 

Στο βυθό των Απλών Ιστοριών και των Καινούργιων  ζωών, ο Ίνγκο Σούλτσε, ψάχνει με ύφος πλάγιο -έως παραβολικό- τη συνεπαγωγική σχέση των ιστορικών συγκυριών με τον ανθρώπινο παράγοντα. Το διαρκές ερώτημα είναι τούτο: πώς οι κοινωνικές συνθήκες συνθλίβουν την ατομική φόρμα;

Μονίμως διαπερνάει τα βιβλία του το τραύμα της επανένωσης των δύο Γερμανιών, όχι όμως με την διθυραμβική εκδοχή που επιφύλαξαν στο γεγονός, τα καθεστωτικά ΜΜΕ της δύσης, αλλά με την ενατένιση του πνευματικού ανθρώπου που προσπαθεί να δει το βάθος των γεγονότων• να ενοφθαλμίσει τη ματιά των Ανατολικογερμανών στη νικήτρια μηχανή των «αδερφών» της άλλης πλευράς του Τείχους.

Στο Αδάμ και Έβελιν, ο Σούλτσε, επανέρχεται στο μοτίβο της επανένταξης ενός κόσμου που ενώθηκε (όπως και χωρίστηκε) από τα… πάνω• εισέρχεται εκ νέου στο οικείο τοπίο της Γερμανίας.

Τέλη Αυγούστου του ’89, σε μια πόλη της Ανατολικής Γερμανίας, ζει ο Αδάμ –ράφτης γυναικείων ενδυμάτων- και η γυναίκα του η Έβελιν (σερβιτόρα το επάγγελμα). Η οικογενειακή γαλήνη διασπάται όταν η Έβελιν διαπιστώνει πως ο Αδάμ προσφέρει και άλλους είδους υπηρεσίες –απόλυτα σεξουαλικές- στις πελάτισσές του. Αίφνης, αποφασίζει να τον εγκαταλείψει με προορισμό την Ουγγαρία. Σε τούτες τις διακοπές, δίχως ορίζοντα επιστροφής, παίρνει μαζί της μια φίλη της και τον ξάδερφό της από τη Δ. Γερμανία.

Ο Αδάμ θέλοντας να της αποδείξει την άσβεστη αγάπη του, παρά τις ατασθαλίες του, την ακολουθεί κατά πόδας, σε μια on the road περιπλάνηση γεμάτη κινδύνους, ανατροπές και ενατένιση του παρελθόντος (αλλά και του παρόντος που αλλάζει ραγδαία).

Στο δρόμο ο Αδάμ βρίσκει τη νεαρή Κάτια η οποία επιθυμεί να εγκαταλείψει την Ανατολική Γερμανία και την παίρνει μαζί του, όμως αυτή η παρέκκλιση είναι μια από τις πολλές σ’ αυτή την παράλληλη πορεία προς το άγνωστο όνειρο της φυγής.

Η Έβελιν έρχεται κοντά με τον άντρα της φίλη της που εξ ορισμού λαμβάνει τον χαρακτήρα του τρίτου πόλου στο ζευγάρι. Μακροσκοπικά τα σύνορα πέφτουν, το Τείχος δεν στέκει πλέον εμπόδιο, ο Παράδεισος του Δυτικού κόσμου είναι ανοιχτός για τους Πρωτόπλαστους. Κι αυτοί τι θα κάνουν; Θα ενδώσουν; Θα δαγκώσουν το απαγορευμένο φρούτο για άλλη μια φορά;

Φευ, οι βουλιαγμένες εντυπώσεις τους από τον θαυμαστό νέο κόσμο της… άλλης πλευράς, λειτουργούν επιβαρυντικά πάνω τους. Για τον ολιγαρκή Αδάμ, η πλησμονή υλικών αγαθών της Δύσης (η πνιγηρή αίσθηση του «πολύ»), του προκαλεί έντονη δυσφορία. Σε αντίθεση με την Εβελιν που επιθυμεί διακαώς να ξεφύγει από το πνιγηρό περιβάλλον του παρελθόντος.

Ο Σούλτσε τους αφήνει να βρουν μόνοι τους ποιος είναι ο πραγματικός Παράδεισος και τι προσδιορίζει, γι’ αυτούς, την έννοια του διωγμού. Αν η ερωτική ιστορία σε όλες τις εκφάνσεις της (αγάπη, προδοσία, διεκδίκηση) είναι ο βασικός πυρήνας του μυθιστορήματος, οι πίσω γραμμές του σκιαγραφούν το ανασφαλές τοπίο μιας κοινωνίας που μεταλλάσσεται με τρόπο βίαιο. Άλλωστε είναι γνωστή και η άποψη του Σούλτσε, πως δεν υπήρξε ποτέ ένωση των δύο Γερμανιών, αλλά ανακατάληψη της φτωχής Ανατολικής πλευράς, από την κραταιά Δυτική.

Το μυθιστόρημα έχει μια λιτή δύναμη που καθηλώνει, όπως και οι σχοινοτενείς διάλογοι που κρατούν μεγάλο μέρος της δράσης.

Το δραματικό στοιχείο διαπλέκεται με το ιλαρό. Η αλληγορία και η παραβολή με την απτή πραγματικότητα• το αποτέλεσμα του συμφυρμού είναι ένα μυθιστόρημα που μιλάει για μια σημαντική στιγμή της νεώτερης ευρωπαϊκής ιστορίας, με έναν τρόπο (σχεδόν) ελαφρό, αλλά όχι αλαφροπάτητο.

Διονύσης Μαρίνος

 

6 - milosz.jpg
Έσχατα ποιήματα, ποίηση, Τσέσλαβ Μίγουος, μτφρ. Πάβεου Κρούπκα, Γιώργος Πετρόπουλος, Εκδόσεις Momentum 2013

 

Με αφορμή της ανακήρυξης από τις Πολωνικές Αρχές του έτους 2011 ως «Έτος Μίγουος», οι εκδόσεις Momentum παρουσιάζουν τα Έσχατα ποιήματα του Czesław Miłosz σε μια δίγλωσση έκδοση, η οποία περιλαμβάνει ποιήματα του νομπελίστα Πολωνού ποιητή μεταφρασμένα για πρώτη φορά στην ελληνική γλώσσα απευθείας από την πολωνική.

Με χαρακτήρα τόσο κοινωνικού προβληματισμού, όσο και βαθιάς πνευματικής αναζήτησης, η συλλογή αυτή αποτελείται από ποιήματα που γράφτηκαν από τον Miłosz τα τρία τελευταία χρόνια της ζωής του, στα οποία συμπυκνώνεται το σύνολο της αξίας του έργου του. Οι ρεαλιστικές αναφορές, ο αυτοσαρκασμός, οι μυθικές περιγραφές, γεμίζουν τους στίχους αυτών των ποιημάτων, ενώ δεν απουσιάζει ένα υποβόσκον αφοριστικό κλίμα απέναντι σε παρελθόντα μα και σύγχρονα χρόνια.

Στις πέντε ενότητες των Εσχάτων ποιημάτων του, ο Miłosz παρουσιάζεται στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό βαθιά θρησκευόμενος, στοχαστικός, με στίχους που περιπλανώνται ανάμεσα σε αμφιβολία και πίστη, σε φυσικό και αστικό περιβάλλον, σε νεότητα και γήρας, σε σιωπή και διαμαρτυρία.

Σε αυτήν την εξαιρετικά αντιπροσωπευτική ποιητική συλλογή του Czesław Miłosz, αναμνήσεις από την Πολωνία του εικοστού αιώνα μετατρέπονται αργά σε μορφές παραμυθιών, πάντοτε μέσω σκέψεων που αφορούν στο μυστήριο και με επικλήσεις σε ανώτερες δυνάμεις προς υπεράσπιση του Ανθρώπου.

Μαρία Κατσοπούλου

 

7 - karpentier.jpg
Η άρπα και η σκιά, μυθιστόρημα, Αλέχο Καρπεντιέρ, μτφρ. Ισμήνη Κανσή, Εκδόσεις Εξάντας 1988

Ο Νικηφόρος Βρεττάκος, ο Τζαίημς Τζόυς και ο λατινικός Αλέχο Καρπεντιέρ συμφώνησαν σ΄όλα. Η ιστορία είναι εφιάλτης, είπε ο Οδυσσέας και χάθηκε μονόφθαλμος μες στους ερμηνευτικούς χάρτες του οδοιπορικού. Η ιστορία χρειάζεται πολύ αίμα και λίγο φως, είπε το γυμνό παιδί. Ο Αλέχο κατέγραψε για πάντα το αίμα στα συναξάρια του Νέου Κόσμου. Είπε, εκείνοι που θα΄ρθουν θα γυρέψουν το χρυσάφι στα μυστικά περάσματα της ενδοχώρας. Εκείνοι που θα΄ρθουν ομολόγησε, είναι άνθρωποι δυτικοί, άνθρωποι του μαύρου θρύλου, με το πανέρι τους γεμάτο θαύματα. Στην Μπραζίλια, την Αβάνα, τις γυμνές πεδιάδες των ανέμων, σκόρπιοι ναοί και σωσμένα ονόματα πόλεων. Ο μύθος της μεροβίγγειας δυναστείας και οι τρεις διαστάσεις του ανθρώπου. Σώμα, ψυχή και σκιά. Τα στοιχεία του καινούριου, εκείνου κόσμου.

Η φιγούρα στο εξώφυλλο των εκδόσεων του Εξάντα ανταποκρίνεται στη σύγχρονη εποχή. Και όμως εκείνος ο άνθρωπος που χτυπά αδιάκοπα τη χορδή του κόσμου, είναι κάτι περισσότερο από μια σωματογραφία. Είναι ο άγιος Χριστόφορος των σκλάβων, των πολύχρωμων παπαγάλων, ο άγιος της Βαρκελώνης, ο άγιος χρυσός. Εκείνος ο άνθρωπος δεν είναι άλλος από τον μοναχικό Τζερώνυμο Σαβαρονόλα που τόσο πάλεψε τους σκοτεινούς, χριστιανικούς θεσμούς. Την πρώτη, εκείνη αφορμή για τα μυστηριώδη ταξίδια του περίπλου που δεν θα τελειώσουν ποτέ στην άκρη των νερών. Αν δεν υπήρχε η φωτογραφία εκείνου του άνδρα που στέκει ήσυχος πλάι στις σκοτεινές χαράδρες, αν δεν υπήρχε η ανταπόκριση στο λογοτεχνικό παρόν, τότε θα μπορούσαμε να μαρτυρήσουμε το ματωμένο σταυρό, σύμβολο αιώνιο του ρομανικού ρυθμού και των οξυκόρυφων, καθολικών τόξων.

Ο Κουβανός συγγραφέας, καταγράφει το συναξάρι των χαμένων λαών. Οι θελτικές Αμονίτισες, τα όμορφα κορίτσια των Μοαβιτών, εκείνοι οι παραδεισένιοι ιθαγενείς των πρώτων νήσων αποτελούν σύμβολα ενός χαμένου κόσμου. Εις το όνομα του πατρός, του υιού και του χαμένου πνεύματος, ορκίζεται ο Αλέχο Καρπεντιέρ, καθώς καταγράφει τη μαρτυρική ιστορία του αγίου Χριστόφορου Κολόμβου, του Ανδρέα Ντόρια και άλλων λαμπρών τυχοδιωκτών που ακολούθησαν τα φώτα μοναχικών δαυλών. Άνθρωποι των βασιλέων, άνθρωποι κηλίδες στην καθολική πίστη, οσμές αμέτρητων, καμμένων καταυλισμών από τον άγιο Χριστόφορο μες στις λεωφόρους των ωκεανών.

Η κρίση της ιστορίας, η σκιά και τα βασικά συστατικά του δυτικού κόσμου, συνθέτουν την ιδιότυπη αυτή μονογραφία για τον θαλασσοπόρο Χριστόφορο Κολόμβο. Η λατινική προέλευση της γραφής προσδίδει στο μυθιστόρημα την πολιτική, την πολύ προσωπική ιδιότητα, εκείνη που διατηρεί άμεσους δεσμούς με τις καταγωγές και τις εκβάσεις.Ο Καρπεντιέρ αποτυπώνει την ψυχολογία του δυτικού πολιτισμού, του πανίσχυρου εκείνου φορέα που καθορίζει τα μέτρα και τα σταθμά σ΄ένα σπουδαίο πια εύρος. Πάντα με όρους μεταφυσικούς, αυτιστικούς. Ο συγγραφέας δεν ανήκει στο ρεύμα του creacionismo. Οι απαιτήσεις και τα επιχειρήματά του δεν στοχεύουν στην ανάπλαση ενός κόσμου, αλλά στην ίδια την παράθεση των δομικών υλικών, απ΄τα οποία θεμελιώνεται ο αναγεννησιακός, δυτικός πολιτισμός. Ο Καρπεντιέρ αποκαθιστά τη δικαιοσύνη του παρελθόντος, δηλώνει απερίφραστα και περήφανα την καταγωγή του απ΄τις στάχτες. Αυτές που κρατούν για πάντα μυστικό το ύφος και την ψυχή ενός ολόκληρου κόσμου.

Ο ευρωπαϊκός μύθος της γεωγραφικής πρωτοπορίας καταρρέει μες στην ημερολογιακή γραφή του Αλέχο Καρπεντιέρ. Μια συλλογιστική που τείνει διαρκώς να αποκωδικοποιήσει και να τεκμηριώσει τις μετέπειτα, κοινωνικές συνέπειες των ευρωπαϊκών, βασιλικών μύθων. Ο κυνισμός του πλούτου, οι σταυροί από λεπτά φύλλα χρυσού επαναφέρουν το μύθο της ανακάλυψης του λεγόμενου, νέου κόσμου στ΄αληθινά μέτρα. Αποκαλύπτουν την πραγματική απαίτηση της καθολικής δύσης για εξέλιξη, θέτουν τις βάσεις και τα επιχειρήματα για ετούτη τη νοσταλγία της βαρβαρότητας, ως τελευταία λέξη κάθε εποχής και κάθε πολιτισμού. Ο Εμίλ Σοριάν, μίλια μακριά απ΄τους κινδύνους κολπικών ρευμάτων, θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε πως περιγράφει με οικονομία και βεβαιότητα τη στόχευση του Αλέχο Καρπεντιέρ. Το δεσμό του μ΄έναν ολόκληρο, φανταστικό κόσμο, κερδισμένο μονάχα μέσα απ΄την εμπειρία του θεϊκού φόβου και της υποδούλωσης. Η τοποθέτηση του Καρπεντιέρ καθίσταται πρωτίστως πολιτική. Πρόκειται για μια ώριμη παρατήρηση του κόσμου και των ορίων του. Μια αναπαράσταση της γοητείας με την οποία οι θεσμοί και ο ίδιος, ακόμα ο δυτικός κόσμος προικίζονται μες στην ανάπλαση της πρώιμης, εκείνης παρακμής. Ο πυρετός της λατινοαμερικάνικης ιστορίας δεν μπορεί παρά να επιζεί μες στον δυτικό πραγματισμό, τον ασυγκράτητο θετικισμό με τον οποίο διεκδικείται η ερμηνεία του κόσμου, στις οριστικές του πια διαστάσεις. Ήδη από τον 15ο αιώνα η βιογραφική μαρτυρία του Αλέχο Καρπεντιέρ αποκτά ένα ζωηρό ενδιαφέρον, προικισμένο ίσως από τη διαλλεκτική του συγγραφέα ανάμεσα στο ανθρωπολογικό και αισθητικό επίπεδο. Τις αισθητικές και αξιακές αποκλίσεις των βασικών, κοινωνικών ρευμάτων, όπως ο Χριστιανισμός εξετάζει ο Καρπεντιέρ, την πτώση της ίδιας της ανθρώπινης αξίας προβλέπει, αναπαράγοντας την ψυχολογία των προσδοκιών του Χριστόφορου Κολόμβου. Μια πιστή αναπαράσταση της δυτικής φιλοδοξίας, μια απόδειξη της βασικής αιτίας για τις επίκαιρες, επικίνδυνες πατρίδες. Η επιβεβαίωση θα μπορούσε κανείς να πει για το έγκυρο παράδοξο της ιστορίας, για τ΄ αποτρόπαια, ιστορικά εγκλήματα της εποχής που ο κόσμος γεννιόταν.

Η θεωρία του decorum, αυτή η αντιμεταρρυθμιστική τάση που θέλει να τηρεί τη λεπτομέρεια και και τη θέση των πραγμάτων, χαρακτηρίζει την ανακάλυψη του Νέου Κόσμου. Η νέα γη, αυτή η ανεξερεύνητη κοιτίδα θα παραμείνει για πάντα το πειραματικό εργοτάξιο της δύσης. Και όμως, μες στην αμεσότητα των ομολογιών του άλλοτε αγίου Χριστόφορου Κολόμβου, επιζεί διάφανη η πραγματική μαγεία, η επιθυμία και το πνεύμα του όντος. Στοιχεία που προίκισαν το θαυμαστό πραγματικό του Αλέχο Καρπεντιέρ. Στοιχεία που καθόρισαν το ειδικό βάρος  και ανέδειξαν για πάντα την ξεχωριστή ηθική της ιστορικής δικαιοσύνης.

Απόστολος Θηβαίος