Top menu

Κώστας Ψαράκης: "Ονειρεύομαι συνεχώς και ελπίζω σαν μικρό παιδί"

Σειρά: Τα blogs στο Vakxikon.gr
Αριθμός στη σειρά: 18
Συνέντευξη
στην Άτη Σολέρτη
(Σοφία Αργυροπούλου)
Επισκεφτήκαμε νοητά τους γκρεμούς του Κώστα Ψαράκη, αφήσαμε τους ίσκιους τους τα λόγια τους να ψιθυρίσουν, και κάπου εκεί, με βλέμμα αγέρωχο ο ίδιος δέχτηκε ν’ αφήσει τις αλήθειες του να ξεδιπλωθούν μπροστά μας.Διατηρείτε τα blogs:  http://psarakis-k.blogspot.gr, http://asterousioi.blogspot.grhttp://mathvictoms.blogspot.gr, http://itosumsd.blogspot.gr. Θα θέλατε να μας πείτε πώς προέκυψε η ανάγκη για τη δημιουργία του κάθε blog που διατηρείτε;To mathvictoms (μα-θύματα μαθηματικών) το έφτιαξα να επικοινωνώ με τους μαθητές μου. Στο itosumsd δημοσιοποιώ μια εργασία που έκανα στο χώρο των πολεμικών τεχνών, με θέμα την διαχείριση επικίνδυνων καταστάσεων. Οι Αστερούσιοι φιλοδοξούσαν να είναι το blog της παρέας μου στους γκρεμούς των Αστερουσίων, αλλά ποιάς παρέας; Μοναχός πάω. Υπάρχουν όμως δυο άλλα, ο Διακονιάρης (http://diakoniaris.blogspot.gr) και ο Κεάδας (http://keadas.blogspot.gr), τα οποία ενοποιούνται στο Ψαράκης Κ (http://psarakis-k.blogspot.gr), που όπως αναφέρω εκεί: «Ζω στην Κρήτη, σ’ ένα χωριό στους πρόποδες των Αστερουσίων. Μου αρέσουν οι γκρεμοί των Αστερουσίων όπως και του Keada και ιδιαίτερα το φαράγγι του Αμπά όπου ζει ο Διακονιάρης. Αυτοί οι δυο (Keadas - διακονιάρης) ειναι δυο δικτυακές προσωπικότητες, αυτόνομες από καιρό από μένα τον δημιουργό τους που απλώς διαχειρίζομαι τα ιστολόγιά τους». Η ανεξαρτησία των διαδικτυακών αυτών προσωπικοτήτων από μένα τον δημιουργό τους, και ο λόγος που ο καθένας από τους δύο «χαρακτήρες» παράγει για τον εαυτό του, όπως και το ασύμβατο αυτών των δυο «χαρακτήρων» ήταν ένα παιχνίδι που με γοήτευε όσο διήρκεσε.Γιατί γράφει κανείς ποίηση;

Η γραφή του ποιήματος είναι η τελευταία πράξη μια διαδικασίας που μοιάζει   με θυσία ή γέννηση, όπου o ποιητής φέρνει στον κόσμο του λόγου, ένα «νόημα», μια οντότητα άρρητη, η οποία «συνελήφθη» και ωρίμασε  μέσα στην ψυχή του. Όταν έρθει η ώρα, αυτό το νόημα πρέπει να θυσιαστεί για να γεννηθεί το ποίημα. Όπως θυσιάζεται κάτι ζωντανό και όμορφο, μια πέρδικα ας πούμε, για να φτιαχτεί τροφή. Αν δεν υπάρχει θυσία, το ποίημα σαν το γεφύρι δεν στεριώνει, δεν έχει ψυχή, είναι άδειες λέξεις, στις οποίες μπορεί να θαυμάσει κάποιος την αρχιτεκτονική και τη μαεστρία του τεχνίτη, αλλά δεν σε περνά στην άλλη όχθη. Διότι το ποίημα είναι μια γέφυρα ανάμεσα στο ρητό και το άρρητο. Και έχει και ηδονή αλλά προπάντων οδύνη ετούτη η θυσία, γι’ αυτό εγώ δεν αντέχω να είμαι ποιητής, μόνο κάπου κάπου γράφω και κάποιο ποίημα. Όσον αφορά «εκείνα τα ποιήματα που έγραψα με το ξερό κορμί μου στους βράχους και στις ερημιές» αυτά είναι άλλου είδους «ποίηση». Ο Λόρκα λέει ότι «Το ντουέντε δεν εμφανίζεται καν αν δεν δει κάποια πιθανότητα θανάτου». Εγώ έψαξα να βρώ αν ισχύει το αντίστροφο εκεί στους γκρεμούς. Στους γκρεμούς όπου «κινδυνεύομε σαν ποιητές».

Τι μπορεί να εμπνεύσει και να σας δώσει κίνητρο για να αρχίσετε να γράφετε;

Τα όνειρα, οι τόποι, ιδιαίτερα οι γκρεμοί που είναι κι αυτοί ονείρου τόποι, οι άνεμοι, οι μουσικές, τα πρόσωπα που γονιμοποιούν την ψυχή όταν είναι δεκτική ώστε να γεννηθεί το «νόημα», η θυσία του οποίου θα γεννήσει το ποίημα. Δεν γνωρίζω πώς ξεκινά αυτή η διαδικασία, γνωρίζω όμως πόσο δύσκολο είναι να προφυλάξεις το «έμβρυο» από την αδυσώπητη πραγματικότητα, από την πρόωρη γέννηση, να το αφήσεις να ολοκληρωθεί και κάποια στιγμή να το φέρεις στο φως του λόγου. «Δεκτική είναι η ψυχή, όταν διατηρεί συγκεκριμένη απόσταση από την πραγματικότητα.» Όχι μεγάλη, όπως στο φιλόσοφο, αλλά ούτε μικρή ή καθόλου όπως στον έμπορο ή τον πολιτικό.

Υπάρχει κάποιο λογοτεχνικό είδος, στο οποίο να έχετε μια ιδιαίτερη προτίμηση ή ενδεχομένως και να έχει ασκήσει επιρροή στη γραφή σας;

Ναι, το μυθιστόρημα και το διήγημα. Ποίηση, εκτός από το Σολωμό και τον Κάλβο, έχω διαβάσει αποσπασματικά.

Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς;

Ο Ντοστογιέφσκι, ο Φώκνερ, ο Παπαδιαμάντης, ο Σολωμός, ο Κάλβος και οι Καθηγητές της Ερήμου, όπως ο Αβάς Ισαάκ ο Σύρος και ο Δαβίδ. Αν μπορούσα για παράδειγμα να γράψω ένα στίχο όπως «Ο αναβαλλόμενος το φως ως ιμάτιον» θα ήμουν ευτυχής.

Κάνοντας αναφορά στην ποιητική σας συλλογή Από τα τετράδια του Β.Κ, θα ήθελα να σας ρωτήσω πόσο σημαδεύουν οι απώλειες;

Πάρα πολύ. Είμαστε και οι νεκροί μας.

Ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος σας;

Να χάσω την απόσταση που διατηρώ από την πραγματικότητα.

Ποια η σχέση σας με το χρόνο; Τη μνήμη και τη λήθη;

Όπως λέω στον «επίλογο» και το εννοώ, δεν είναι σχήμα λόγου, στο χρόνο μας οδηγεί ο θάνατος. Όπου ο χρόνος είναι το υλικό, σχεδόν, των πάντων. Τα πάντα είναι μορφές του χρόνου εκτός από τις ψυχές των ανθρώπων.

Ποια πιστεύετε πως είναι η μεγαλύτερη αλήθεια που μας λέει η ζωή;

Ότι «τα πάντα εν σοφία εποιήθησαν».


Τι μπορεί να απελευθερώσει τον άνθρωπο;

Η επανάσταση.

Ποια η σχέση σας με τα όνειρα και την ελπίδα;

Ονειρεύομαι συνεχώς και ελπίζω σαν μικρό παιδί, ότι Ο Εν Τοις Ουρανοίς θα μου δώσει κι άλλα δώρα λαμπρά και «πανάκριβα».

Ποια είναι η μεγαλύτερη ψευδαίσθηση της ζωής;

Ο έλεγχος.

Πως κρίνετε τη σύγχρονη κοινωνική και λογοτεχνική πραγματικότητα;

Γνωρίζω ότι ο πιο έγκυρος δείκτης της ποιότητας μιας κοινωνίας είναι η αξία και η τιμή που δείχνει στον δάσκαλο. Όσον αφορά τη λογοτεχνία πιστεύω ότι όπως πάντα ακολουθεί την κατανομή Gauss. Δηλαδή πολλοί λίγοι τελείως άχρηστοι ή εξαιρετικοί και πάρα πολλοί μέτριοι. Οι εποχές και οι καιροί απλώς μετατοπίζουν την κορυφή της κατανομής αριστερά, προς το χειρότερο, ή δεξιά, προς το καλύτερο.

Ποια είναι τα επόμενά σας σχέδια; Αναμένεται να εκδώσετε κάποιο βιβλίο;

Είναι υπό έκδοση, χάρις στο φίλο Βασίλη Λαλιώτη, από τις εκδόσεις Ενδυμίων, ένα βιβλίο με τίτλο ώσπερ πελεκάν και άλλα ποιήματα.


Τέλος, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω πολύ για τη διαδικτυακή συνομιλία, να ευχηθώ καλή επιτυχία σε ο,τι κάνετε και να σας ζητήσω να κάνετε μια ευχή!

Εγώ πρέπει να σας ευχαριστήσω, για τη χαρά της επικοινωνίας, που όταν είναι μη αναμενόμενη, όπως τώρα, είναι και έντονη. Όσο για την ευχή, εύχομαι, σύντομα, να πιούμε το κρασί μας εδώ στον ίσκιο των Αστερουσίων.


ελευθερία

Ίσως η κούραση, ίσως η νυχτερινή ομίχλη
καθώς επέστρεφα στο σπίτι μου
από τους γνωστούς δρόμους
που κάθε τους δέντρο, κάθε στροφή
είναι φορτωμένη πια τις ίδιες σκέψεις
τα ίδια συναισθήματα
ξαφνικά
αισθάνθηκα ότι δε ξέρω που είμαι.

εκείνη την ελάχιστη στιγμή
μέχρι να γίνουν πάλι όλα γνώριμα
έζησα μια απέραντη ελευθερία.


(Από την ανέκδοτη ποιητική συλλογή Ο Καπετάν Περδίκης και τα συναισθήματα θανάτου)