Top menu

Περιεχόμενα Τεύχους 26

Περιπλάνηση στο φως - Αθηνά Λατινοπούλου

Ζωγραφίζω ρεαλιστικά. Τα θέματά μου είναι από υλικά απλά, καθημερινά, που μετατρέπονται σε πολύτιμα. Είναι μια ξεχωριστή ζωγραφική πραγματικότητα. Είναι περιπλάνηση στο φως που γεννάει  και θρέφει τους όγκους και υπερέχει στην πάλη του με τη σκιά, νικηφόρο και θριαμβευτικό! Περιπλάνηση στο φως που έχει τη δύναμη να δημιουργεί ψευδαισθήσεις και να μετατρέπει οπτικά τη ζωγραφική μου σε τρισδιάστατη γλυπτική αυταπάτη!                                                                   Τα πρώτα έργα μου, ήταν θολά, σιωπηλά, τις περισσότερες φορές  χωρίς την παρουσία του ανθρώπινου στοιχείου, στοχαστικά, μελαγχολικά και ανασφαλή. Έργα για προβληματισμό και συμβολικές προεκτάσεις,  με καθαρή προσωπικότητα, με άρνηση σε επιδράσεις άλλων.

Πάρα πολύ δουλειά πολλών χρόνων και συσσωρευμένες  εμπειρίες, ήταν επακόλουθο της εξέλιξης και της υπέρβασής μου, σε έργα δυνατά,  μεγενθυμένα εξωπραγματικά, ογκώδη τονίζοντας την ύλη, μνημειώδη ώστε να διεκδικούν την παρουσία τους, μείγμα υπερρεαλισμού και γεωμετρίας, ωστόσο ποιητικά, με θαρραλέες  χρωματικές επεμβάσεις.

Όλες οι συλλογές που παρήγαγα όλα αυτά τα χρόνια, έχουν μια συνοχή. Δεν θα μπορούσα να πω ότι το ένα είναι καινούργια δουλειά μου, ενώ το άλλο παλιά. Πολλές φορές ένα «παλιό» μου έργο θα μπορούσε να είναι πολύ καινούργιο, γιατί πάντοτε γυρίζω γύρω σε μια αλήθεια που υπάρχει βαθιά μέσα μου και με χαρακτηρίζει, αν και με οδηγεί τυφλά. Αυτή την αλήθεια θέλω να ψάχνει ο θεατής και ψάχνοντας να ανακαλύπτει τη δική του. Γιατί ο καθένας σύμφωνα με τα βιώματά του και τις ψυχολογικές του πιέσεις, βλέπει μια διαφορετική πραγματικότητα και παίρνει αυτό που έχει ανάγκη. Κι αυτό νομίζω, είναι το ζητούμενο στην τέχνη, αυτό είναι η ουσία! Το έργο τέχνης δεν εξυπηρετεί μόνο τον τοίχο που θα κρεμαστεί ούτε το τραπεζάκι που θα τοποθετηθεί, ούτε τις τσέπες κάποιων που δημοπρατούν, αλλά εξυπηρετεί πάνω απ’ όλα τις συναισθηματικές ανάγκες των ανθρώπων. Η τέχνη υπάρχει για τον άνθρωπο, ο καλλιτέχνης, πρέπει να αγαπάει τον άνθρωπο!

Πάντα με ενδιέφεραν – χωρίς να φαίνεται ξεκάθαρα κάθε φορά – η γεωμετρική δομή των αντικειμένων και οι ρεαλιστικές λεπτομέρειές τους. Το μάτι μου δε βλέπει το δένδρο, αλλά ένα κλαδί, ένα κομμάτι ξεκολλημένης φλούδας στον κορμό. Δε βλέπει το κτήριο αλλά ένα ακροκέραμο ή ένα κομμάτι της πόρτας όπως το γυαλιστερό από την τριβή του χρόνου πόμολο. Το μάτι μου ή μάλλον το μυαλό μου δε βλέπει την βάρκα, αλλά μόνο την γεωμετρική δομή της και προσηλώνεται σε μια λεπτομέρεια, σε μια γωνία, όπως είναι ίσως μια χαραμάδα απ’ όπου κλεφτά και μουλωχτά εισβάλλει μια ηλιαχτίδα! Ο θεατής βιώνει μια πραγματικότητα που δεν υπάρχει, κάτι μεταξύ ρεαλισμού και φαντασίας και μετά από μια πιο προσεκτική παρατήρηση ανακαλύπτει την βαθύτερη συμβολική έκφραση μου. Γεννήθηκα σε μια ιστορική γειτονιά της Θεσσαλονίκης. Μεγάλωσα παίζοντας στον προαύλιο χώρο της Ροτόντας και της αψίδας του Γαλερίου την Καμάρα. Σ’ αυτό το περιβάλλον βρισκόμουνα  συνεχώς σε επαφή με τα αρχαία μάρμαρα και τα παλιά κεραμικά. Θυμάμαι μ’ εντυπωσίαζε η πατίνα του χρόνου πάνω τους. Το καθένα φάνταζε ακριβό και βάραινε μέσα μου για την ιστορία που έκρυβε. Αυτή η ιδιαίτερη αίσθηση του πολύτιμου που μου καλλιεργήθηκε, στάθηκε αργότερα αφετηρία στις καλλιτεχνικές μου επιλογές. Χαίρομαι να παρατηρώ τα πράγματα στο περιβάλλον. Προσέχω εκείνα που οι άλλοι προσπερνούν. Νοιώθω όμορφα ανακαλύπτοντας σεμνά αντικείμενα, όπως  παλαιότερα έβρισκα ρίζες από θυμάρια και πουρνάρια όλα τους μικρά γλυπτά της φύσης. Τέτοια γλυπτά υπάρχουν πολλά γύρω μας. Στην πρώτη μου ζωγραφική έκθεση του 1982 το θέμα μου ήταν ακριβώς αυτό. Ρίζες, κλαδιά και μικρά έντομα σαν μικρογραφίες πολύ ευφυούς αρχιτέκτονα. Η φύση είναι ο μεγαλύτερος καλλιτέχνης. Συνέχισα να εμπνέομαι απ’ αυτήν και στην μετέπειτα δουλειά μου, χρησιμοποιώντας πάντα το παιχνίδι της έντονης φωτοσκίασης που βρίσκουμε στο μεσογειακό μας ήλιο.Έτσι έφθασα και στο σχοινί. Το θυμήθηκα δεμένο σαν ένα μικρό ωφέλιμο κομμάτι σ’ ένα καρφί στο κελάρι της γιαγιάς μου, σαν απομεινάρι ξεφτισμένο σε κάποια γωνιά του κήπου μας, κι έτσι   δημιούργησα έργα με το σχοινί να τα συμπληρώνει στην αρχή, σαν μικρή λεπτομέρεια. Με τραβούσε περίεργα η στριφτή του φόρμα με τα χιλιάδες ξέφτια του, η ισχύς του που μπορεί να σκοτώσει ή και να σώσει, μια εξουσία, μια δύναμη που ένοιωθα να πηγάζει μέσα απ’ την διακριτική του παρουσία, όπως, κάποια άτομα που επιδιώκουν άθελά τους, την διακριτική τους εμφάνιση στο κοινωνικό τους γίγνεσθαι, ενώ μέσα τους κρύβουν μια δύναμη που υπάρχει σε λανθάνουσα κατάσταση, καθώς το κοινωνικό τέρας του εγωισμού και της αδιαφορίας, της έλλειψης αποδοχής ετερότητας, φυλάει γερά τον θησαυρό του μέσα στον λαβύρινθο και την πλεκτάνη της ζωής. Ξεπερνώντας κάποτε με την βοήθεια της δικής τους «Αριάδνης» τα όποια δεινά της ψυχολογικής τους κατάστασης και αφήνοντας να ζωντανέψει η καταχωνιασμένη δύναμή τους, καταφέρνουν να βγουν ο καθένας απ’ τον δικό του λαβύρινθο σαν ένας άλλος Θησέας, να ορθώσουν το ανάστημά τους απέναντι στο σύνολο των ανθρώπινων όντων και στις σχέσεις που διέπουν το άθροισμα αυτό και να ευελπιστούν να γευτούν τον θησαυρό της αληθινής και δίκαιης επικοινωνίας.

Καρπός και επακόλουθο ενός τέτοιου αγώνα, ήταν η ασυνείδητη (ο καλλιτέχνης πρώτα ενεργεί και κατόπιν σκέφτεται) δική μου κίνηση μεγέθυνσης του σχοινιού σε κουβάρι ρωμαλέο, «κουβάρια και πλεκτάρια» μια δύναμη που ξεπήδησε αναπάντεχα κάποια στιγμή μέσα απ’ την ψυχή μου.

Το σχοινί μ’ αρέσει, σαν φυσικό τυχαίο υλικό. Μ’ αρέσει η στριφτή, γλυπτική του φόρμα, η τάξη στο σφιχταγκάλιασμα του, αλλά και η αταξία στην άγρια επιφάνειά του με τα χιλιάδες ξέφτια που το κάνουν ακόμη πιο ενδιαφέρων σαν υλικό. Βγαίνει  από τη μάνα γη και δαμάζεται από τον άνθρωπο. Αυτό το υλικό το θαύμασα, του έδωσα υπόσταση, το έβγαλα απ’ την αφάνεια και τώρα διεκδικεί την παρουσία του!

Στην πρόσφατη δουλειά μου με τίτλο Περιπλάνηση στο φως, αισθάνθηκα να ξεπηδάει από μέσα μου ο αισιόδοξος χαρακτήρας μου, πολέμιος στις δυσκολίες, και αυτό, ίσως λόγω των χαλεπών καιρών που όλοι διανύουμε. Εμπνευσμένη από όμορφα και απλά καθημερινά πράγματα και γεγονότα, ευελπιστώ, εγώ και όλοι εσείς, να ανασάνουμε παρέα ανακουφιστικά, να χαμογελάσουμε, να ευφρανθούμε. Κάτι που όλοι μας έχουμε ανάγκη.

Υπάρχει μια όαση στις μέρες της κρίσης, είναι η άλλη πλευρά των πραγμάτων που σχεδόν όλοι ξεχνάμε να κοιτάξουμε βυθισμένοι νυχθημερόν στη μαυρίλα των προβλημάτων μας. Είναι η πλευρά των χρωμάτων, των καθησυχαστικών συναισθημάτων, η πλευρά της ενίσχυσης και της καθησύχασης.

Με τη νέα δουλειά μου που είναι, εκτός των άλλων, μια συνέχεια της προηγούμενης με τα πλεκτάρια μου όπως τα αποκαλούσα, δηλαδή μινιμαλισμός – πλέξιμο, και όχι μόνο, ελπίζω να σας ταρακουνήσω, να σας αφυπνίσω απ’ το σκοτάδι και να περιπλανηθούμε μαζί στο φως της Ελλάδας μας, στο κόκκινο του έρωτα, στο θαλασσή της ξενοιασιάς, στο πράσινο της ελπίδας, στη γαλήνη του  λευκού. Ας κάνουμε μια άλλου είδους διαμαρτυρία γεμάτη από χαμόγελα, δημιουργία και αγάπη, κάνοντας «κάποιους» να αισθανθούνε άβολα κι αυτό θα είναι σίγουρα μια δική μας νίκη!

Α.Λ.


*

Η Αθηνά Λατινοπούλου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Από νεαρή ηλικία ασχολήθηκε με τη ζωγραφική. Σπούδασε ζωγραφική – διακοσμητική στη Θεσσαλονίκη στη σχολή Δημητρέλη και κεραμική – γλυπτική στη XEN Αθηνών, όπου αποφοίτησε με άριστα. Είναι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας. Έχει πραγματοποιήσει 19 ατομικές εκθέσεις και 57 ομαδικές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έχει συγγράψει ένα βιβλίο αυτοβιογραφικό με τίτλο Οι κορδέλες της δικής μου πραγματικότητας, 2010. Για τα έργα της υπάρχουν πολλά σχετικά θεωρητικά και δημοσιογραφικά κείμενα.
latin1.jpg
latin2.jpg
latin3.jpg
latin4.jpg
latin5.jpg
latin7.jpg
latin8.jpg