Top menu

Περιεχόμενα Τεύχους 29

Μάριο Ντομίνγκες Πάρρα: Peripatus Infestans

solertimet29.jpg
Μεταφράζει η Άτη ΣολέρτηΗ επαφή με τον ποιητικό κόσμο του Μάριο Ντομίνγκες Πάρρα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Κι αυτό γιατί η ενδοσκόπηση που αντανακλά, η πειθαρχία στη ροή των νοημάτων, η καλοζυγισμένη επιλογή της κάθε λέξης, η στοίχιση των ευρηματικών λογοπαιγνίων, μεταφορών, παρομοιώσεων, εικόνων, στις σωστές θέσεις και η ανάδειξη του ουσιώδους απέναντι σε καθετί επιφανειακό, ωθούν το πνεύμα σε μια ακαθόριστη συνειδητοποίηση της φθαρτότητας.
Η ποίησή του γίνεται περισσότερο μια φιλοσοφική σπουδή πάνω στο πολύπτυχο της ανθρώπινης φύσης. Με όργανα στα χέρια του τις λέξεις, όντας πιστός στη διερεύνηση κάθε γλώσσας –όπως προστάζει άλλωστε και η ιδιότητά του ως μεταφραστής– καταφέρνει να ξεπερνά τα σύνορα, να διακρίνει τις λεπτές διαφορές που τα ορίζουν και να ενώνει τα κοινά τους κομμάτια, δημιουργώντας ένα παζλ σημασιών με ένα γνώριμο περιεχόμενο.
Είναι αδύνατον να αγνοηθεί το αποτύπωμα που αφήνει το έργο του.
Η σελίδα του ποιητή - μεταφραστή: https://logotejnikimetafrasi.wordpress.com/

Αρχή / Τέλος

Το στημόνι αυτού του κειμένου
θα υπακούσει στους εξελικτικούς
σκελετούς ενός πλάσματος.
Κάθε τούβλο γραφής
θα γίνει, από τη συνάντηση
του αφηγητή με μία απειλή
μετάδοσης, νέο πλάσμα
που δεν θα μπορέσει να απαλλαγεί
από την απειλή της,
αφού θα την φέρει μέσα.
Η ζωή κάθε πλάσματος
μετά την επαφή και την ασυγχώρητη
μόλυνση δεν είναι σημαντική,
και δεν έχει ενδιαφέρον για την
κατασκευή του κειμένου.
Η ακμή κάθε τούβλου
είναι η διαμόρφωση
αυτού του πλάσματος.
Τα πορίσματα
γι’ αυτές τις μεταμορφώσεις:
δεν υπάρχουν.
Έχει ενδιαφέρον πάνω απ’ όλα
η διαδικασία απ’ την οποία
ο αναγνώστης μπορεί
να φτάσει να μεταμορφωθεί
σε τέτοια εκτρώματα μέσω
απειλών που δεν υπάρχουν
παρά μέσα στο μυαλό του,
και η επιρροή που εκείνη
η ανυπαρξία προκαλεί
στη συμπεριφορά του.
Τα μοντέλα
προέρχονται από την εξέλιξη
διαφόρων ζώων
και οργανισμών, καλούπια που
θα γίνουν ύλη
στη γλωσσική δημιουργία
διαφόρων μεταμορφώσεων
με εμφάνιση επιστημονική.
Η μοναδική αξίωση είναι
αυτή της συνεχούς σάτιρας
απέναντι στις παράνοιες
του αφηγητή,
που εισάγουν
στον δοκιμαστικό σωλήνα
τις ίδιες του τις εμπειρίες
και που κάνουν δική του τη φράση
του Xallal ud-din Rûmi:
«Εγώ είμαι σίγουρα
ο ίδιος μου ο παρατηρητής»(1).
*

Υπάρχει μια στιγμή
στην οποία η φυσιολογική
αιτία των
ανύπαρκτων απειλών
μπορεί να έχει εξατμιστεί
από το σώμα. Επομένως
σε έναν επίλογο
θα αναλυθεί όλο
το κείμενο υπό το φως
αυτής της νέας φυσικής κατάστασης.
Το φως του κειμένου
γίνεται ανάμνηση αντί
για άμεση αίσθηση
ή παράλληλη στη διαδικασία
της γραφής της. Είναι ένα κείμενο
αποχαιρετισμού, θραύσης
του φυσικού και του νοητικού αποτυπώματος
ενός καταπονημένου εγώ
(«Το άθλιο εγώ μου,
το διαχωρισμένο»(2):
Ντανίλο Κις)
μέσω χυμών προσωπικών και ξένων,
που εισβάλλουν, που καταλαμβάνουν και
αποκτούν το σχήμα του
σώματός μου για να το βελτιώσουν,
και που εν αντιθέσει το
μετατρέπουν σε ένα πλάσμα
αποτυπωμένο που αισθάνεται άγκυρες
δηλητηριώδεις στην ελάχιστη
επαφή με σώματα
άγνωστα στα οποία
ταυτοποιεί ένα αποτύπωμα
πλαστό και μεταδοτικό.
Από τη στιγμή
που το υγρό του
Ασκληπιού διαπερνά
το σώμα μου, ο κόσμος
μετατρέπεται σταδι-
ακά σε άλογη ύλη
του αποτυπώματος, διαχωρισμένη σε
σώματα που εξαπλώνουν
το υγρό ευ-δηλητήριο.
Αφού είναι ένα κείμενο
αποχαιρετισμού, έχω την
εντύπωση πως χρειάζομαι
κάποιο υγρό λυτρωτικό
που να μπορεί να διαχωρίσει
το σώμα μου από αυτές τις
σελίδες, να με θεραπεύσει
από αυτή τη γραφή,
πως αυτό το γραπτό
σταματά να πλάθει τις
λέξεις του που μιλάνε
για το σώμα μου και μολύνουν
τον τρόπο μου να παρατηρώ
την κίνηση των
σωμάτων, του σώματός μου
που πια δεν είναι εκείνο το σώμα.

Συνεχίζω να γράφομαι στο ίδιο μου το αίμα / Παραείμαι

Το Αίμα είναι μια κατάσταση πολιορκίας.
Ένα στημόνι εναρμονίζει
φλέβες αίματος που
μετακινούνται στην επιφάνεια
των χεριών μου.
Ρωγμές από
τόσο άχρηστο καθαρμό.
Ο Armand Schwerner
ρωτάει κι απαντάει:
«is
the
man
all
blood,
all
bile?

like
menstrual
blood
congealed
in
cold
mud»(3).

Αν ωστόσο εγώ
ήμουν εμμηνόρροια
παγιδευμένη στις
περιελίξεις
της λάσπης, δεν θα διαμόρφωνα
τη ζωή στην οποία
θα έρρεε το δηλητήριό μου.
Η εμμηνόρροια είναι η ροή
της ζωής που μπόρεσε
να έρθει αντιμέτωπη με το
ρεύμα μου, αφήνοντας
σώματα κομματιασμένα
στο έλεος του ρυθμού μου.
Είναι η λάσπη δότης
ζωής όταν την παγώνει
και την προστατεύει από εμένα.
Τη συντηρεί για μελλοντικούς
δημιουργούς ειδωλίων,
ποιητών. Όλα είναι εμμηνόρροια,
όλα είναι πνεύμα μπροστά
στον ποτάμιο θεό της
συγκομιδής μου. Δεν είναι ο θεός
ποτάμι που ρέει και προσεύχεται για
την κατειλημμένη κοίτη του από
πτώματα, είναι ένας θεός
νεκρός, σαν τον αέρα
σε ένα δίχτυ(4), που
δραπετεύει ξανά και
ξανά προς τα σώματα
για να αφυπνίσει και να φρουρήσει.
Η αποσύνθεση στην
εμμηνόρροια είναι το ποτάμι
μέσα στο οποίο το μπάνιο μετεν-
σαρκωμένο είναι απίθανο,
και ως εκ τούτου η ομορφιά του.
Το πρόβλημα έγκειται
στην επιβίβαση
που μπορεί να φτάσει να οργώσει
εκείνο το μπάνιο, που ηχεί και
διατρυπά τη λεκάνη του μέχρι να
επηρεάσει τη ροή και το κοίταγμά του.
Πλαγιά του ποταμού που οργώνει
τη λεκάνη του ματιού.


Για αυτό

Τι είναι μια πυραμίδα;
Ένα ακόντιο εκτοξευόμενο
προς την κρίση του
Όσιρη, προς τον παράδεισο.
Το χέρι που κρούει το τόξο
είναι νεκρό και ως εκ τούτου
η εξουσία του. Το ον που
αποθέτει τα υγρά του
σ’ εκείνη αξιώνει
να τα ξεφορτώσει στο μέρος
της αιώνιας κατοικίας της.
Αλλά γι’ αυτό πρέπει να κάνει
χώρο μπροστά σε άλλα όντα,
από τις γρατζουνιές των οποίων
τρέφεται για να
μπορεί να προχωρά.
Η τριβή σ’ αυτή
την περίπτωση δεν μειώνει την
ταχύτητα αλλά την
παρακινεί. Η ατμόσφαιρα
πρέπει να πλημμυρίσει απ’ το επιθυμητό
υγρό για να ξεφορτώσει
η πυραμίδα το ίδιο υγρό
που κατοικεί λανθάνον στο
εσωτερικό της. Μ’ αυτόν τον τρόπο,
κατορθώνονται δύο σκοποί.
Ελαφραίνει το φορτίο και βελτιώνεται
η εξωτερική κατασκευή της
μέσω της επαφής με
άλλα υγρά. Αλλάζει
ο ρυθμός της αναπνοής προς
την αισχρότητα του αγγίγματος.
Τα δάχτυλα, τα χείλη, τα γεννητικά όργανα,
μετατρέπονται επομένως στους
δότες του ρυθμού· το
χτύπημα του αίματος και
του παλμού εξαρτάται από ένα
καθορισμένο νούμερο
άμεσων επαφών με
τα άλλα σώματα, δεκαπέντε
το λεπτό σαν φυσικός
ρυθμός· από εδώ και πέρα
μετριέται η πίεση. Η ακοή,
η όσφρηση, η όραση είναι
πιο επηρεασμένα. Το υγρό
μέσο υποδηλώνει τα σώματα
αλλά δεν μπορεί να τα συλλάβει.
Αυτός είναι ένας από τους λόγους
για τους οποίους η ταχύτητα
αυξάνει και η τριβή
δεν είναι κάτι παραπάνω από ένα προϊόν
του τυπικού μαζοχισμού
και του σαδισμού των
άλλων σωμάτων, ή αντίστροφα
αν τα άλλα σώματα αντιστέκονται·
σαδο-μαζοχισμός αν τα
συναισθήματα βρίσκονται αντιμέτωπα.
Η αντίσταση παράγει μια μεγαλύτερη
επιθυμία μετάδοσης ή επαφής,
όπως τα φίδια με τον Λαοκόοντα
και τους γιους του. Το ξύλο μου είναι πιο
μαλακό και οι πολεμιστές μου υγροί.
Το συναίσθημα μέσα μου
είναι επομένως ανάπτυξης,
εκθετικής ταχύτητας.

Παραπομπές
1. «Yo soy de cierto
mi propio acechador».
Traducción de Leonor Calvera – Μετάφραση της Λεονόρ Καλβέρα.
2. Mi yo miserable,
dividido»:
Danilo Kiš – Ντανίλο Κις
(Από το βιβλίο του El reloj de arena – Το ρολόι της άμμου, μετάφραση της Nevenka Vasiljević -  Νεβένκα Βασίλιεβιτς, Alfaguara, 1988, p. 172).
3. Συμπεριλαμβάνεται στο εκτενές του ποίημα The Tablets (National Poetry Foundation, 1999).
4. «Como el aire en una red», παροιμία μαροκινή που παραθέτει ο Χουάν Γοϊτισόλο (Juan Goytisolo) στο Makbara (μετάφραση στα ισπανικά από τον Cherif, ένα σερβιτόρο στην καφετέρια του Αυτόνομου Πανεπιστημίου της Μαδρίτης, το 2002).