Top menu

Περιεχόμενα Τεύχους 26

Λουίς Θερνούδα: Τρία ποιήματα

Μεταφράζει η Ξένια Κακάκη
kakaki26.jpg
Ο Λουίς Θερνούδα, ένας από τους βασικούς ποιητές – μέλος της γενιάς του '27 της Ισπανίας, γεννήθηκε στη Σεβίλλη τον Σεπτέμβριο του 1902. Το έργο τού Γουσταύο Αδόλφο Μπέκερ ξύπνησε το ενδιαφέρον του για την ποίηση από νεαρή ηλικία. Επηρεάστηκε πολύ από τη γαλλική λογοτεχνία και τον υπερρεαλισμό. Υπήρξε ομοφυλόφιλος πράγμα που ποτέ δεν έκρυψε και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την προσωπική του ασφυξία, τουλάχιστον στην αρχή, καθώς και πολλούς αρνητικούς χαρακτηρισμούς προς το πρόσωπό του αλλά και την αναμενόμενη περιφρόνηση από τους συγχρόνους του Ισπανούς. Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου, αυτοεξορίστηκε στην Αγγλία, όπου εργάστηκε ως καθηγητής. Αργότερα μετακόμισε στο Μεξικό, όπου και πέθανε το Νοέμβριο του 1963. Καθ' όλη τη ζωή του, προσέδωσε στα ποιήματά του ένα πνεύμα αισιόδοξο και ελπιδοφόρο που εξυμνούσε και ανύψωνε διαρκώς την ομορφιά και την ελευθερία του ανθρώπου, του σώματος και της προσωπικότητάς του, και το οποίο πνεύμα σταδιακά σκλήρυνε και με το πέρασμα του χρόνου έγινε πιο πρακτικό και κριτικό. Μερικοί από τους τίτλους του, σε χρονολογική σειρά, αρκούν για να τεκμηριώσουν τα ανωτέρω καθώς και αυτή την -αρχική- δυσκολία του να φέρει σε αρμονία την επιθυμία του με την πραγματικότητα: Η κατατομή του αέρα (Perfil del aire), Οι απαγορευμένες απολαύσεις (Los placeres ptohibidos), Τα σύννεφα (Las nubes), Ζω χωρίς να ζω (Vivir sin estar viviendo) και Η απόγνωση της Χίμαιρας (Desolación de la quimera). Μετά τη δολοφονία του Λόρκα, του αφιέρωσε την ελεγεία "0Σε ένα νεκρό ποιητή (F.G.L.).Μαζί σου

Η γη μου;
Η γη μου είσαι εσύ.

Ο κόσμος μου;
Ο κόσμος μου είσαι εσύ.

Η εξορία και ο θάνατος
για μένα βρίσκονται
εκεί που δεν βρίσκεσαι εσύ.

Και η ζωή μου;
Πες μου, η ζωή μου,
τι είναι, αν δεν είσαι εσύ;

Αν ο άνθρωπος μπορούσε να ονομάσει αυτό που αγαπά

Αν ο άνθρωπος μπορούσε να ονομάσει αυτό που αγαπά
Αν ο άνθρωπος μπορούσε να υψώσει τον έρωτά του στον ουρανό
Σαν ένα σύννεφο στο φως
Αν σαν τους τοίχους που γκρεμίζονται
Για να χαιρετίσουν τη μεσίστια αλήθεια
Μπορούσε να γκρεμίσει το κορμί του
Αφήνοντας μόνο την αλήθεια του έρωτά του
Την αλήθεια του ίδιου του εαυτού
Που δεν την λένε δόξα, τύχη ή φιλοδοξία
Αλλά έρωτα ή επιθυμία
Εγώ θα ήμουν αυτός που φανταζόταν
Αυτός που με τη γλώσσα του, τα μάτια και τα χέρια του
Διαλαλεί στους ανθρώπους την αγνοημένη αλήθεια,
Την αλήθεια του αληθινού έρωτά του.

Ελευθερία άλλη δεν γνωρίζω πέρα απ’ αυτήν του να είμαι δέσμιος κάποιου
Που το όνομά του δεν μπορώ να ακούσω χωρίς να ριγήσω
Κάποιος που για χάρη του ξεχνώ τη δυστυχισμένη μου ύπαρξη
Που για χάρη του η μέρα και η νύχτα είναι για μένα οτιδήποτε θέλησα
Και το κορμί και το πνεύμα μου επιπλέουν πάνω στο κορμί και το πνεύμα του
σαν ξύλα χαμένα που η θάλασσα βυθίζει ή σηκώνει
ελεύθερα με την ελευθερία του έρωτα,
τη μόνη ελευθερία που με εξυψώνει
τη μόνη ελευθερία για την οποία πεθαίνω.

Εσύ δικαιολογείς την ύπαρξή μου:
Αν δεν σε γνωρίζω, δεν έχω ζήσει
Αν πεθάνω χωρίς να σε γνωρίσω, δεν πεθαίνω γιατί δεν έχω ζήσει.

Κάποια κορμιά είναι σαν λουλούδια

Κάποια κορμιά είναι σαν λουλούδια,
άλλα σαν μαχαίρια,
άλλα σαν χάρτινες κορδέλες.
Αλλά όλα, αργά ή γρήγορα,
γίνονται εγκαύματα που απλώνονται πάνω σε άλλο κορμί
που η φωτιά μετατρέπει μια πέτρα σε άνθρωπο.

Όμως ο άνθρωπος κινείται ανήσυχα προς όλες τις κατευθύνσεις
ονειρεύεται ελευθερίες, ανταγωνίζεται τον άνεμο
μέχρι που μια μέρα το έγκαυμα σβήνει
και ξαναγίνεται πέτρα στο δρόμο του κανένα.

Κι εγώ, που δεν είμαι πέτρα, αλλά δρόμος
που τον διασχίζουν στο διάβα τους γυμνά πόδια
πεθαίνω από έρωτα για όλα αυτά
τους δίνω το κορμί μου για να το ποδοπατήσουν
κι ας οδηγούνται στη φιλοδοξία ή σ’ ένα σύννεφο
χωρίς κανείς να καταλαβαίνει
ότι οι φιλοδοξίες και τα σύννεφα
δεν αξίζουν έναν έρωτα παραδομένο.