Γράφει ο Θανάσης Βαβλίδας
Υπό τον κοινό τίτλο "Delete" (Διαγραφή) συστεγάζονται δύο μονόπρακτα με θέμα το bullying. Γι΄ αυτό, πριν μιλήσουμε για τα έργα, θα ήταν συνετότερο να ορίσουμε τη σημασία του bullying. Bullying είναι, λοιπόν, η "εσκεμμένη, επαναλαμβανόμενη βία και επιθετική συμπεριφορά με σκοπό την πρόκληση σωματικού ή και ψυχικού πόνου σε μαθητές από συμμαθητές τους, εντός και εκτός σχολείου". Στο "Σοβαρό ατύχημα επιβάτη" της Βάνας Πεφάνη, ένα έργο βραβευμένο στο "πρώτο εργαστήρι συγγραφής θεατρικού κειμένου" του Εθνικού Θεάτρου, παρακολουθούμε στο κοντινό μας μέλλον τη σύγκρουση δύο νέων με τις οικογένειές τους και μεταξύ τους. Οι δύο νέοι, που είναι ξαδέλφια, έγιναν η μία θύμα κι ο άλλος θύτης εξωσχολικού εκφοβισμού στο ίδιο επεισόδιο.
Αν και το θέμα θίγεται κατά πλάτος, δεν εξετάζεται σε βάθος και οι ψυχολογικές του εκφάνσεις αφομοιώνονται από τα ψυχρά προσωπεία που αποκτούν οι ήρωες σε ένα ασφυκτικό μελλοντικό περιβάλλον. Σε αυτό συνηγορούν η σκηνογραφική και ενδυματολογική προσέγγιση του Γιώργου Λυντζέρη (ειδικά με το ομοιόμορφο ντύσιμο των γονέων σε αντίθεση με την trendy ένδυση των παιδιών) και η σκηνοθετική άποψη του Κοραή Δαμάτη που αφήνει έντεχνα το φόβο και την ανασφάλεια να πλανώνται στην ατμόσφαιρα των σκηνών του έργου. Τόσο αυτό το περιβάλλον όσο και η συγγένεια των προσώπων οδηγούν, δραματουργικά, σε ένα είδος συμφιλίωσης (ή διαγραφής), κάτι που δεν είναι σύνηθες σ' αυτές τις περιπτώσεις. Οι ηθοποιοί του έργου, κάποιοι από τους οποίους έπαιζαν και στο δεύτερο μονόπρακτο, ενστερνίστηκαν τις σκηνοθετικές οδηγίες και έπλασαν σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό πειστικά περιγράμματα χαρακτήρων που, με βάση το κείμενο, εστίαζαν περισσότερο στην καταγραφή του προβλήματος και λιγότερο στις εσωτερικές ελλείψεις ή αντιφάσεις τους.
Στα "Θεριά" του Παναγιώτη Μπαρμπαγιάννη έχουμε να κάνουμε με ένα μάλλον πιο σύνθετο φαινόμενο. Εδώ, το θύμα είναι ένα μικρό παιδί, που το αντικρίζουμε να μας μιλάει για τη ζωή του, ενώ γύρω του οι ένοχοι γονείς προσπαθούν να κρατήσουν περιχαρακωμένο το ζήτημα και να επιρρίψουν τις ευθύνες στον δάσκαλό του. Κατά το σχολικό εκφοβισμό που υπέστη το παιδί από συμμαθητές του, παρενέβη να το σώσει ο δάσκαλός του, ο οποίος, ωστόσο, κατηγορείται για παρενόχληση του παιδιού, εισάγοντας την παράμετρο/υπόνοια παιδεραστίας. Η τελευταία αυτή παράμετρος μας έφερε στο νου την ταινία του Τόμας Βίντερμπεργκ "Το κυνήγι". Αλλά το έργο αποπειράται να ισορροπήσει ανάμεσα στο ρεαλισμό και την ποιητική πρόζα, άλλοτε οξύνοντας τις υπάρχουσες αιχμές και άλλοτε αμβλύνοντας τις εντυπώσεις. Στο τέλος γίνεται και μια νύξη/σύνδεση τόσο με το πρώτο μονόπρακτο όσο και με την περίπτωση bullying του φοιτητή στα Ιωάννινα.
Εδώ η ψυχογραφία των χαρακτήρων είναι διαφανής, αν και όχι πλήρης, ενώ ο "Δημήτρης" εκμαιεύει αβίαστα τη συγκίνησή μας. Το έργο εκτυλίσσεται σε έναν άλλον, γειτονικό, σκηνικό χώρο, όπου τα σκηνικά του Γιώργου Λυντζέρη δεν επικοινωνούν με αμεσότητα το μήνυμά τους. Η σκηνοθεσία του Κοραή Δαμάτη έπλασε πειστικούς χαρακτήρες και κινήθηκε εύστοχα στον περιορισμένο σκηνικό χώρο. Στην περίπτωση του "Δημήτρη" δεν υπάρχουν περιθώρια συμφιλίωσης (ή διαγραφής) και οι συνέπειες είναι τραγικές. Όλοι ανεξαιρέτως οι ηθοποιοί ερμήνευσαν με αδρότητα το ρόλο τους και οδήγησαν με επιτάχυνση τα "θεριά" που λέγονται άνθρωποι, προ των ευθυνών τους. Αξίζει και για τα δύο έργα η αναφορά των ηθοποιών (κατά αλφαβητική σειρά), αφού, μάλιστα, κάποιοι επωμίστηκαν διπλούς ρόλους στην ίδια βραδιά: Βασίλης Αφεντούλης, Αντώνης Καραθανασόπουλος, Τζίνα Μιάρη (που ήταν και βοηθός σκηνοθέτη), Νικολίνα Μουαίμη, Ντέπυ Πάγκα, Βάνα Πεφάνη (η συγγραφέας του πρώτου έργου), Γιώργος Τσιάλος, Γιάννης Στεφόπουλος. Συνοπτικά είναι μία παράσταση, που θεματικά είναι τόσο μέσα στην εποχή μας, που μόνο delete δεν μπορείς να της κάνεις!
