Γράφει ο Νέστορας Πουλάκος*
Ένας 27χρονος Βιμ Βέντερς, πρώιμος αλλά όχι πρωτόλειος, συνεργάζεται με τον -μετέπειτα- κορυφαίο Αυστριακό θεατρικό συγγραφέα Πέτερ Χάντκε, διασκευάζοντας ελεύθερα τον Ξένο του Αλμπέρ Καμύ, μεταφέροντας τη δράση στη σύγχρονη Δυτική Γερμανία με ήρωα έναν παράξενο, ιδιόρρυθμο και, κάπως, ανεξέλεγκτο ερασιτέχνη τερματοφύλακα.
Η αγωνία του τερματοφύλακα πριν από το πέναλτι, πέρα του ότι έγινε καλτ λόγω του μακροσκελούς, ιδιαίτερου τίτλου της, δεν είναι μια ποδοσφαιρική ταινία όπως αφήνεται να εννοηθεί από τη... μαρκίζα, αλλά ένα κοινωνικό ψυχόδραμα ενός μοναχικού λύκου της ίδιας της ζωής, ο οποίος μέσα από τα οπτικά θραύσματα που παρακολουθούμε στα 90 λεπτά της ασπρόμαυρης ταινίας του Βέντερς, αποκαθηλώνει και αποδομεί κάθε στερεότυπο.
Ο Βέντερς, με τη νεανική ορμή του κινηματογραφιστή που ήρθε στο προσκήνιο για να καινοτομήσει, επιδίδεται σε μια μοντέρνα σκηνοθεσία. Έτσι κάνει μια ροκ ταινία, όχι στους ήχους αλλά στη σύνθεσή της. Ο ήρωάς του, είναι ένας αποστασιοποιημένος, αντικοινωνικός, αναίσθητος νέος που... βλέπει τη ζωή να περνά και να τον προσπερνά. Με προφανή δάνεια από τον Αντονιόνι έως τον Κασσαβέτη, ο Γιόζεφ Μπλοκ του Βέντερς δεν αγωνιά όχι μόνο για το πέναλτι, αλλά ούτε για την ίδια τη ζωή του.
Στη συνέχεια της φιλμογραφίας του, ο Βιμ Βέντερς έκανε ακόμη σπουδαιότερες ταινίες με τον Χάντκε, όπως τη Λάθος κίνηση και Τα φτερά του έρωτα. Η ταινία Η αγωνία του τερματοφύλακα πριν από το πέναλτι, που βασίστηκε σε βιβλίο του Χάντκε και συχνά-πυκνά ανεβαίνει στο θέατρο (και στο ελληνικό), κέρδισε το Βραβείο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών Κινηματογράφου (FIPRESCI) στο Φεστιβάλ Βενετίας του 1972.
**
Πού παίζεται; Στα θερινά σινεμά Ταινιοθήκη της Ελλάδος, Παναθήναια.
Πού διαβάζεται; Το αφήγημα Η αγωνία του τερματοφύλακα πριν από το πέναλτι του Πέτερ Χάντκε κυκλοφορεί στα ελληνικά, σε μετάφραση Αλέξανδρου Ίσαρη, από τις εκδόσεις Σμίλη (1990).
*Ο Νέστορας Πουλάκος είναι Γενικός Γραμματέας της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου (Π.Ε.Κ.Κ.), μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών Κινηματογράφου (FIPRESCI).
