Top menu

Περιεχόμενα Τεύχους 19

Ανθολογία Αργεντίνικης Ποίησης 20ου αιώνα

Μεταφράζει ο Στάθης Ιντζές
Η πληθώρα της ποιητικής παραγωγής στην Αργεντινή κατά τον 20ο αιώνα υποδηλώνει μια χώρα άρρηκτα δεμένη με τον ποιητικό λόγο. Άλλωστε ως χώρα είναι από καταβολής της ταυτισμένη με την ποίηση καθώς η ονομασία της συναντάται για πρώτη φορά σε ποίημα που δημοσιεύθηκε το 1602 από τον Ισπανό Martín del Barco Centenera στο οποίο περιγράφονται τα χαρακτηριστικά της ευρύτερης περιοχής όπως επίσης και η ίδρυση της πόλης και πρωτεύουσας της χώρας Μπουένος Άιρες.Το κυρίαρχο λογοτεχνικό ρεύμα κατά την εποχή εκείνη, ο Μοντερνισμός, υπήρξε η κύρια τάση έκφρασης κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων του αιώνα στην Αργεντινή. Σε γενικές γραμμές ένας ποιητής εκείνη την εποχή καλούταν να αντιμετωπίσει κάποια εμπόδια όπως για παράδειγμα, το πώς να γράψει κάτι που να κάνει αίσθηση μετά τον ολοένα παρακμάζοντα και τετριμμένο μοντερνισμό. Επίσης πώς να το κάνει αυτό μετά την λαμπρή παρουσία του Leopoldo Lugones, που υπήρξε πρωτοπόρος του κινήματος στην Αργεντινή μέχρι το 1938 όταν έβαλε ο ίδιος τέλος στη ζωή του κάτω από συνθήκες που μέχρι και σήμερα αφήνουν ερωτηματικά. Και τέλος πώς ήταν δυνατό να εκφραστεί κάποιος ελεύθερα μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1976, τη δικτατορία, τη λογοκρισία και τις εξορίες που ακολούθησαν.

Όπως όμως έχει καταγράψει η ιστορία, έχει συμβεί άλλωστε και στη χώρα μας, σε τέτοιες αντίξοες συνθήκες είναι που ανθίζει ο ποιητικός λόγος και η απόδειξη είναι μια μεγάλη γενιά Αργεντινών ποιητών, μερικοί από τους οποίους παρουσιάζονται παρακάτω.

Στάθης Ιντζές


Η ΣΠΗΛΙΑ (Raul Gustavo Aguirre)

Μέσα στη σπηλιά μου νιώθω καλά.
Εκεί μέσα όλα είναι δυνατά.
Άρχων πιο ισχυρός
Από αυτό το μοναχικό το ον δεν υπάρχει.

Το μόνο εμπόδιο,
η αίσθησις αυτή η βεβαία
ότι κάτι το σημαντικό
συμβαίνει κάπου σε κάποιο άλλο μέρος.

ΡΑΝΤΑΡ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΙΓΙΔΑ (Alfredo Veiravé)

Και καμία φορά, όχι πάντοτε, κατευθυνόμενο
από το ραντάρ το ποίημα προσγειώνεται
στην πίστα, στα τυφλά,
(εν μέσω αστραπών)
λικνίζεται κάτω από τη βροχή, και μόλις
σταματούν οι κινητήρες, κατεβαίνουν απ’ αυτό
επιβάτες ανακουφισμένοι από το φόβο του θανάτου•
οι λέξεις

ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ (Alejandra Pizarnik)

Στιγμή όπου η χλόη ανυψώνεται
στη μνήμη του αλόγου.
Ο άνεμος εκφέρει λόγο λιτό
προς τιμήν των πασχαλιών,
και κάποιος εισέρχεται στο θάνατο
με μάτια ανοιχτά
όπως η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων.

ΕΡΥΘΡΑΙΑ (Néstor Perlongher)

Το έτος 1941
στην Ερυθραία
στη ρωγμή του αιώνα
η Βιργινία κι εγώ μιλούσαμε για ένα αγόρι
που γνώριζε τη γλώσσα των λουλουδιών
ανάμεσα σε σύννεφα από κουνούπια
υπό μια ζέστη αποπνικτική.
Και οι δυο πιστεύαμε σθεναρά στα χάδια και στα
μπαομπάμπ
και δεν είχαμε σχέση καμία με τον πόλεμο εκείνο
Αλλά μόλις φτάσαμε στη Νέα Υόρκη
η Βιργινία αγόρασε ένα καπέλο
εγώ μια μοτοσικλέτα
και το αγόρι για το οποίο μιλούσαμε, δεν ξέρω πώς,
ξέχασε τη γλώσσα των λουλουδιών.

ΕΝΑΣ ΗΛΙΟΣ (Edgar Bayley)

Δεν υπάρχουν ολοστρόγγυλα πορτοκάλια,
μια μέρα αψεγάδιαστη
Υπάρχει ένας ήλιος γι αυτούς που έχουν πολεμήσει
τις σκιές
χωρίς να τα παρατήσουνε ποτέ
νύχτα
μέρα
στις όχθες της λίμνης
κάτω απ’ την ιτιά και τη συκομουριά
ανάμεσα στα βράχια και τις ανεμώνες
Γι αυτούς υπάρχει – θα υπάρξει – ένας ήλιος
γιατί έχουνε πολεμήσει τις σκιές
ενάντια στο ίδιο τους το σκότος
το θαμπό τους φως
την ανεπιθύμητη οκνηρία
Γι αυτούς
ναι
θα υπάρξει ένας ήλιος
αλλά δεν υπάρχει
δεν θα υπάρξει ποτέ μια μέρα αξεγάδιαστη
ένα ολοστρόγγυλο πορτοκάλι.

10 (Roberto Juarroz)

Οι αποστάσεις δεν μετρώνται το ίδιο
τη μέρα και τη νύχτα.
Μερικές φορές πρέπει να περιμένεις τη νύχτα
για να μικρύνει μια απόσταση.
Μερικές φορές πρέπει να περιμένεις τη μέρα.

Κατά τα άλλα
το σκοτάδι ή το φως
υφαίνουν με τέτοιο τρόπο
το χώρο και τις διαστάσεις του σε ορισμένες περιπτώσεις,
που οι αξίες αντιστρέφονται•
το μακρύ γίνεται κοντό
το κοντό γίνεται μακρύ.
Και επιπλέον ισχύει ότι•
η νύχτα και η μέρα
δεν γεμίζουν εξίσου το χώρο,
ούτε κατά διάνοια
δεν μετρώνται το ίδιο
οι γεμάτες αποστάσεις
και οι αποστάσεις οι άδειες.

Ούτε μετρώνται το ίδιο
οι αποστάσεις ανάμεσα σε πράγματα μεγάλα
κι οι αποστάσεις ανάμεσα σε πράγματα μικρά.

Σημείωση: Τα παραπάνω ποιήματα αποτελούν μέρος της υπό έκδοση Ανθολογίας Αργεντίνικης Ποίησης 20ου αιώνα.