© Γιώργος Τσούτσουρας (αρχιτέκτων-φωτογράφος)
Όταν περιηγούμαστε στο φωτογραφικό έργο του Δημοσθένη Αγραφιώτη (π.χ. μια ασπρόμαυρη φωτογραφία με τίτλο, Αντίκλεια 1977[1], στην παράδοση της “φωτογραφίας του δημιουργού” της δεκαετίας του 1970), και επιπλέον, όταν διαβάζουμε το θεωρητικό συνοδευτικό κείμενό του (Παραμύθι της μετατόπισης, Μουσείο της Κριτικής, Πανεπιστήμιο Παρισιού, Σορβόννη, 2004-2008,[1]), όταν κοιτάμε αυτό το έργο υπό το φως των πιο πρόσφατων φωτογραφικών προτάσεων του ιδίου καλλιτέχνη (όπως DADA Scapes στη Βενετία : 100 χρόνια DADA, 2016, έγχρωμες φωτογραφίες από θραύσματα, σήματα, σχισμένες αφίσες και πινακίδες, φυλλάδια, κουρελιασμένες διαφημίσεις στους τοίχους της Βενετίας[2],[3]), μετράμε τον χρόνο και την καλλιτεχνική διαδρομή που πραγματοποιήθηκε.
Αλλά αυτή η καλλιτεχνική εξέλιξη σε συνεχή ανάπτυξη στον χώρο της φωτογραφίας δεν είναι το μόνο που έχει γίνει αντικείμενο επεξεργασίας από τον Δημοσθένη Αγραφιώτη (με μια ακόρεστη πνευματική περιέργεια, και μια υπέροχη αίσθηση της ανακάλυψης των άγνωστων τόπων της δημιουργίας!). Πράγματι, αυτή η ίδια δυναμική διατρέχει ολόκληρο το έργο του Δημοσθένη Αγραφιώτη, το οποίο προχωρά και διασχίζει, επίσης, την ποίηση, τη ζωγραφική, την επιτέλεση, τις τεχνολογίες και το δοκίμιο... Τι πνευματική και καλλιτεχνική διαδρομή στην ιστορία της σκέψης, των μορφών και των έργων! Δεν είναι όμως ακριβώς η λειτουργία - και η ηθική - του σύγχρονου δημιουργού ν’αρθρώνει την παραγωγή του στα ρεύματα και τις μεταλλάξεις της εποχής του; Αν συνεπώς οι μεταμορφώσεις του φωτογραφικού έργου του Δημοσθένη Αγραφιώτη (για να συνεχίσω με την ίδια αυτήν τέχνη), συνοδεύουν τις μεγάλες ρήξεις της εποχής μας (π.χ., τα σημάδια, σύμβολα και μεταφορές της οικονομικής κρίσης στο Κρίση με θέα 2009-2015[4]) είναι επειδή ο ίδιος ο καλλιτέχνης έχει επίσης εγγράψει την παραγωγή του στα δεδομένα της ιστορίας της τέχνης, της ιστορίας των τεχνικών, της κοινωνιολογίας και της ανθρωπολογίας ... Εν ολίγοις, τις συνοδεύει ένας μετά-λόγος (metadiscours). Εδώ είναι που θα ήθελα να αναφερθώ σε αυτό το καταπληκτικό εργαλείο που είναι η ιστοσελίδα του Δημοσθένη Αγραφιώτη[5]. Πράγματι, μέσα σ’αυτή την λογική να παράγει ένα έργο που να συνοδεύει τις αλλαγές της εποχής του, το διαδίκτυο και σ’αυτή την περίπτωση η ιστοσελίδα του καλλιτέχνη, του προσφέρει μια τεράστια δυναμική... Κυψέλη, εγκυκλοπαίδειες και ακρίβεια στην απογραφής της παραγωγής , καλοτυχία (serendipity), και συνεχής διαμεσότητα (intermediality) μεταξύ εικόνων, ήχων και κειμένων, η ταξινόμηση και η πληρότητα των έργων που διασχίζουν με αυτόν τον τρόπο τη φωτογραφία, αλλά και την ποίηση, τη ζωγραφική, την επιτέλεση, τις τεχνολογίες και το δοκίμιο, είναι, επομένως, η νέα κατασκευή ένός έργου που διαλογίζεται συνεχώς μέσα από και για τους καιρούς που θα έρθουν…
Σημειώσεις
1.http://mucri-photographie-paris1.fr
2.https://www.lensculture.com/demosthenes-agrafiotis
3.http://the-otolith.blogspot.gr/2016/05/demosthenes-agrafiotis.html
4.https://www.lensculture.com/projects/163225-crisis-with-a-view-2009-2015 & http://www.crisiology.org/cries-crise/
5.http://www.dagrafiotis.com
Μτφρ. Michèle Valley
*
Quand on parcourt l’œuvre photographique de Démosthène Agrafiotis (par exemple, une photographie en noir et blanc telle Antikleia, 1977, dans la tradition de la photographie d’auteur des années 1970), et, de plus, quand on lit le texte théorique qui l’accompagne (Fable du déplacement, Musée critique de la Sorbonne, 2004-2008), quand on regarde ce travail au regard de propositions photographiques plus récentes du même artiste (comme DADA Scapes in Venice : 100 years of DADA, 2016, des photographies couleurs de fragments, d’affiches déchirées et de signes, tracts, lambeaux de publicités sur les murs de Venise), on mesure le temps et le parcours artistique faits. Or, ce mouvement artistique en développement permanent dans la photographie n’est pas le seul à avoir été élaboré par Démosthène Agrafiotis (avec une insatiable curiosité intellectuelle, et, un magnifique sens de la découverte des terres inconnues de la création !). En effet, ce même mouvement se retrouve dans l’œuvre entière de Démosthène Agrafiotis qui procède et traverse, également, la poésie, la peinture, la performance, les technologies et l’essai… Quel parcours intellectuel et artistique dans l’histoire de la pensée, des formes, des œuvres ! Or, précisément, n’est-ce pas la fonction – et l’éthique – du créateur contemporain d’articuler sa production sur les mouvements et les mutations de son temps ? Si les métamorphoses de l’œuvre photographique de Démosthène Agrafiotis (je continue avec ce même art) accompagnent donc les grandes ruptures de nos temps (par exemple les signes, symboles et métaphores de la crise économique dans Crisis with a view, 2009-2015), c’est que l’artiste a également toujours inscrit sa production dans les données de l’histoire de l’art, de l’histoire des techniques et de la sociologie, de l’anthropologie… Bref, un métadiscours les accompagne. C’est alors que je voudrais parler de cet outil extraordinaire qui est le site internet de Démosthène Agrafiotis. En effet, dans cette logique de produire une œuvre qui accompagne les mutations de son temps, internet, et, en l’occurrence le site internet de l’artiste lui apporte une formidable dynamique… Arborescence, encyclopédies et précision d’un inventaire des productions, sérendipité, et intermédialité constante entre des images, des sons et des textes, classement et exhaustivité des œuvres qui traverse donc la photographie mais aussi la poésie, la peinture, la performance, les technologies et l’essai, sont dès lors la nouvelle construction d’une œuvre qui, constamment, se réfléchit dans et pour les temps à venir…
Alexandre Castant (δοκιμιογράφος, κριτικός τέχνης, Γαλλία)
